Yếu tố tác động đến người trẻ trong ngành công nghiệp văn hóa

Nguồn nhân lực tiềm năng để phát triển các ngành công nghiệp văn hóa trên thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng được đánh giá là trẻ trung, năng động, có cá tính. Môi trường của ngành công nghiệp văn hóa và sáng tạo cũng mang nhiều yếu tố tích cực dưới đây đối với người trẻ, tạo bệ phóng vững chắc trên con đường phát triển của họ.

Ngành công nghiệp văn hóa và sáng tạo có tiềm năng cung cấp nhiều cơ hội việc làm có khả năng chống chịu cú sốc hơn. Các ngành công nghiệp văn hóa và sáng tạo đã vượt qua các cuộc khủng hoảng tài chính trước đây tốt hơn các ngành khác.

Các ngành công nghiệp văn hóa và sáng tạo bao trùm hơn, thúc đẩy tỷ lệ tăng trưởng giới và thanh niên, đặc biệt là ở các nước đang phát triển. Tỷ lệ phụ nữ làm việc trong các ngành nghề văn hóa cao hơn so với các ngành nghề phi văn hóa ở gần 60% các quốc gia. Ở các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình thấp, những cá nhân trong độ tuổi từ 15 - 24 chiếm gần một phần tư tổng số việc làm trong các ngành nghề văn hóa.

Ngành công nghiệp văn hóa và sáng tạo tạo ra việc làm cho những cá nhân có trình độ học vấn dưới trung học, một nhóm nhân khẩu học thường dễ bị bất ổn việc làm nhất (Bảng 4). Ở các quốc gia có thu nhập thấp và thu nhập thấp hơn, những người chưa hoàn thành chương trình trung học chiếm 27,3% những người làm việc trong các ngành nghề văn hóa và 15% những người làm việc trong các ngành công nghiệp sáng tạo.

Nền kinh tế sáng tạo cung cấp một con đường bền vững hơn hướng tới tăng trưởng, thân thiện với môi trường. Các sản phẩm thủ công, đồ thủ công mỹ nghệ thường sử dụng các quy trình sản xuất quy mô nhỏ, thân thiện với môi trường.

Các ngành công nghiệp văn hóa và sáng tạo trải dài trên nhiều lĩnh vực, sử dụng nhiều kỹ năng và tài năng khác nhau. Tiềm năng của các ngành công nghiệp sáng tạo nằm ở phạm vi năng lực và sự hợp tác tiềm năng có thể được sử dụng hiệu quả bao gồm phim ảnh, thời trang, trò chơi điện tử, âm nhạc và nghệ thuật.

Ảnh minh họa

Thách thức của ngành công nghiệp văn hóa và sáng tạo với giới trẻ Việt Nam

Hiện tại, ngành công nghiệp văn hóa và sáng tạo của Việt Nam đang đối mặt với những thách thức dưới đây:

1. Chênh lệch đầu ra

Trong ngành công nghiệp sáng tạo, có thể nói lĩnh vực điện ảnh, âm nhạc, hội họa, quảng cáo số, nghệ thuật số... đang thu hút giới trẻ cũng như có mặt trong thị trường việc làm nhiều nhất. 

Trong khi đó, lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn, đặc biệt là nghệ thuật truyền thống (tuồng, chèo, rối, cải lương.), nghệ thuật hàn lâm (Opera, Ballet) lại đang khan hiếm nghiêm trọng nguồn nhân lực trẻ. Theo thống kê của Cục Nghệ thuật biểu diễn, số diễn viên trong độ tuổi 20 - 25 ở các đơn vị sân khấu cả nước chỉ chiếm tỷ lệ 5,6%, từ 25 - 30 tuổi cũng chỉ chiếm 42,3%.

Ở Nhà hát Tuồng Việt Nam, phần lớn diễn viên đều đã ngoài 40, 50 tuổi. Nhà hát Cải lương Việt Nam có 9 diễn viên dưới 35 tuổi, chiếm tỷ lệ 12%. Nhà hát Nhạc, Vũ kịch Việt Nam có xấp xỉ 10 diễn viên dưới 35 tuổi, chiếm tỷ lệ 14%. Nhà hát Ca Múa Nhạc dân gian Việt Nam có 10 diễn viên dưới 35 tuổi, chiếm 18%. Nhà hát Tuổi Trẻ, Nhà hát Kịch Việt Nam và Nhà hát đương đại tỷ lệ nghệ sỹ trẻ chiếm cao hơn một chút.

Trong những năm gần đây, lĩnh vực nghệ thuật luôn được truyền thông liên tục nhắc đến bởi không chỉ có cơ hội việc làm cao mà mức lương cũng thuộc “hàng top”. Thế nhưng, khác với thực tế, những ngành học này chưa thể thu hút thí sinh theo học dù “cầu lớn hơn cung”. Số liệu từ Bộ GD&ĐT cho thấy, năm 2023, lĩnh vực nghệ thuật chỉ chiếm 1,47% thí sinh tham gia xét tuyển đại học, tăng 0,11% so với năm 2022. Dù có mức tăng nhẹ so với năm trước, tuy nhiên thực tế cho thấy rằng con số này là vô cùng thấp so với nhu cầu hiện tại.

2. Chênh lệch đầu vào

Thế giới ngày càng phát triển, nhu cầu về các sản phẩm sáng tạo cũng ngày càng tăng cao. Điều này đã tạo ra nhiều cơ hội cho những người có khả năng sáng tạo. Vì vậy, tỷ lệ sinh viên lựa chọn các ngành mang tính sáng tạo trong công nghiệp văn hóa ngày càng tăng lên. Một số ngành được coi là “hot” như thiết kế, thời trang, marketing, sáng tạo nội dung trên các nền tảng xã hội, thiết kế đồ họa, biên tập viên phim và video...