Ảnh minh họa

AI mang lại nhiều lợi ích to lớn trong nhiều lĩnh vực như giáo dục, y tế, tài chính đến giải trí, giao thông... Góp phần tăng hiệu suất lao động, hỗ trợ ra quyết định nhanh chóng và chính xác, cũng như mở ra những tiềm năng phát triển mới cho xã hội. Tuy nhiên, bên cạnh những mặt tích cực, việc quá phụ thuộc vào AI cũng tiềm ẩn nhiều tác hại nghiêm trọng.

Một trong những hệ quả rõ ràng nhất của việc lệ thuộc vào AI là sự suy giảm khả năng tư duy độc lập và tính sáng tạo. Khi AI có thể nhanh chóng đưa ra giải pháp cho các vấn đề phức tạp, con người dễ rơi vào trạng thái bị động tư duy, thay vì tự mình tìm hiểu, phân tích và giải quyết. Lâu dần, kỹ năng phản biện, khả năng suy luận logic và năng lực sáng tạo vốn là thế mạnh tự nhiên của con người sẽ mai một.

Điều này đặc biệt đáng lo ngại trong môi trường giáo dục, nơi mà việc rèn luyện tư duy là nền tảng cốt lõi. Nếu học sinh, sinh viên chỉ đơn thuần sử dụng AI để trả lời bài tập hay nghiên cứu mà không tự mình đào sâu suy nghĩ, họ sẽ mất đi khả năng phát triển trí tuệ một cách bền vững.

 Sự tiện lợi mà AI mang lại cũng vô tình tạo ra một nhóm người “lười tư duy”. Thay vì dành thời gian nghiên cứu, tìm hiểu hay rèn luyện kỹ năng, nhiều người chọn cách sử dụng AI như một công cụ giải quyết nhanh mọi vấn đề, từ việc đơn giản như lên lịch trình, tìm món ăn, soạn thảo văn bản, cho đến việc phức tạp như ra quyết định tài chính hay lựa chọn nghề nghiệp.

Về lâu dài, sự phụ thuộc thái quá vào AI sẽ làm suy yếu khả năng tự lực, khả năng ra quyết định cá nhân, và thậm chí cả kỹ năng giao tiếp xã hội – những yếu tố then chốt giúp con người thích nghi với thế giới không ngừng biến đổi.

AI là một công cụ tuyệt vời, nhưng nó chỉ thực sự hữu ích khi được sử dụng một cách chủ động, có kiểm soát và có hiểu biết. Nhưng phụ thuộc quá mức vào AI không chỉ làm suy yếu năng lực bản thân mỗi người, mà còn đẩy xã hội vào những rủi ro trầm trọng.