Vô tình hay cố ý?

Chắc chắn nhiều người chưa quên vụ tranh chấp nhãn hiệu ổn áp Hanshin giữa hai công ty Hán Sinh và Hàn Sinh xảy ra hồi tháng 11/2010. Được biết, tên hai doanh nghiệp (DN) đăng ký khi chuyển sang tên giao dịch tiếng Anh đều đọc như nhau, dễ gây hiểu nhầm.

Tương tự trường hợp trên, đầu năm 2012, thông qua Văn phòng Xúc tiến Thương mại Đầu tư Hàn Quốc (Kotra), một DN Hàn Quốc muốn đăng ký nhãn hiệu Jarguar Suhyoung cho các sản phẩm loa, ampli, bộ trộn sóng âm thanh,... tại thị trường Việt Nam.

Tuy nhiên, thông qua website của Cục Sở hữu trí tuệ Việt Nam (NOIP), DN này biết được đã có nhãn hiệu Jardiar Suhyoung được đăng ký trước đó.

Trên thực tế, nhãn hiệu Jarguar Suhyoung đã được đăng ký ở thị trường Hàn Quốc, Trung Quốc và sản phẩm mang nhãn hiệu này (chủ yếu là loa và ampli) đã có mặt ở Việt Nam từ năm 1996, nhưng trong 4-5 năm trở lại đây, việc kinh doanh của họ gặp khó khăn do có sản phẩm mang nhãn Jardiar Suhyoung được bán trên thị trường.

Với tình trạng này, Jarguar Suhyoung sẽ rất khó để đăng ký nhãn hiệu tại Việt Nam. Không riêng gì Jarguar Suhyoung, hiện tại, các DN Hàn Quốc đang được hỗ trợ bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, đặc biệt là quyền sở hữu công nghiệp và chống lại các hành vi xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp của các DN Hàn Quốc tại Việt Nam.

Việc “nhầm lẫn” hay xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp diễn ra ở hầu hết các lĩnh vực. Đây cũng là điều khiến các DN nước ngoài, đặc biệt là DN thuộc các ngành hàng tiêu dùng, công nghệ, e ngại khi tham gia thị trường Việt Nam.

Vậy, trong trường hợp phát hiện ra nhãn hiệu của mình bị “cầm nhầm”, các DN “chính hãng” sẽ làm gì để đối phó?

Khuyến cáo là chính

Gần đây, ngành hàng “im ắng” nhất là sôcôla cũng có nhiều thay đổi. Những ai ưa chuộng sôcôla nhập khẩu Kisses của Công ty Kisses Conical (Mỹ) không khó phân biệt giữa hàng “xịn” và hàng “nhái”.

Cùng với sự xuất hiện của nhãn Kisses với viên kẹo hình chóp nón, trên thị trường cũng đã xuất hiện nhiều sản phẩm với tên gọi: Gillia Kisses (do Công ty CP Lai Phú sản xuất, viên kẹo cũng có hình chóp nón, bên ngoài bao bì có hình viên kẹo chóp nón màu nâu), Hearts & Kisses (Công ty CP Vườn Sôcôla).

Sau khi bị “khuyến cáo” về việc xâm phạm nhãn hiệu, Công ty Lai Phú đã bỏ chữ “Kisses” (chỉ còn chữ Gillia) và thay đổi hình ảnh trên bao bì.

Khi chúng tôi thực hiện cuộc khảo sát với gần 30 siêu thị và cửa hàng tạp hóa, (là các kênh phân phối mặt hàng này), các kênh siêu thị có thể phân biệt được đâu là “Kisses thật” và đâu là sôcôla của Lai Phú.

Trong khi đó, ở các kênh chợ, cửa hàng tạp hóa, nhiều người nhầm lẫn Kisses là hàng của Lai Phú. Hiện nay, Công ty Lai Phú đã thay đổi hẳn bao bì và khối lượng (in trên mỗi bao sản phẩm) của sản phẩm sôcôla Gillia, chấm dứt việc lấy “đuôi Kisses”.

Mới đây nhất, mặt hàng sôcôla sữa, nhãn hàng riêng của Metro Cash & Carry Việt Nam, do Lai Phú gia công, cũng có hình dạng tương tự như sôcôla Kisses, và từ những ngày cuối tháng 3/2012 đến nay, nhãn hàng này đã không còn xuất hiện trên các kệ hàng tại hệ thống Metro.

Theo luật sư Tăng Đức Khương, Công ty TNHH Quốc tế D&N, pháp luật hiện hành của Việt Nam quy định khá đầy đủ về việc xử lý hành vi xâm phạm quyền đối với tài sản trí tuệ nói chung và xâm phạm nhãn hiệu nói riêng, cụ thể là các biện pháp dân sự, hành chính hoặc hình sự tùy theo tính chất, mức độ và phạm vi của hành vi vi phạm.

Bên bị xâm phạm quyền có thể căn cứ vào quy định hiện hành của pháp luật và tính chất của vụ việc để yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền như Thanh tra Khoa học Công nghệ, Quản lý thị trường, Hải quan, Công an Kinh tế xử lý bên vi phạm.

Song, trên thực tế, các vụ xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp, sở hữu trí tuệ của DN thường được xử lý trước hết là bằng phương thức “khuyến cáo”, giải quyết nội bộ giữa hai bên, hoặc bên bị xâm phạm sẽ mua lại nhãn hiệu của bên dùng tên “na ná”, hoặc được chỉ dẫn đưa vụ việc ra Tòa án kinh tế khi cả hai không tìm được “tiếng nói chung”.

Ông Phan Minh Nhựt, Quản lý thương hiệu Nike Việt Nam kiêm Chủ tịch Hiệp hội Chống hàng giả và Bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ của các DN có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài tại Việt Nam, cho rằng, chính DN mới có thể khẳng định đâu là hàng giả, hàng xâm phạm nhưng lại không ra mặt nhận dạng vì sợ ảnh hưởng đến thương hiệu.

Theo ông Nhựt, cần xử lý nghiêm các cá nhân và DN làm hàng giả và hàng vi phạm sở hữu trí tuệ để răn đe, nhằm tránh tình trạng tái diễn.