Hình minh họa. Nguồn: Internet

Sức khỏe đường tiêu hóa trên heo con có vai trò rất quan trọng để đảm bảo hiệu quả tối ưu trong chuyển hóa thức ăn. Giai đoạn cai sữa là giai đoạn heo dễ bị tiêu chảy do nhiều yếu tố tác động lên trạng thái sức khỏe đường ruột như mất cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột, stress do xa mẹ, thay đổi thức ăn, cấu trúc đường tiêu hóa chưa hoàn thiện (nhung mao, tế bào tiết nhầy), hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, acid dạ dày heo còn ở mức cao làm giảm khả năng tiêu hóa protein... Trong những yếu tố trên, cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột vai trò giúp ổn định và ức chế sự sinh trưởng của các vi khuẩn gây bệnh. Nếu như sự cân bằng này mất đi sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các vi khuẩn gây bệnh phát triển, đặc biệt vi khuẩn đường ruột có hại gia tăng gây bệnh lý trên ruột và các hệ thống khác. Chính vì có nhiều yếu tố ảnh hưởng lên tình trạng sức khỏe đường ruột nên việc đánh giá sức khỏe đường tiêu hóa tương đối khó khăn. Mặt khác, hiện có rất ít những nghiên cứu trong phòng và kiểm soát sức khỏe đường tiêu hóa so với sức khỏe đường hô hấp trên heo. Nghiên cứu này áp dụng một công cụ rất thông dụng hiện nay để phân tích sức khỏe đường ruột trong một nhóm heo con căn cứ trên tỷ lệ Lactobacillus: Coliforms. Trước cai sữa, số lượng vi khuẩn có lợi (Lactobacillus hoặc vi khuẩn sinh acid lactic) trên heo ở mức cao, ngược lại thời điểm này số lượng vi khuẩn Coliforms ở mức thấp. Sau cai sữa, số lượng Lactobacillus giảm đồng thời với sự gia tăng số lượng Coliforms và các vi khuẩn gây bệnh do stress sau cai sữa gây rối loạn hệ vi khuẩn đường ruột. Hệ vi sinh vật đường ruột của heo con được hình thành bởi vi khuẩn (Lactobacillus, Bifidobacteria, Proteus,...) và nấm men. Những vi khuẩn này giúp tiêu hóa chất dinh dưỡng, bảo vệ màng nhầy và chống lại vi khuẩn gây bệnh khác như nhóm vi khuẩn đường ruột Enterobacteriaceae và Coliforms. Đàn heo con có số lượng vi khuẩn có lợi nhiều có nguy cơ tiêu chảy thấp vì số lượng vi khuẩn Lactobacillus cao tỷ lệ với sức khỏe đường ruột tốt.
Đánh giá tình trạng sức khỏe đường ruột của heo cai sữa đã được thực hiện ở 2 trại heo quy mô công nghiệp. Mẫu phân được lấy tại thời điểm một ngày trước khi heo con cai sữa (heo con cai sữa ở 26 ngày tuổi) và 4 thời điểm sau cai sữa đến khi heo đạt 44 ngày tuổi. Số lượng vi khuẩn Lactobacillus của hai trại tại thời điểm một ngày trước cai sữa ở mức 7,80 log CFU/g (trại A) và 7,98 log CFU/g (trại B) và có khuynh hướng giảm vào ngày đầu tiên sau cai sữa (27 ngày tuổi). Sau cai sữa 6 ngày (heo 32 ngày tuổi), số lượng Lactobacillus duy trì ở mức độ ổn định trong khoảng 8,05 log CFU/g đến 8,50 log CFU/g cho đến khi heo đạt 44 ngày tuổi. Số lượng vi khuẩn Coliforms từ các mẫu phân nằm trong khoảng 6,01 log (CFU/g) đến 6,55 log (CFU/g) trong suốt giai đoạn khảo sát. Số lượng vi khuẩn E. coli (ở mức 6 log CFU/g) thấp hơn số lượng có thể gây tiêu chảy trên heo con. Trước cai sữa, 20% tổng số mẫu khảo sát của cả trại A và B có tỷ lệ Lactobacillus:Coliforms ≤ 1,3 cho thấy nguy cơ tiêu chảy thấp; tuy nhiên sau cai sữa một ngày 60% số mẫu có tỷ lệ Lactobacillus: Coliforms ≤ 1,3 cho thấy sự thay đổi rất nhanh của hệ vi sinh vật đường ruột liên quan đến nguy cơ tiêu chảy trên heo và cần ưu tiên biện pháp phòng bệnh cho đàn heo.