Điều đáng nói là những loại hàng giả như: Rượu, thuốc lá, nông phẩm, thực phẩm, thuốc chữa bệnh, phân bón, giống cây trồng, thuốc trừ sâu… và sản phẩm mỹ phẩm đã và đang gây ảnh hưởng trực tiếp đến sức khoẻ, tính mạng người tiêu dùng và sản xuất.

Hàng giả, hàng nhái tràn lan

Trong 10 năm qua lực lượng Quản lý thị trường (QLTT) trong cả nước xử lý 102.000 vụ làm hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ,  tổng số tiền xử phạt vi phạm hành chính hơn 124 tỷ đồng. Hải quan cả nước cũng xử lý gần 200 vụ xuất nhập khẩu hàng giả, hàng hoá xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ. Cảnh sát kinh tế xử lý hình sự hơn 460 vụ và khởi tố trên 550 đối tượng…

Việc sản xuất kinh doanh hàng giả, hàng nhái luôn đem lại những khoản lợi nhuận kếch sù cho những kẻ thực hiện công việc này. Khi Việt Nam đã là thành viên của WTO thì các rào cản thương mại đã dỡ bỏ ngày càng nhiều, vì vậy chủng loại và số lượng hàng hoá lưu thông trên thị trường nước ta là rất lớn gồm hàng hoá của các nước thành viên WTO, hàng nội địa ... đây là môi trường lý tưởng cho nạn sản xuất kinh doanh hàng giả, hàng nhái gia tăng.

Bên cạnh đó, cùng với sự phát triển như vũ bão của khoa học và công nghệ, những kẻ sản xuất kinh doanh hàng giả, hàng nhái áp dụng những công nghệ cao, hiện đại để sản xuất hàng giả, do vậy việc xác định giữa hàng thật và hàng giả ngày càng khó khăn. Về khách quan còn có một nguyên nhân tác động rất nhiều đến sự gia tăng của nạn sản xuất kinh doanh hàng giả, hàng nhái hàng xâm phạm quyền SHTT ở Việt Nam là chúng ta có đường biên giới và địa hình quá phức tạp, hàng giả hàng nhái được sản xuất từ nước ngoài được nhập trái phép vào Việt Nam rất lớn.

Tại VN, hiện có 5 cơ quan hành chính có chức năng và thẩm quyền xử lý vi phạm hành chính về SHTT Quản lý thị trường, Thanh tra chuyên ngành Khoa học Công nghệ và Văn hoá TT-DL, Công an Kinh tế , UBND các cấp và Cơ quan Hải quan kiểm soát hàng nhập khẩu do vậy khi phát hiện có sự xâm phạm quyền SHTT các doanh nghiệp không biết cơ quan nào chịu trách nhiệm xử lý. Năng lực về giải quyết, xử lý xâm phạm quyền SHTT của đội ngũ cán bộ trong hệ thống bảo vệ quyền SHTT còn hạn chế, lực lượng cán bộ cũng còn thiếu. Công tác kiểm tra, kiểm soát chưa được tổ chức thường xuyên, liên tục, nhiều nơi, nhiều lúc còn khá manh mún, đa phần chưa có kế hoạch, chiến dịch kiểm tra, kiểm soát cụ thể.

Cần những biện pháp hữu hiệu

Để đối phó với thực trạng hàng giả và hàng nhái đang tràn lan trên thị trường, cần nâng cao hơn nữa vai trò của các tổ chức hiệp hội nghề nghiệp, cùng phối hợp với các cơ quan nhà nước có thẩm quyền cũng như doanh nghiệp trong việc đấu tranh chống hàng giả như Hội Sở hữu trí tuệ, Hội Bảo vệ người tiêu dùng, Hội chống hàng giả.....

Các doanh nghiệp cũng cần chủ động áp dụng các biện pháp tuyên truyền cũng như tự bảo vệ và phối hợp chặt chẽ với các cơ quan Nhà nước cũng như hiệp hội nghề nghiệp trong việc đấu tranh chống hàng giả.

Về lâu dài phải tăng cường vai trò của Toà án về xét xử các hành vi xâm phạm quyền SHTT, tiến tới giải quyết những xâm phạm về SHTT chủ yếu bằng con đường tư pháp. Vì vậy, vấn đề cấp thiết là đào tạo và nâng cao năng lực đội ngũ thẩm phán chuyên sâu về SHTT cũng như tính đến việc thành lập Toà chuyên trách xét xử vi phạm về SHTT (xét xử cả về dân sự và hình sự).

Ngoài ra, cũng cần tăng cường mở rộng quan hệ hợp tác với các Chính phủ cũng như các Tổ chức quốc tế trong lĩnh vực SHTT để tranh thủ sự trợ giúp về vật chất, kỹ thuật và học tập kinh nghiệm của họ, nhằm nâng cao năng lực bảo vệ quyền SHTT của Việt Nam.