Biến đổi khí hậu đang được xem là một trong những thách thức lớn đến sự tồn tại và phát triển của xã hội loài người. Nguyên nhân dẫn tới biến đổi khí hậu đã được xác định là do sự gia tăng nhanh chóng của các khí nhà kính, trong đó khí CO2 được coi là khí gây ra biến đổi khí hậu nghiêm trọng nhất do được phát sinh từ hầu hết các hoạt động kinh tế, xã hội của con người. Để giảm lượng khí thải này, lựa chọn khả thi nhất hiện nay là sử dụng các nguồn năng lượng sạch như năng lượng mặt trời.

Chiều ngày 25/4/2024, tại Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam (Viện Hàn lâm) đã diễn ra Lễ Ký kết thỏa thuận hợp tác về khoa học công nghệ giữa Viện Khoa học công nghệ Năng lượng và Môi trường (ISTEE) và Công ty TNHH Một thành viên Ứng dụng công nghệ mới và Du lịch (NEWTATCO).

Trong bối cảnh tăng nhanh về nhu cầu năng lượng, Việt Nam đã nỗ lực chuyển đổi sang năng lượng sạch và xanh, từ bỏ dần các nguồn năng lượng hóa thạch, nhằm thúc đẩy phát triển bền vững trong lĩnh vực năng lượng. Chính sách này đã giúp cung cấp điện một cách tích cực, đặc biệt là trong thời gian gần đây tại miền Bắc khi đối mặt với tình trạng thiếu nguồn và tăng cao phụ tải, đảm bảo cung cấp điện trong giai đoạn 2021-2025.

Sự phát triển "nóng" của các dự án năng lượng tái tạo, đặc biệt là điện mặt trời, trong thời gian gần đây đã và đang tạo ra áp lực đối với việc đảm bảo dịch vụ hỗ trợ cho hệ thống điện, do tính không chắc chắn về công suất phát từ nguồn năng lượng tái tạo. Do đó, việc xây dựng các cơ chế pháp lý và kỹ thuật để kiểm soát sự phát triển của các dự án trong lĩnh vực này trở nên rất cấp bách.

Theo Bộ Công Thương, việc cắt giảm các nhà máy năng lượng tái tạo là tình huống bắt buộc trong bối cảnh hệ thống điện quốc gia thừa nguồn và lưới điện quá tải cục bộ.

Với mục tiêu xây dựng phần mềm dự báo công suất phát ngắn hạn của nhà máy điện mặt trời qui mô công nghiệp ứng dụng trí tuệ nhân tạo, TS. Nguyễn Quang Ninh và nhóm nghiên cứu Viện Khoa học năng lượng đã tiến hành đề tài: “Nghiên cứu phương pháp và xây dựng phần mềm dự báo công suất phát ngắn hạn của nhà máy điện mặt trời ứng dụng trí tuệ nhân tạo” (Mã số: VAST07.01/21-22). Đề tài được Hội đồng nghiệm thu cấp Viện Hàn lâm KHCNVN xếp loại A.

Ba nhà khoa học: Shirley Meng, Anne Lyck Smitshuysen và Ying Chuan Tan đã thực hiện tiếp cận đa chiều để tìm ra các giải pháp năng lượng. Trong đó, công nghệ sản xuất, chuyển đổi và lưu trữ năng lượng là trọng tâm trong nỗ lực của các nhà nghiên cứu này. Để đáp ứng một cách bền vững nhu cầu năng lượng toàn cầu, các quốc gia bắt buộc phải kết hợp nhiều cách tiếp cận trong vấn đề năng lượng. Ba nhà khoa học trên đang theo đuổi những đột phá trong các lĩnh vực nghiên cứu năng lượng đang được quan tâm bao gồm: hydro, mạng pin lưới và điện phân CO2.

Nhiệm vụ: “Nghiên cứu chế tạo màng phủ chống phản xạ cho kính tấm nhằm ứng dụng cho tấm panel pin năng lượng mặt trời" mã số: UDPTCN 03/20-22 do Viện Kỹ thuật nhiệt đới, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam thực hiện có ý nghĩa khoa học, có tính ứng dụng, thực tiễn cao và được Hội đồng nghiệm thu nhiệm vụ đánh giá “Xuất sắc”.

Nhằm mục tiêu nghiên cứu làm chủ khoa học công nghệ trong lĩnh vực quang điện - điện tử từ phương pháp chế tạo vật liệu MoS2, chế tạo linh kiện, khảo sát tính chất và ứng dụng vật liệu chủ yếu trong lĩnh vực quang điện hóa, quang xúc tác tách H2 từ nước, TS. Nguyễn Tiến Đại và nhóm nghiên cứu thuộc Viện Kỹ thuật nhiệt đới - Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam đã thực hiện đề tài: "Tổng hợp và nghiên cứu tính chất quang của vi cấu trúc MoS2 (2D, 0D) nhằm ứng dụng trong quang xúc tác”, mã số đề tài là GUST.STS.ĐT2020-HH10.

Các kỹ sư tại MIT và Phòng thí nghiệm Năng lượng Tái tạo Quốc gia (NREL) đã thiết kế một động cơ nhiệt không có bộ phận chuyển động. Các cuộc thử nghiệm cho thấy nó chuyển nhiệt thành điện với hiệu suất hơn 40% - tốt hơn so với các tuabin hơi nước truyền thống. Các nhà nghiên cứu cho biết thiết kế này một ngày nào đó có thể tạo ra một lưới điện khử cacbon hoàn toàn.