Việc nuôi con bằng sữa mẹ là phương pháp tốt nhất để bảo vệ sức khỏe của bà mẹ, sự tăng trưởng và phát triển của trẻ sơ sinh. Việc trẻ em bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu có cơ hội sống sót cao gấp 14 lần trong những tháng đầu so với trẻ không được bú sữa mẹ. Trẻ bú mẹ một phần hoặc không bú mẹ hoàn toàn có thể làm tăng nguy cơ tử vong do tiêu chảy và các bệnh nhiễm trùng khác. Việc nuôi con bằng sữa mẹ có thể cứu sống hơn 820.000 trẻ em dưới 5 tuổi mỗi năm. Ngoài ra, việc nuôi con bằng sữa mẹ giúp cải thiện chỉ số thông minh của trẻ và có liên quan đến thu nhập cao hơn khi trưởng thành.
Tổ chức Y tế thế giới ước tính việc trẻ không được bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu dẫn đến 1 triệu ca tử vong ở trẻ trên toàn thế giới mỗi năm. Tuy sữa mẹ là thức ăn tốt nhất cho trẻ, nhưng thế giới chỉ có 40% trẻ em được bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu. Việc cho ăn bổ sung thường bắt đầu quá sớm hoặc quá muộn và thức ăn thường không đủ dinh dưỡng, không an toàn. Ngoài ra, mỗi năm, thế giới có khoảng 515.000 phụ nữ tử vong trong quá trình mang thai và sinh nở. Bà mẹ không cho con bú có thể có nguy cơ mắc các bệnh ung thư vú, ung thư buồng trứng, bệnh đái tháo đường và băng huyết sau sinh.
Tại Việt Nam, cứ 05 trẻ sơ sinh mới có 01 trẻ được bú mẹ hoàn toàn. Hiện nay, chỉ có 36% trẻ được tiếp tục bú mẹ từ 19 đến 24 tháng và tỉ lệ trẻ bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu ở Việt Nam còn thấp, chưa đến 20% do bà mẹ phải đi làm trở lại. Xã Đa Lộc, huyện Châu Thành, tỉnh Trà Vinh là một xã nông thôn, có nhiều đồng bào dân tộc cùng sinh sống. Bên cạnh đó, các chương trình quảng cáo, tiếp thị về sữa công thức đang được đẩy mạnh trên các phương tiện thông tin đại chúng đã làm ảnh hưởng đến nhận thức và thực hành của các bà mẹ về nuôi con bằng sữa mẹ.
Xuất phát từ những vấn đề trên, nghiên cứu được thực hiện nhằm xác định tỉ lệ nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu và một số yếu tố liên quan ở bà mẹ có con từ 6 tháng đến 2 tuổi tại xã Đa Lộc, huyện Châu Thành, tỉnh Trà Vinh năm 2021.
Tỉ lệ nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu của bà mẹ (n = 343)
Tỉ lệ nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu ở bà mẹ có con từ 6 tháng đến 2 tuổi tại xã Đa Lộc, huyện Châu Thành, tỉnh Trà Vinh năm 2021 chiếm 69,4%. Nghiên cứu phát hiện có mối liên quan giữa tỉ lệ nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu với một số đặc điểm chung của đối tượng như nhóm tuổi, kinh tế gia đình, số lần khám thai. Bên cạnh đó, kiến thức và thực hành của bà mẹ cũng có liên quan đến tỉ lệ nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn.
Kết quả này cho thấy tỉ lệ nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn ở bà mẹ có con từ 6 tháng đến 2 tuổi tại xã Đa Lộc, huyện Châu Thành, tỉnh Trà Vinh chỉ đạt 69,4% và một số yếu tố có liên quan. Trên cơ sở kết quả này, nghiên cứu đề xuất một số kiến nghị sau:
Ngành Y tế cần tăng cường công tác truyền thông giáo dục sức khỏe, đa dạng hóa các nguồn đưa thông tin đến bà mẹ, khuyến khích bà mẹ nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu, đặc biệt ở các bà mẹ dưới 25 tuổi để các bà mẹ có thể hiểu được nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu giúp trẻ có sức đề kháng, phát triển trí thông minh cũng như phát triển thể chất lẫn tinh thần của trẻ.
Nhà nước đảm bảo về phúc lợi xã hội, tạo điều kiện hỗ trợ cho gia đình có hoàn cảnh khó khăn như thành lập quỹ từ thiện, kêu gọi đóng góp và hỗ trợ từ các nhà hảo tâm.
Tại cộng đồng, tuyến y tế cơ sở cần tổ chức các buổi tư vấn, hướng dẫn thực hành cho con bú đúng cách để cung cấp kiến thức và tạo động lực cho các bà mẹ trong quá trình nuôi con bằng sữa mẹ. |