Các thách thức tại Đông Nam Á và Việt Nam

Tại Đông Nam Á, các báo cáo chỉ ra rằng số lượng tấn công mạng trong khu vực đã tăng vọt. Việt Nam, với hệ sinh thái số phát triển nhanh chóng, đặc biệt chịu ảnh hưởng nặng nề. Theo

Trung tâm An ninh Mạng Quốc gia (NCSC) - Cục An toàn thông tin, Bộ TT&TT, năm 2023 ghi nhận 13.900 vụ tấn công mạng, tăng 9,5% so với năm trước.

Deepfake cũng đang trở thành một mối đe dọa lớn tại Việt Nam. Các tổ chức tội phạm sử dụng công nghệ này để lừa đảo qua video và giọng nói giả mạo, gây thiệt hại tài chính và làm xói mòn niềm tin của người dân vào các hệ thống số.

Việc thiếu đồng bộ trong các quy định về an ninh mạng giữa các quốc gia trong khu vực cũng là một thách thức lớn.

Xu hướng mới và dự đoán

Tích hợp AI và blockchain

Chuỗi khối (blockchain) và AI đang hội tụ để tạo ra những giải pháp bảo mật toàn diện, tăng cường tính minh bạch và khả năng truy vết trong các hệ thống số. AI được tích hợp vào blockchain để phân tích dữ liệu giao dịch, phát hiện các bất thường, và tăng cường khả năng chống gian lận.

Tại Việt Nam, sự kết hợp giữa AI và Blockchain đang được nghiên cứu trong các ứng dụng tài chính và chuỗi cung ứng, giúp tối ưu hóa quy trình và đảm bảo tính toàn vẹn của dữ liệu. Đây cũng là một xu hướng tiềm năng để giải quyết các thách thức liên quan đến quyền riêng tư và an ninh dữ liệu.

Generative AI trong an ninh mạng

Generative AI, công nghệ tạo nội dung mới từ dữ liệu gốc, đang được triển khai trong các hệ thống an ninh mạng để dự đoán và mô phỏng các cuộc tấn công mạng. Các công cụ này giúp đội ngũ bảo mật kiểm tra hệ thống trong các tình huống giả định, từ đó cải thiện khả năng phản ứng trước các mối đe dọa.

Giải pháp và khuyến nghị

Xây dựng hệ sinh thái bảo mật AI

Để ứng phó với những thách thức ngày càng phức tạp trong an ninh mạng, các tổ chức cần xây dựng một hệ sinh thái bảo mật kết hợp giữa công nghệ AI và yếu tố con người. AI có thể xử lý nhanh chóng và chính xác lượng dữ liệu khổng lồ, trong khi các chuyên gia bảo mật đóng vai trò then chốt trong việc đưa ra quyết định chiến lược và giải quyết các tình huống phức tạp mà máy móc không thể đảm nhiệm.

Chính sách và hợp tác quốc tế

Trong bối cảnh tấn công mạng vượt qua biên giới quốc gia, việc hợp tác quốc tế là yếu tố sống còn để đảm bảo an ninh mạng toàn cầu. Các chính phủ và tổ chức cần thiết lập các khuôn khổ pháp lý chung để quản lý và kiểm soát các ứng dụng AI trong lĩnh vực bảo mật, cũng như thúc đẩy chia sẻ thông tin giữa các quốc gia và tổ chức​.

Hướng đi cho doanh nghiệp tại Việt Nam

Đối với các doanh nghiệp, đặc biệt là tại Việt Nam, cần tập trung vào việc nâng cao nhận thức và đào tạo nhân viên về an ninh mạng, đồng thời đầu tư vào các công nghệ bảo mật tiên tiến. Các bước cần thiết bao gồm:

·      Nâng cấp hạ tầng số.

·      Đào tạo nhân sự.

·      Hợp tác quốc tế.

Năm 2024 đánh dấu một bước tiến lớn của AI trong lĩnh vực an ninh mạng, từ việc tăng cường khả năng phát hiện và phản ứng với các mối đe dọa, đến việc sử dụng Generative AI và Blockchain để xây dựng hệ thống bảo mật tiên tiến. Những thành tựu nổi bật như phát hiện deepfake, tự động hóa bảo mật dựa trên AI, và các sáng kiến tại Việt Nam đã chứng minh tiềm năng của công nghệ này trong việc giải quyết các vấn đề an ninh mạng phức tạp​[16], [09].

Tuy nhiên, các thách thức không nhỏ vẫn còn tồn tại. Sự lạm dụng AI bởi các hacker, những rủi ro từ deepfake, và sự thiếu đồng bộ trong chính sách quốc tế tiếp tục là những nguy cơ lớn. Đặc biệt, tại Việt Nam, sự gia tăng của các cuộc tấn công mạng đòi hỏi một chiến lược bảo mật mạnh mẽ và toàn diện hơn để bảo vệ hạ tầng số và thông tin người dùng​.