Vì sao phải “đi tắt”, “ăn theo”?

Trong mấy năm qua đã xảy ra nhiều vụ kiện tụng về tranh chấp thương hiệu không chỉ giữa các doanh nghiệp trong nước mà còn cả các doanh nghiệp nước ngoài, thế nên người tiêu dùng ngày càng hiểu rõ hơn ý đồ cố tình nhái giả thương hiệu nhằm đánh lừa "thượng đế". Ngày nay, phần lớn các doanh nghiệp đều nhận thức được rằng để làm nên một thương hiệu uy tín, cần phải có một quá trình đầu tư xây dựng khó khăn, lâu dài để hình ảnh thương hiệu ăn sâu vào tâm trí khách hàng.       

Tuy nhiên, bên cạnh đó cũng có không ít đơn vị muốn “đi tắt”, "ăn theo" cho đỡ tốn kém thời gian, công sức, tiền bạc mà vẫn đạt hiệu quả bán hàng cao. Tất nhiên đây là việc làm phi đạo đức và vi phạm pháp luật về sở hữu trí tuệ, nhưng trong thâm tâm họ cứ nghĩ miễn sao kiếm được thật nhiều lợi nhuận, mặc cho hậu quả đến đâu hãy tính. Họ không cần biết doanh nghiệp đã phải bỏ ra rất nhiều tiền của, trí tuệ, có khi đem cả sinh mạng ra để đầu tư mà sự thành công hay thất bại luôn đan xen, sự may mắn và  rủi ro luôn song hành...

Sự thành công của bất kỳ một thương hiệu nào cũng có cái giá của nó, cũng phải trải qua biết bao thăng trầm khó khăn. Đến khi khẳng định được thương hiệu rồi, có thể lại bị nhái, bị giả mạo để "ăn theo", thế là lại phải tốn thêm thời gian, công sức để kiện tụng làm sáng tỏ trắng đen, thật giả hay phải bỏ ra một khoản chi phí để quảng bá, giới thiệu giúp người tiêu dùng không bị nhầm lẫn... Tình hình càng trở nên rối rắm, phức tạp hơn khi mà cả tên miền (domain) cũng bị nhái theo hoặc "ăn theo" một cách trắng trợn, đến nỗi có nhiều đơn vị kinh tế phải đăng ký hàng chục tên miền để bao vây tuy không dùng đến, trong khi hằng năm vẫn phải thanh toán khoản lệ phí đăng ký tên miền.

Nhái và giả thương hiệu một cách tinh vi

Một khi doanh nghiệp đã biết thế nào là giá trị thương hiệu và tìm mọi cách để bảo vệ, phát triển nó thì cũng là lúc nảy sinh nhiều trường hợp “đi tắt”, "ăn theo" bằng cách đưa ra nhiều cái tên nhãn hiệu, thương hiệu mới na ná các nhãn hiệu, thương hiệu uy tín nổi tiếng đã có từ trước nhằm "tung hỏa mù" người tiêu dùng.

Khá phổ biến là cách thêm vào hoặc thay một chữ nào đó trong tên thương hiệu - chẳng hạn như: thương hiệu Lavie (nước khoáng) nổi tiếng thì có một thương hiệu khác là Lave, sự khác nhau giữa Vincom và Vincon thật là mong manh... Riêng Thương hiệu Việt thì có hàng loạt thương hiệu nhái theo như: 1.000 thương hiệu Việt, Doanh bạ thương hiệu Việt Nam, Mạng thương hiệu Việt Nam… Thậm chí tên miền của Mạng truyền thông Thương hiệu Việt (www.thv.vn) cũng bị nhái theo là  www.thvn.vn ...

Những cách làm như trên không những xâm hại đến quyền lợi người tiêu dùng mà còn gây tổn hại nặng nề đến thanh danh, uy tín của các thương hiệu được nhiều người biết đến. Tất nhiên, tất cả mọi trường hợp nhái giả dù có tinh vi đến đâu thì tuổi thọ của những thương hiệu nhái giả cũng chẳng kéo dài được bao lâu, vì sớm muộn rồi cũng bị phát hiện và tẩy chay. Song xã hội cần phải mạnh mẽ lên án và kiên quyết loại trừ cách làm ăn gian dối này để tích cực bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng cũng như các doanh nghiệp chân chính; đồng thời không ảnh hưởng đến phong trào xây dựng, phát triển thương hiệu Việt ngày càng rộng rãi như hiện nay.

Đối với người tiêu dùng cũng như các đơn vị, khi sử dụng các dịch vụ xã hội cần hết sức thận trọng và lựa chọn kỹ càng nếu không muốn "tiền mất, tật mang". Theo thông tin phản ảnh từ một số doanh nghiệp thành viên Thương hiệu Việt, thời gian gần đây có nhiều đơn vị bị quấy rối bởi một vài cá nhân mạo danh đại diện các cơ quan trung ương hay các ban ngành… khiến cho doanh nghiệp hoang mang không biết thật - giả thế nào và xử lý ra sao. Tất nhiên, sự phát triển nào cũng có hai mặt của nó, có thật sẽ có giả. Cho nên điều cần thiết là sự hiểu biết và sáng suốt phân biệt, chọn lựa của cộng đồng người tiêu dùng trước một sản phẩm, dịch vụ. Không phải vô cớ mà trước đây người ta từng đưa ra khái niệm "người tiêu dùng thông thái".

Vai trò của truyền thông thương hiệu

Những năm gần đây, công nghệ truyền thông đã có những bước phát triển mạnh mẽ mà nổi bật là truyền thông đa phương tiện (Multimedia) - từ website đến truyền hình và báo chí trên Internet. Điều này tạo điều kiện hết sức thuận lợi cho việc giới thiệu, quảng bá thương hiệu, sản phẩm, dịch vụ của doanh nghiệp, đồng thời là yếu tố quan trọng hỗ trợ cho quy trình xây dựng thương hiệu.

Để phát huy hiệu quả truyền thông thương hiệu, rất cần sự tư vấn cũng như nhiệt tình của báo, đài và phạm vi, điều kiện cho phép được giới thiệu, quảng bá. Từ đó, hoạt động thông tin tuyên truyền giúp doanh nghiệp đưa thông tin sản phẩm, dịch vụ đến người tiêu dùng nhằm mang lại hiệu quả kinh doanh. Và tác động hậu truyền thông giúp các doanh nghiệp bán ra một số lượng đáng kể sản phẩm, dịch vụ của mình. Thực tế cho thấy những nhãn hiệu hàng hóa thực phẩm tiêu dùng thường dành một khoản kinh phí đáng kể cho công tác truyền thông quảng bá thương hiệu.

Tuy nhiên, doanh nghiệp Việt Nam cũng cần lưu ý rằng việc quảng bá thương hiệu, sản phẩm, dịch vụ nếu đúng kênh thì hiệu quả sẽ rất cao; còn quảng bá không đúng kênh sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến uy tín cũng như uổng kinh phí đầu tư. Vì một lẽ đơn giản là sự xuất hiện của sản phẩm hay thương hiệu trên những kênh truyền thông uy tín không những có tác dụng nâng cao uy tín doanh nghiệp trên thương trường mà còn thể hiện đẳng cấp cũng như vai trò của doanh nghiệp trong xã hội./.