Nghiên cứu này đánh giá sức sinh sản của bốn quần đàn hàu Crassostrea angulata thu thập từ Quảng Ninh, Khánh Hòa, Vũng Tàu và Đài Loan làm vật liệu ban đầu cho chọn giống. Hàu bố mẹ được nuôi vỗ thành thục trong bể composite sử dụng hệ thống nước chảy, sử dụng các loài tảo thuần làm thức ăn nuôi vỗ. Đánh giá sức sinh sản thực tế, tỷ lệ thụ tinh, tỷ lệ nở của bốn quần đàn hàu bố mẹ ban đầu bằng phương pháp thụ tinh nhân tạo ghép cặp sản xuất 16 tổ hợp lai và 80 gia đình. So sánh thống kê bằng phương pháp phân tích phương sai 1 nhân tố (ANOVA) mức ý nghĩa 5% (p<0,05). Khối lượng và chiều cao vỏ trung bình của 160 con hàu bố mẹ lần lượt là từ 75,99 ± 5,78 g đến 119,02 ± 23,20 g và từ 72,27 ± 8,85 mm đến 98,16 ± 10,41 mm. Sức sinh sản thực tế từ 8,15 ± 0,84 triệu trứng/hàu mẹ đến 12,36 ± 1,84 triệu trứng/hàu mẹ. Tỷ lệ thụ tinh từ 90,59 ± 2,27% đến 94,94 ± 1,61% và khác biệt ý nghĩa (p><0,05) giữa các quần đàn hàu. Tỷ lệ nở từ 82,60 ± 0,001% tới 86,37 ± 0,011%. Kết quả đánh giá các chỉ tiêu sinh sản cho thấy bốn quần đàn hàu bố mẹ đạt tiêu chuẩn làm nguồn vật liệu ban đầu cho chương trình chọn giống tính trạng tăng trưởng><0,05) giữa các quần đàn hàu. Tỷ lệ nở từ 82,60 ± 0,001% tới 86,37 ± 0,011%. Kết quả đánh giá các chỉ tiêu sinh sản cho thấy bốn quần đàn hàu bố mẹ đạt tiêu chuẩn làm nguồn vật liệu ban đầu cho chương trình chọn giống tính trạng tăng trưởng.

Hàu Crassostrea angulata, tên tiếng Anh là Portuguese oyster, là một trong những loài thương mại quan trọng. Chúng đã từng là đối tượng chính và duy trì sản xuất ở châu Âu trong gần một thế kỷ với sản lượng hàng năm lên đến 100.000 tấn (FAO, 2006), nhưng từ những năm 1970 tới hiện nay chỉ còn một vài vùng ở châu Âu còn nuôi trồng loài hàu này (Batista và ctv., 2015). Ở châu Á, C. angulata là loài hàu chính được sản xuất tại Đài Loan (Boudry và ctv., 1998) và Trung Quốc (Lapègue và ctv., 2004; Guo và ctv., 2006; Shi và ctv., 2019). Gần đây, hàu C. angulata đã được nuôi phổ biến ở Việt Nam với sản lượng khoảng 50.000 tấn vào năm 2018 (O’Connor và ctv., 2019). Thực trạng con giống hàu C. angulata tại miền Nam đang bị suy thoái phụ thuộc hoàn toàn vào con giống sản xuất nhân tạo. Hàu bố mẹ được tuyển chọn thiếu cơ sở khoa học, cận huyết thống từ hàu nuôi thương phẩm trong một thời gian dài là nguyên nhân chính dẫn tới hàu tăng trưởng chậm, tỷ lệ sống thấp, kích thước nhỏ, thời gian nuôi kéo dài và nhạy cảm với các điều kiện môi trường bất lợi. Nhu cầu cấp thiết là chọn tạo giống hàu bố mẹ đảm bảo đa dạng di truyền, sức sinh sản tốt và nâng cao hiệu quả sản xuất nhằm chủ động cung cấp con giống chất lượng và truy xuất được nguồn gốc phục vụ xuất khẩu. Chất lượng sinh sản từ các nguồn vật liệu bố mẹ ban đầu khác nhau là những thông tin rất quan trọng trong chọn giống thuỷ sản vì những chỉ tiêu này thường biến động giữa các dòng, các quần thể trong cùng một loài (Dunham, 2011). Chất lượng sinh sản của các nguồn vật liệu ban đầu là cơ sở khoa học để lựa chọn bố mẹ đạt tiêu chuẩn tốt nhằm hình thành nên quần đàn ban đầu chất lượng cao đóng góp vào thành công đối với một chương trình chọn giống. Vì vậy, trong phạm vi chương trình nghiên cứu chọn giống hàu C. angulata đang được thực hiện tại Viện Nghiên cứu Nuôi trồng thủy sản II, chúng tôi đã đánh giá sức sinh sản thực tế, tỷ lệ thụ tinh, tỷ lệ nở của các phép lai giữa bốn quần đàn hàu được thu thập trong và ngoài nước bao gồm Quảng Ninh, Khánh Hòa, Vũng Tàu và Đài Loan phục vụ cho chọn giống theo tính trạng tăng trưởng

Chất lượng sinh sản của bốn quần đàn hàu C. angulata bố mẹ tốt với sức sinh sản thực tế, tỷ lệ thụ tinh và tỷ lệ nở ra ấu trùng chữ D cao. Bốn quần đàn hàu C. angulata bố mẹ đạt tiêu chuẩn làm vật liệu ban đầu cho chương trình chọn giống tăng trưởng.