Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu ảnh hưởng tới gần 30% người trưởng thành trên toàn thế giới. Tuy nhiên, hiện chỉ có duy nhất một loại thuốc được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) phê duyệt, với hiệu quả còn hạn chế.

Trước đây, vai trò của nấm Fusarium foetens trong hệ vi sinh vật đường ruột người vẫn chưa được hiểu rõ. “"Chúng ta hiểu rất ít về cách loại nấm này tiến hóa để xâm chiếm ruột của người khỏe mạnh,” theo Jiang Changtao (Đại học Y Bắc Kinh), tác giả chính của nghiên cứu vừa được công bố trên tạp chí Science. Một số nghiên cứu trước đây từng chỉ ra rằng nấm men đường ruột có thể làm nặng thêm bệnh gan nhiễm mỡ do rượu, nhưng chưa rõ nấm dạng sợi như F. foetens có ảnh hưởng đến tình trạng của gan hay không.

Changtao và các đồng nghiệp đã nuôi cấy F. foetens từ phân người, sau đó cho chuột bị một loại bệnh gan nhiễm mỡ gọi là viêm gan liên quan đến rối loạn chuyển hóa (MASH) sử dụng. Kết quả, các triệu chứng của bệnh giảm rõ rệt: gan bớt sưng và ít để lại sẹo hơn.

Tiếp theo, nhóm nghiên cứu tìm hiểu cơ chế tác động và phát hiện hiệu quả đến từ việc nấm làm chậm lại quá trình tổng hợp ceramide - một loại phân tử chất béo rất quan trọng đối với các tương tác giữa ruột và gan. Ở người và chuột bị MASH, lượng ceramide cao bất thường.

Nhóm nghiên cứu thu thập các phân tử do nấm tiết ra trong môi trường nuôi cấy và nhận thấy chỉ riêng những phân tử này đã ức chế quá trình tổng hợp ceramide. Phân tích kỹ môi trường nuôi cấy, nhóm phát hiện một phân tử ức chế protein tổng hợp ceramide ở ruột có tên là CerS6. Phân tử này đã được phát hiện ở nhiều loại nấm, nhưng chưa rõ nó có tác dụng gì đối với bệnh MASH. Changtao và nhóm của ông có kế hoạch phân tích sâu hơn các phân tử do F. foetens tiết ra để phát triển phương pháp mới điều trị hiệu quả bệnh MASH.

Không dễ phân lập một loại nấm cụ thể từ biển vi sinh vật trong đường ruột con người. Do đó, theo nhà vi sinh học Marie-Claire Arrieta (Đại học Calgary, Canada), công nghệ nuôi cấy và phân lập nấm do nhóm của Changtao phát triển là một bước tiến quan trọng.

Bà cũng nhận xét rằng bệnh MASH không chỉ tác động đến gan, nên khả năng cao là F. foetens còn có tác động đến những cơ quan khác trong cơ thể chuột – điều này cần được khám phá thêm trong tương lai.