Thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị, việc thúc đẩy ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đang trở thành giải pháp trọng tâm để nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng. Đây không chỉ là yêu cầu cấp thiết trong bối cảnh phát triển bền vững mà còn là bước đi chiến lược giúp Việt Nam thực hiện các cam kết quốc tế về giảm phát thải và thích ứng với biến đổi khí hậu.

Nghị quyết 57-NQ/TW nhấn mạnh phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia là đột phá quan trọng hàng đầu nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Trong tiến trình đó, năng lượng được xác định là yếu tố cốt lõi cho sự phát triển của nền kinh tế hiện đại. Việc ứng dụng công nghệ tiên tiến và chuyển đổi số trong quản lý năng lượng không chỉ giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình sản xuất, giảm thiểu lãng phí và chi phí vận hành mà còn mở ra cơ hội phát triển các nguồn năng lượng tái tạo, sử dụng năng lượng hiệu quả hơn, từ đó đóng góp tích cực vào mục tiêu phát triển bền vững của quốc gia.

Trên thực tế, việc triển khai các giải pháp khoa học, công nghệ để tối ưu hóa sử dụng năng lượng đã và đang mang lại nhiều kết quả tích cực tại Việt Nam. Các công nghệ mới trong sản xuất công nghiệp như hệ thống quản lý năng lượng (EnMS), tự động hóa sản xuất, và các thiết bị hiệu suất cao đã giúp các doanh nghiệp giảm thiểu mức tiêu thụ năng lượng, nâng cao chất lượng sản phẩm. Một số công nghệ tiêu biểu có thể kể đến như sử dụng năng lượng tái tạo trong sản xuất, quản lý hiệu quả lò hơi, máy nén khí trong các nhà máy công nghiệp, hay các hệ thống chiếu sáng tiết kiệm điện trong các khu công nghiệp và tòa nhà cao tầng,..

Việc ứng dụng công nghệ cũng góp phần thay đổi hiệu quả sử dụng năng lượng tại khu vực đô thị và dân dụng. Các giải pháp thiết kế tòa nhà thông minh, sử dụng cảm biến ánh sáng, hệ thống điều hòa tự động điều chỉnh theo nhiệt độ môi trường, hay đèn chiếu sáng công cộng tích hợp cảm biến chuyển động đều giúp tiết kiệm điện năng đáng kể. Những giải pháp này là minh chứng rõ nét cho tinh thần mà Nghị quyết 57 đề ra: khoa học và công nghệ phải gắn liền với thực tiễn, phục vụ trực tiếp cho chất lượng sống của người dân và sự phát triển bền vững của quốc gia.

Chuyển đổi số là một trong những yếu tố quan trọng của Nghị quyết 57, đồng thời là công cụ mạnh mẽ để nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng. Việc áp dụng công nghệ số vào quản lý năng lượng sẽ mang lại những cải tiến vượt bậc.

Chuyển đổi số trong lĩnh vực năng lượng giúp tối ưu hóa quá trình sản xuất, phân phối và tiêu dùng, đồng thời giảm thiểu lãng phí năng lượng, tăng cường hiệu suất và giảm chi phí. Thông qua việc triển khai các hệ thống đo đếm điện tử, phần mềm quản lý năng lượng, phân tích dữ liệu lớn (Big Data), người dùng có thể theo dõi mức tiêu thụ năng lượng theo thời gian thực, từ đó tự điều chỉnh thói quen sử dụng năng lượng theo hướng tiết kiệm và hợp lý hơn. Đồng thời, các cơ quan, đơn vị quản lý cũng có thêm công cụ để giám sát, cảnh báo và điều tiết nhu cầu tiêu thụ năng lượng trong những giai đoạn cao điểm hoặc bất thường.

Ứng dụng chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo trong hoạt động tuyên truyền về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả thông qua hình thức tổ chức cuộc thi trực tuyến thu hút đông đảo người tham gia

Đặc biệt, việc đẩy mạnh sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả thông qua việc ứng dụng khoa học, công nghệ và chuyển đổi số còn góp phần thiết thực vào mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính, bảo vệ môi trường và cải thiện chất lượng không khí – những mục tiêu cốt lõi trong chiến lược tăng trưởng xanh của Việt Nam. 

Việc ứng dụng đồng bộ và có hiệu quả các tiến bộ của khoa học, công nghệ và chuyển đổi số sẽ trở thành đòn bẩy giúp nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng, đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia. Đây chính là giải pháp đóng góp tích cực vào hành trình phát triển xanh, thông minh và bền vững của đất nước, giúp Việt Nam khẳng định vai trò trung tâm trong đổi mới sáng tạo của khu vực và trên thế giới.