Siêu bão Yagi tàn phá khu vực Bắc Bộ, gây thiệt hại nặng nề

Ngày 7/9/2024, bão số 3 (Yagi) với cường độ rất mạnh đã đổ bộ vào nước ta, gây ra đợt mưa lớn nhất trong hơn 50 năm qua tại khu vực Bắc Bộ. Lượng mưa ghi nhận tại vùng núi và trung du phía Bắc trong hai ngày 8 và 9/9 lên đến 350-400mm, có nơi vượt quá 500-600mm, phá vỡ kỷ lục được ghi nhận từ bão Hagupit năm 2008. Mưa lớn kéo dài khiến nhiều khu vực tại Đông Bắc Bộ ngập sâu, gây thiệt hại nghiêm trọng.

Theo đánh giá của Cục Quản lý đê điều và phòng, chống thiên tai (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), bão Yagi có sức tàn phá khủng khiếp với sáu đặc điểm chưa từng có tiền lệ. Trong vòng 48 giờ, cường độ bão tăng 8 cấp, khi đổ bộ vào Quảng Ninh - Hải Phòng, gió vùng tâm bão mạnh cấp 13-14, giật cấp 16-17. Mưa lớn kéo theo lũ lớn trên diện rộng, hầu hết các sông tại Bắc Bộ vượt báo động 3, trong đó có bảy tuyến sông ghi nhận lũ lịch sử. Đặc biệt, tại Hà Nội, mực nước sông Hồng đạt mức cao nhất trong 20 năm qua.

Thiệt hại nghiêm trọng về người và kinh tế

Thống kê của Chính phủ cho thấy, siêu bão Yagi đã khiến 344 người chết và mất tích, 1.976 người bị thương. Tổng thiệt hại về kinh tế ước tính lên đến 81.703 tỷ đồng. Hậu quả từ cơn bão này đến nay vẫn chưa thể khắc phục hoàn toàn.

Công tác điều tiết nước tại các hồ chứa thủy điện

Các hồ chứa thủy điện trên lưu vực sông Hồng đóng vai trò quan trọng trong việc điều tiết nước, giảm thiểu thiệt hại do lũ lụt. Hệ thống hồ chứa lớn như Sơn La, Hòa Bình, Thác Bà và Tuyên Quang với tổng dung tích phòng lũ lên đến 8,45 tỷ m3 đã góp phần chống lũ hiệu quả cho khu vực đồng bằng Bắc Bộ.

Trong thời gian bão Yagi gây mưa lớn, các hồ chứa đã vận hành theo Quy trình vận hành liên hồ chứa trên lưu vực sông Hồng, đảm bảo an toàn tuyệt đối cho công trình và khu vực hạ du. Đặc biệt, hồ Hòa Bình đã phải mở cửa xả lũ liên tục trong ba ngày (từ 8-10/9) để giảm áp lực nước, trong đó có thời điểm xả qua hai cửa xả sâu.

Tại hồ Thác Bà, do lưu lượng nước đổ về quá lớn, đỉnh lũ lên tới 5.620m3/s, vượt mức thiết kế, buộc phải tiến hành xả thừa để đảm bảo an toàn cho công trình và khu vực hạ du. Từ ngày 8-19/9, hồ Thác Bà liên tục điều tiết nước, duy trì mực nước ở mức an toàn. Mặc dù có nhiều tin đồn về nguy cơ vỡ đập, nhưng thực tế, công trình vẫn hoạt động ổn định, đảm bảo an toàn.

Hồ Tuyên Quang cũng ghi nhận lưu lượng nước đổ về lớn, có thời điểm đạt 6.966m3/s (ngày 9/9). Nhà máy thủy điện Tuyên Quang đã phải mở tám cửa xả sâu để giảm áp lực nước, đảm bảo mực nước không vượt quá mức an toàn.

Bài học rút ra và giải pháp phòng chống thiên tai

Bão Yagi một lần nữa cho thấy sự cần thiết của việc nâng cao năng lực dự báo, cảnh báo sớm, đồng thời tăng cường hệ thống phòng chống lũ lụt. Công tác điều hành các hồ chứa thủy điện đã phát huy vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu thiệt hại, nhưng cần tiếp tục hoàn thiện và nâng cao hiệu quả vận hành trong tương lai. Chính phủ và các cơ quan chức năng đang đánh giá lại hệ thống phòng chống thiên tai để đề ra những giải pháp phù hợp nhằm ứng phó tốt hơn với các hiện tượng thời tiết cực đoan ngày càng gia tăng.