AI và ranh giới bản quyền

Các công cụ AI tạo ảnh, trong đó có ChatGPT, hoạt động bằng cách học từ một kho dữ liệu hình ảnh khổng lồ, sau đó tạo ra các tác phẩm mới dựa trên phong cách đã học được. Điều này đặt ra câu hỏi liệu việc tạo ra hình ảnh theo phong cách Ghibli có vi phạm bản quyền hay không?

Studio Ghibli nổi tiếng với phong cách mỹ thuật độc đáo, do đó, các tác phẩm tạo ra từ AI có thể bị xem là bắt chước hoặc sao chép phong cách của hãng. Theo luật sở hữu trí tuệ, phong cách nghệ thuật thường không thể được bảo hộ bản quyền, nhưng các tác phẩm cụ thể thì có. Nếu một hình ảnh do AI tạo ra giống quá mức với tác phẩm của Ghibli, điều này có thể dẫn đến vấn đề vi phạm bản quyền.

ChatGPT-4o dễ dàng biến các hình ảnh chụp thành các bức ảnh mang phong cách hoạt hình đặc trưng của phim hoạt hình Studio Ghibli

Quan điểm từ các chuyên gia pháp lý

Các chuyên gia sở hữu trí tuệ đưa ra nhiều ý kiến khác nhau về vấn đề này. Một số cho rằng AI không thực sự “sao chép” mà chỉ “tái tạo phong cách”, điều này không vi phạm luật bản quyền. Tuy nhiên, một số khác lập luận rằng nếu AI được đào tạo bằng hình ảnh có bản quyền mà không có sự cho phép, thì sản phẩm tạo ra có thể là kết quả của việc sử dụng trái phép dữ liệu có bản quyền.

Ngoài ra, còn một câu hỏi khác: Ai là người sở hữu bản quyền của những bức tranh do AI tạo ra? Người dùng, nhà phát triển AI hay AI không có tư cách pháp lý để sở hữu bản quyền? Đây vẫn là vấn đề chưa có câu trả lời rõ ràng trong nhiều hệ thống pháp luật.

Phản ứng từ cộng đồng và Studio Ghibli

Cho đến nay, Studio Ghibli chưa đưa ra tuyên bố chính thức về xu hướng này. Tuy nhiên, nhiều nghệ sĩ và fan hâm mộ lo ngại rằng sự phát triển của AI có thể làm lu mờ giá trị của nghệ thuật truyền thống và ảnh hưởng đến công việc của các họa sĩ. Một số nghệ sĩ cho rằng AI đang “chiếm đoạt” công sức sáng tạo của con người mà không có sự công nhận hay tôn trọng thích đáng.

Ngược lại, những người ủng hộ AI cho rằng công nghệ này mở ra cơ hội sáng tạo mới, giúp những người không có kỹ năng vẽ vẫn có thể tạo ra những tác phẩm đẹp mắt. Điều quan trọng là cần có quy định rõ ràng để đảm bảo quyền lợi cho cả nghệ sĩ truyền thống và người dùng AI.

Trend tạo ảnh phong cách Ghibli bằng AI trên ChatGPT là một minh chứng cho sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ trí tuệ nhân tạo trong lĩnh vực nghệ thuật. Tuy nhiên, nó cũng đặt ra nhiều câu hỏi pháp lý và đạo đức chưa có lời giải. Khi ranh giới giữa sáng tạo và sao chép ngày càng trở nên mong manh, các nhà lập pháp, nghệ sĩ và công chúng cần cùng nhau tìm ra giải pháp cân bằng giữa việc bảo vệ bản quyền và khuyến khích sự đổi mới trong nghệ thuật.