Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Nguyễn Phương Tuấn và Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Tài chính, Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Nam Hải đồng chủ trì Hội thảo.

Phát biểu tại hội thảo, đồng chí Nguyễn Phương Tuấn, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội cho biết, Dự thảo Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo (Dự thảo Luật) khi trình ra Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 9 vừa qua đã nhận được sự quan tâm của các đại biểu Quốc hội, với nhiều lượt ý kiến đóng góp tại tổ và hội trường.

Ngay sau đó, cơ quan soạn thảo và cơ quan thẩm tra đã khẩn trương tiếp thu, chỉnh lý. Để tiếp tục hoàn thiện Dự thảo Luật, Phó Chủ nhiệm Nguyễn Phương Tuấn đề nghị tại Hội thảo hôm nay, các đại biểu tập trung, thẳng thắn góp ý vào những nội dung quan trọng của Dự thảo Luật.

Tại hội thảo, các đại biểu đều thống nhất việc sửa đổi, bổ sung Luật Khoa học và Công nghệ năm 2013 là cần thiết, nhằm hoàn thiện khung pháp lý để khơi thông nguồn lực, đáp ứng yêu cầu của thực tiễn, khi khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo đang trở thành động lực then chốt cho phát triển kinh tế-xã hội.

Trong đó, các đại biểu tập trung vào một số nội dung như: Chính sách trong hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; chấp nhận rủi ro trong hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; cơ chế đặc biệt trong nghiên cứu, tiếp cận, mua bí quyết công nghệ, học hỏi, giải mã công nghệ; hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư phát triển công nghệ chiến lược…

Đồng chí Nguyễn Trần Phượng Trân, Phó Trưởng đoàn chuyên trách đoàn đại biểu Quốc hội Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng, Dự thảo Luật đợt này đã được ban soạn thảo tiếp thu và chỉnh sửa một số nội dung từ các ý kiến của đại biểu trong đó có ý kiến của Đoàn Đại biểu Quốc hội Thành phố Hồ Chí Minh.

Các điều luật cũng như việc giải thích từ ngữ đã ngắn gọn, dễ hiểu, cụ thể, có độ mở, tạo điều kiện cho người quản lý cũng như tổ chức thực hiện.

Đồng chí Nguyễn Trần Phượng Trân bày tỏ mong muốn khi Chính phủ có hướng dẫn chi tiết thì cũng phải đồng nhất với quan điểm khi xây dựng Luật, tránh tình trạng Luật thì mở nhưng hướng dẫn thì siết lại. Đồng chí cũng góp ý cần làm rõ khoản 5 Điều 54 khi đề cập “nhà khoa học xuất sắc có thành tích nổi bật trong nghiên cứu khoa học…” bởi có vẻ nội hàm trùng nhau.

Theo Tiến sĩ Thái Thị Tuyết Dung, Phó Trưởng ban phụ trách Ban Thanh tra - Pháp chế (Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh), Dự thảo Luật chưa đề cập cơ chế điều phối liên kết “ba nhà” nhà nước–nhà trường–doanh nghiệp trong khoa học công nghệ và đề xuất, cần bổ sung quy định về thiết lập cơ chế điều phối liên kết “ba nhà” thông qua các trung tâm đổi mới sáng tạo, hội đồng liên ngành hoặc mạng lưới hợp tác cấp vùng, tỉnh. Đặc biệt, cần nâng cao vai trò của Nhà nước trong việc điều phối, kết nối nguồn lực, phân chia lợi ích, kiểm soát tiến độ và giám sát hiệu quả thực thi các hoạt động hợp tác. Dự thảo Luật có đề cập cơ chế đặt hàng nhiệm vụ và hỗ trợ tài chính, nhưng chưa quy định rõ về cơ chế đồng tài trợ, ưu đãi thuế cụ thể cho doanh nghiệp trong mô hình “ba nhà”. Quy định về quyền sở hữu và chia sẻ lợi ích từ kết quả nghiên cứu cũng chưa được cụ thể hóa .

Do đó, Tiến sĩ Dung đề xuất cần bổ sung quy định về cơ chế đồng tài trợ ngân sách Nhà nước với doanh nghiệp khi thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ có sự tham gia của viện, trường. Ngoài ra, ưu đãi thuế, khấu trừ chi phí nghiên cứu và phát triển (R&D) cho doanh nghiệp và quyền sở hữu kết quả nghiên cứu cần được phân bổ công bằng, minh bạch.

Bên cạnh đó, cần bổ sung hướng dẫn chi tiết về cách xác định giá trị tài sản trí tuệ khi góp vốn, quy trình nội bộ bảo đảm hiệu quả và minh bạch trong quá trình góp vốn. Cần bổ sung yêu cầu lập báo cáo tài chính riêng cho từng nhiệm vụ và có thể kiểm toán độc lập, đặc biệt trong trường hợp có sự tham gia tài trợ của nhiều chủ thể.

Tại hội thảo, đồng chí Nguyễn Nam Hải, Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Tài chính, Bộ Khoa học và Công nghệ cho biết, Dự thảo Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo gồm 8 chương và 83 điều, tăng 2 điều so với Luật Khoa học và Công nghệ năm 2013 do bổ sung nội dung đổi mới sáng tạo và cấu trúc lại Luật nên về hình thức có nhiều thay đổi so với luật hiện hành.

Đối với mỗi ý kiến của đại biểu, đồng chí Nguyễn Nam Hải đã ghi nhận và có những trao đổi thẳng thắn ngay tại Hội thảo để làm rõ hơn những nội dung kiến nghị, đề xuất.

Phát biểu kết luận tại Hội thảo, đại diện Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường cho biết đã tiếp thu đầy đủ những ý kiến góp ý của các đại biểu, chuyên gia. Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường sẽ phối hợp Bộ Khoa học và Công nghệ và các cơ quan liên quan tiếp tục nghiên cứu, rà soát, hoàn thiện Dự thảo Luật, trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến trong thời gian tới.

Từ nay tới khi Dự án Luật này được Quốc hội bấm nút thông qua, Ban soạn thảo mong các đại biểu sẽ tiếp tục có ý kiến đóng góp để khi Luật ban hành đi vào cuộc sống sẽ phát huy hiệu quả thiết thực nhất.