Theo Hiệp hội Dệt May Việt Nam (VITAS) và Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID), ngành dệt may đã chi khoảng 3 tỷ USD mỗi năm cho tiêu thụ năng lượng. Ngành này chiếm khoảng 8% nhu cầu năng lượng của toàn bộ ngành công nghiệp và phát thải khoảng 5 triệu tấn CO2 mỗi năm. Trong bối cảnh hội nhập, khi các rào cản thuế quan dần được dỡ bỏ, các tiêu chuẩn môi trường ngày càng trở thành rào cản phi thuế quan quan trọng. Do đó, tiết kiệm năng lượng và bảo vệ môi trường không chỉ giúp doanh nghiệp giảm chi phí sản xuất mà còn nâng cao năng lực cạnh tranh, đáp ứng các quy định nghiêm ngặt của các thị trường lớn như Mỹ và EU.

Thách thức và cơ hội

Ông Hoàng Văn Tâm, Trưởng nhóm Biến đổi khí hậu và Tăng trưởng xanh (Bộ Công Thương), nhận định tiết kiệm năng lượng là thách thức lớn đối với ngành dệt may. Việc giảm phát thải từ hoạt động sản xuất và sử dụng năng lượng hiệu quả đang trở thành yêu cầu bắt buộc đối với các doanh nghiệp. Điều này đòi hỏi đầu tư vào công nghệ hiện đại, sản xuất sạch hơn và tối ưu hóa quy trình nhằm đáp ứng các tiêu chuẩn môi trường quốc tế.

Ngành dệt may hiện tạo việc làm cho khoảng 3 triệu lao động và có đà tăng trưởng mạnh mẽ với kim ngạch xuất khẩu đạt 40,3 tỷ USD năm 2023, kỳ vọng đạt 44 tỷ USD năm 2024. TS. Lê Xuân Thịnh (Giám đốc Trung tâm Sản xuất sạch hơn Việt Nam - VNCPC) cho biết, các doanh nghiệp đã có những chuyển đổi tích cực trong việc tiết kiệm năng lượng. Tuy nhiên, tiềm năng giảm tiêu thụ năng lượng của ngành vẫn còn khoảng 20%, đòi hỏi tiếp tục thực hiện các giải pháp cải tiến.

Doanh nghiệp chủ động tiết kiệm năng lượng

Công ty TNHH Sợi dệt Hương Sen Comfor (Thái Bình) là một điển hình trong việc ứng dụng công nghệ tiết kiệm năng lượng. Công ty đã đầu tư dây chuyền sản xuất hiện đại từ Thụy Sĩ, Tây Ban Nha, Ý, giúp tối ưu hóa tiêu thụ điện năng. Hệ thống giám sát năng lượng thời gian thực cho phép công ty theo dõi và quản lý hiệu quả điện năng tiêu thụ.

Ngoài ra, công ty đã lắp đặt hệ thống điện mặt trời áp mái với công suất 2,2 MWp, đáp ứng một phần nhu cầu sản xuất. Hệ thống chiếu sáng được nâng cấp với đèn LED hiệu suất cao, kết hợp tận dụng ánh sáng tự nhiên để giảm tối đa điện năng tiêu thụ.

Điện mặt trời áp mái được lắp đặt tại phân xưởng 1 và 3 Công ty TNHH Thời Trang Star.

• Lắp đặt pin năng lượng mặt trời, tiết kiệm 4,14 tỷ đồng/năm, giảm 1.083 tấn CO2.
• Trang bị biến tần cho máy nén khí để tối ưu hóa điện năng.
• Lắp đặt hệ thống điều hòa trung tâm tiết kiệm năng lượng.
• Chuyển đổi 400 động cơ máy may sang động cơ servo tiết kiệm điện.
• Sử dụng cảm biến tự động cho đèn ở các khu vực công cộng.

Bên cạnh đầu tư công nghệ, công ty còn đẩy mạnh tuyên truyền và đào tạo nhận thức cho người lao động về tiết kiệm điện, đồng thời tổ chức kiểm tra định kỳ để phát hiện và khắc phục rò rỉ năng lượng.

Tôn vinh doanh nghiệp tiết kiệm năng lượng

Bộ Công Thương và Hội Khoa học và Công nghệ sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả Việt Nam (VECEA) đã phát động Giải thưởng Hiệu quả năng lượng trong công nghiệp năm 2024 nhằm tôn vinh các doanh nghiệp tiên phong trong lĩnh vực này. Chương trình không chỉ khuyến khích tiết kiệm năng lượng mà còn góp phần bảo vệ môi trường, giảm phát thải và đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.

Tiết kiệm năng lượng đang trở thành xu hướng tất yếu giúp doanh nghiệp giảm chi phí sản xuất, nâng cao vị thế cạnh tranh và đáp ứng các yêu cầu khắt khe của thị trường quốc tế. Đây là giải pháp thiết yếu để ngành dệt may Việt Nam phát triển bền vững trong bối cảnh toàn cầu hóa.