Củ của Hoài sơn (Dioscorea persimilis Prain et. Burk.) là một loại thực phẩm và dược liệu phổ biến trong y học cổ truyền ở nhiều nước trên thế giới. Chúng có bộ phận sử dụng là củ và được sử dụng rộng rãi như một loại thực phẩm cũng như điều trị chứng suy nhược cơ thể, tiêu chảy, kiết lỵ mãn tính, di tinh, mộng tinh, hoạt tinh, viêm tử cung (bạch đới), suy thận, đau lưng, tiểu nhiều, hoa mắt chóng mặt và ra mồi hôi trộm, ung thư, bệnh đường ruột. Dược liệu Hoài sơn là thành phần chính của các sản phẩm thương mại như bột Hoài sơn (Công ty Cổ phần Nông nghiệp thương mại du lịch Bầu Mây, Công ty TNHH Đầu tư Thương mại Lương Việt, Công ty TNHH Mady), viên nang, viên nén (sản phẩm Gmetho GSV - Công ty cổ phần GSV tại Việt Nam, Hoàn vị đan - Công ty TNHH Công nghệ Herbitech, Bổ thận âm TW3 - Công ty Cổ phần Dược phẩm Trung ương 3), siro, nước uống (Bổ phế Nam Hà chỉ khái lộ - Công ty Dược phẩm Nam Hà, Bổ phế Bảo Thanh - Công ty Dược phẩm Hoa Linh).
Chi Dioscorea trên thế giới có khoảng 600 loài, ở Việt Nam có hơn 40 loài. Sự đa dạng này có thể gây nhầm lẫn trong trồng, thu hái, chế biến, sản xuất và sử dụng giữa các loài. Hoài sơn đã được ghi nhận tại nhiều vùng của Việt Nam, tuy nhiên, với nhu cầu sử dụng rộng rãi cùng với việc thiếu các thông tin, thiếu kinh nghiệm nên chúng thường bị nhầm lẫn và giả mạo.
Kết quả cho thấy, có 2 mẫu thuộc loài Dioscorea alata L., 1 mẫu thuộc loài Dioscorea persimilis Prain & Burk, 1 mẫu thuộc loài Dioscoreasp. Hàm lượng allantoin của các mẫu thu thập biến động từ 0,17 đến 0,27%. Trong đó, mẫu thuộc loài D. persimilis có hàm lượng allantoin cao nhất nên được khuyến cáo sử dụng làm vật liệu nhân giống để mở rộng vùng trồng. Các kết quả này cung cấp dữ liệu nhận diện loài D. persimilis ở địa phương và định hướng phát triển vùng sản xuất dược liệu Hoài sơn tại tỉnh Đắk Lắk.
|