Tính đến hết ngày 30/6/2011, Cục Sở hữu trí tuệ (SHTT) đã tiếp nhận tổng cộng hơn 64.000 đơn các loại (đơn sáng chế - giải pháp hữu ích, kiểu dáng công nghiệp, chỉ dẩn địa lý...). Theo Cục SHTT, mặc dù số lượng đơn nhãn hiệu và kiểu dáng công nghiệp có giảm, nhưng điều đáng mừng là số đơn sáng chế trong nước và quốc tế vẫn giữ tốc độ tăng ổn định.

Thêm một điều đáng mửng khác, trong năm 2011, tổng số lượng cán bộ SHTT bị suy giảm so với năm ngoái (147 so với 160), chủ yếu do biến động về nhân sự tại các cơ quan nhà nước, nhưng  số lượng cán bộ chuyên trách vẫn tiếp tục tăng, thể hiện nhận thức về tầm quan trọng của SHTT trong sự nghiệp phát triển tiếp tục được cải thiện.

Hơn 9 tỷ đồng tiền phạt từ vi phạm nhãn hiệu

Nạn hàng giả, hàng nhái vẫn là một vấn đề bức xúc trong cả nước. Hầu hết các vụ xâm phạm quyền SHCN đều liên quan đến nhãn hiệu và kiểu dáng công nghiệp. Tính tổng số trên cả nước (theo báo cáo không đầy đủ từ các địa phương) về nhãn hiệu có 1.561 vụ đã xử lý và tổng số tiền phạt là 9.021.421.000 đồng; về kiểu dáng công nghiệp có 107 vụ và tổng số tiền phạt là 264.354.000 đồng; về sáng chế/giải pháp hữu ích có 04 vụ đã xử lý với tổng số tiền phạt là 10.000.000; về chỉ dẫn địa lý có 39 vụ đã xử lý và tổng số tiền phạt là 18.250.000 đồng. Năm 2010, các cơ quan chức năng  đã xử lý 1.632 vụ vi phạm SHTT với tổng số tiền phạt lên tới gần 4,6 tỷ đồng.

Theo nhận định của Cục SHTT, số vụ bị xử lý vi phạm đang dần có xu hướng giảm xuống. Những địa phương đi đầu trong công tác thực thi, xử lý xâm phạm quyền trong năm qua có thể kể tới là Thành phố Hồ Chí Minh, Điện Biên, Cần Thơ, Bắc Giang, Đồng Nai.

Tăng số lượng sáng chế

Theo Quyết định 1244/QĐ-TTg ngày 25/7/2011 về phê duyệt phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ KH&CN chủ yếu giai đoạn 2011 – 2015, một trong những mục tiêu chính của Quyết định 1244 (lĩnh vực SHTT) là số lượng sáng chế đăng ký bảo hộ tăng gấp 1,5 lần so với giai đoạn 2006 – 2010.

Số liệu cho thấy, giai đoạn 2006 – 2010, Cục SHTT tiếp nhận 14.697 đơn sáng chế (chiếm 9,8% tổng lượng đơn). Trong giai đoạn này, trung bình mỗi năm lượng đơn tăng khoảng 15% (trừ 2009 giảm 1%). Thêm vào đó, hầu hết số đơn sáng chế đến từ nước ngoài. Theo nhận định của Cục SHHT, cùng với sự hội nhập ngày càng mạnh của Việt Nam (thông qua các hiệp ước song phương và đa phương), mục tiêu số đơn đăng ký sáng chế tăng 1,5 lần giai đoạn 2011 – 2015 theo Quyết định 1244 là hoàn toàn khả thi.

Tuy nhiên, vấn đề nằm ở chỗ: để thúc đẩy hoạt động sáng tạo trong nước, không chỉ tăng đơn thuần về số đơn sáng chế nói chung (sẽ đạt được mà không cần quá nhiều nỗ lực) mà phải tăng số đơn sáng chế của Việt Nam, cùng với đó là tăng chất lượng của đơn, từ đó tăng số bằng sáng chế/giải pháp hữu ích trong nước được cấp.

Nhiều địa phương tham gia Chương trình 68

Nhìn lại một năm hoạt động, Chương trình hỗ trợ doanh nghiệp phát triển tài sản trí tuệ (Chương trình 68) đã chính thức bước sang giai đoạn 2 với phạm vi mở rộng hơn với những mục tiêu cụ thể như đáp ứng được 70% nhu cầu của địa phương trong việc phát triển các đặc sản trong vùng thông qua chỉ dẫn địa lý, nhãn hiệu tập thể hoặc nhãn hiệu chứng nhận, đồng thời tăng cường công tác tuyên truyền và đào tạo SHTT theo từng nhu cầu cụ thể của mỗi địa phương. 

Với phạm vi hỗ trợ rộng hơn, tính đến tháng 7/2011, đã có 42/63 tỉnh/thành phố có dự án tham gia trong khuôn khổ Chương trình 68 với tổng số 87 dự án đã và đang được triển khai, trong đó điển hình có Bắc Giang (5 dự án), Lạng Sơn (4 dự án) và Phú Thọ (4 dự án). Bên cạnh đó, một số địa phương cũng đã tích cực xây dựng Chương trình hỗ trợ doanh nghiệp phát triển tài sản trí tuệ riêng của địa phương mình (21/63 tỉnh/thành phố), trong đó các địa phương điển hình có các chương trình hoạt động hiệu quả có thể kể đến là An Giang, Cần Thơ, Nam Định và Thành phố Hồ Chí Minh.