Ảnh minh họa: Internet

Pycnoporus sanguineus hay còn gọi là nấm Vân Chi đỏ ở Việt Nam được xếp vào họ Polyporaceae, tức họ nấm lỗ. Về mặt hình thái, nấm P. sanguineus là loại nấm mũ, có vân màu cam đỏ đặc trưng. Được mô tả là loài nấm phân hủy gỗ, P. sanguineus thường được tìm thấy dễ dàng ở các thân cây gỗ mục (Téllez-Téllez & ctg., 2016). Một trong các hoạt tính được quan tâm bậc nhất ở P.  sanguineus là khả năng phân hủy gỗ. Đã có nhiều nghiên cứu chứng minh P. sanguineus là đại diện nấm mũ được chứng minh là tiềm năng phân hủy lignocellulose (Gauna, Larran, Feldman, Permingeat, & Perotti, 2020), lignin (Feng, Zhai, & Wang, 2014; Singh, Sulaiman, & Hashim, 2015) và cellulose (Rosa& ctg., 2009; Rosa, Nancy, Claudia, Lourdes, & Jorge, 2011).  Hướng sử dụng enzyme ngoại bào như laccase, mangan peroxydase và lignin peroxydase trong xúc tác các phản ứng oxy hóa khử được coi là biện pháp hiệu quả trong việc xử lý thuốc nhuộm (Marim & ctg., 2016).

Trong nghiên cứu y sinh, P. sanguineus được chứng minh mang lại hiệu quả cao trong hoạt tính làm giảm mỡ máu trên mô hình chuột tiểu đường (Rech & ctg.,2020), hoạt tính kháng khuẩn và kháng nấm (Jaszek& ctg., 2015; Mendoza, Dulay, Valentino, & Reyes, 2020; Smânia & ctg., 1995; Smânia, Smânia, & Loguercio-Leite, 1998), kháng virus (Smânia& ctg., 2003), kháng oxy hóa (Borderes, Costa, Guedes, & Tavares, 2011), kháng viêm (Chen & ctg., 2020; Jouda & ctg., 2018; Lu, Lin, Hsu, & Lin, 2010) và hoạt tính kháng ung thư (Achenbach & Blümm, 1991; Boukes, Koekemoer,  van  de  Venter,  &  Govender, 2017;  Mendoza &  ctg.,  2020;  Mateusz&  ctg.,  2021; Ren, Liu, Zhu, Yang, & Fu, 2006; Smânia & ctg., 2003; Yang & ctg., 2020). Trong đó, hoạt tính kháng khuẩn được coi là hoạt tính nổi bật và được quan tâm nghiên cứu nhiều nhất ở nấm P. sanguineus. Các hoạt tính khác của nấm P. sanguineusnhư hoạt tính kháng viêm vẫn chưa được quan tâm nghiên cứu, đặc biệt là các nghiên cứu ở Việt Nam.

Trong khi đó, có nhiều bệnh lý nghiêm trọng liên quan đến các phản ứng viêm ở cơ thể người như đột quỵ (Schmid-Schönbein & Hugli, 2005), bệnh tim thiếu máu cục bộ (Entman & ctg.,1991), bệnh đái tháo đường (Calabro, Chang, Willerson, & Yeh, 2005), bệnh viêm xương khớp (Benito, Veale, FitzGerald, Van Den Berg, & Bresnihan, 2005).  Thêm vào đó, có những bằng chứng cho rằng phản ứng viêm ở cơ thể có liên quan đến sự hiện diện số lượng lớn của các yếu tố oxy hóa như các gốc tự do, gây ra bệnh lý cao huyết áp (Suematsu, Suzuki, Delano, & Schmid-Schönbein, 2002).

Việc tìm ra các hợp chất có nguồn gốc từ tự nhiên có hoạt tính kháng viêm đóng vai trò rất quan trọng trong nghiên cứu điều trị các bệnh liên quan đến phản ứng viêm ở người. Vì vậy, nghiên cứu này được thực hiện nhằm bước đầu sàng lọc khả năng kháng viêm và kháng oxy hóa của nấm Vân Chi đỏ P. sanguineus phân lập ở Việt Nam.
Cao chiết nấm P. sanguineusgiai đoạn tiền quả thể phân lập tại Bình Dương, Việt Nam thể hiện hoạt tính kháng oxy hóa rất tốt với IC50 là 30.0 ± 0.54 μg/ml (đối chứng dương là Vitamin C có IC50 là 10.32 ± 0.02 μg/ml). Cao chiết P. sanguineus cũng thể hiện hoạt tính kháng viêm tốt, tại nồng độ cao chiết 12.5 và25 μg/ml, nồng độ NO giải phóng giảm đáng kể so với đối chứng không sử dụng cao chiết. Như vậy, cao chiết từ nấm Pycnoporussanguineus có tác dụng kháng oxy hóa và kháng viêm tốt. Điều này mở ra hướng đi sắp tới cho nghiên cứu về các hợp chất chịu trách nhiệm kháng oxy hóa và kháng viêm của nấm P. sanguineus.