Các sinh vật gây hại chính trên nấm linh chi là mốc xanh Trichoderma sp.; T.harzianum (Hypocreales: Hypocreaceae), mốc xanh xám Penicillium sclerotiorum (Eurotiales: Aspergillaceae). Ruồi hại: Ruồi có ấu trùng mình vàng hai gai Scatopsidae sp. (Diptera: Scatopsidae), ruồi có ấu trùng mình trắng đầu đen Bradysia ocellaris (Diptera: Sciaridae). Nhện hại: Nhện nhỏ Tyrophalus spp. (Acari: Acaridae).
1. Biện pháp giống
Sử dụng giống nấm sò chất lượng tốt, tuổi giống đồng đều và không nhiễm sinh vật hại (mốc xanh, ấu trùng ruồi, nhện).
2. Biện pháp canh tác
* Xử lý cơ chất trồng nấm
Mùn cưa mới trước khi sử dụng cần tưới nước tạo ẩm và ủ 7 ngày, bổ sung vi sinh vật chức năng (Actinomyces) trong đống ủ làm gia tăng nhiệt độ, tiêu diệt sinh vật hại tồn tại trong cơ chất và rút ngắn thời gian ủ nguyên liệu.
* Hấp khử trùng cơ chất:
Các bịch cơ chất được hấp khử trùng ở nhiệt độ 1000C trong thời gian từ 10 - 12 giờ hoặc 1210C – 1250C với áp suất 1 - 1,2 atm trong thời gian 2,5 - 3 giờ và đảm bảo hơi nóng lưu thông đồng đều vào lõi bịch nhằm tiêu diệt hoàn toàn ấu trùng ruồi, bào tử nấm mốc.
* Xử lý nhà ươm sợi, nhà trồng nấm
Thu gom tàn dư lưu vụ.
Khử trùng bạt che xung quanh, rắc vôi bột nền trại, hoặc dùng nước lau sàn và dung dịch ion điện giải vệ sinh tường, nền, kệ, giá trước khi treo bịch nấm.
Thường xuyên thăm, kiểm tra và di dời các bịch nấm bị nhiễm sinh vật gây hại ra khỏi nhà trồng nấm và tiêu huỷ.
3. Biện pháp sử dụng bẫy dính
Treo 20 bẫy dính màu vàng (kích thước 21,5 cm x 15 cm)/100 m2 sàn sản xuất trong suốt vụ nấm, thay bẫy định kỳ 7 ngày hoặc khi bề mặt miếng bẫy đã hết dính.
4. Biện pháp sinh học
* Giai đoạn trước khi trồng
Phun phòng trừ nhóm nấm mốc bằng dịch chiết thủ công từ tỏi và quế 1,5%.
Đối với nhện hại sử dụng dịch chiết từ cây sả hoặc quế 1%.
* Giai đoạn sinh trưởng hệ sợi
Đối với ruồi hại: phun dịch chiết thủ công từ cây khổ sâm và hạt xoan 1% khi nới nút bông 3 ngày; phun tuyến trùng ký sinh côn trùng (Steinernema sp.,
Heterorhabditis sp.) lượng dùng 40 tuyến trùng tương ứng với 1 ấu trùng ruồi hoặc 400 tuyến trùng ứng với 1 trưởng thành trên 1 bẫy dính với kích thước là 21,5 cm x 15 cm lên bề mặt bịch nấm hoặc bôi thuốc bảo vệ thực vật sinh học có chứa vi sinh vật Bacillus thuringiensis var. kurstaki 16.000IU + Granulosis virus 108 PIB (Bitadin WP,…) vào cổ bịch ở thời điểm nới nút bông.
Đối với nhện nhỏ hại nấm: Phun thuốc bảo vệ thực vật sinh học chứa các hoạt chất Azadirachtin (Neem Nim Xoan Xanh green 0.3EC,…), Dầu hạt bông 40% + dầu đinh hương 20% + dầu tỏi 10% (GC-Mite 70SL,…), Citrus oil (MAP Green 6SL,…).
Phun dịch chiết thủ công từ tỏi và quế 1,5% từ 10 - 15 ngày/lần lên bạt che và phía ngoài bịch nấm ức chế phát triển bào tử nấm mốc (chú ý bịch nấm phải đóng nắp).
* Giai đoạn nuôi quả thể nấm
Đối với ruồi hại nấm: Phun tuyến trùng ký sinh côn trùng (Steinernema sp., Heterorhabditis sp.) lượng dùng 40 tuyến trùng tương ứng với 1 ấu trùng ruồi hoặc 400 tuyến trùng ứng với 1 trưởng thành trên 1 bẫy dính với kích thước là 21,5 cm x 15 cm lên bề mặt bịch nấm ở giai đoạn nới nút bông và khi thấy có trưởng thành ruồi dính ở bẫy dính hoặc có thể phun dịch chiết thủ công từ cây khổ sâm và hạt xoan 1% lên bịch trước khi nới nút bông. Ở giai đoạn nấm phun bào tử thì chỉ phun xuống sàn nhà theo hình thức giữ ẩm.
Đối với nhện nhỏ hại nấm: Khi xuất hiện nhện nhỏ, phun các thuốc bảo vệ thực vật sinh học chứa các hoạt chất Azadirachtin (Neem Nim Xoan Xanh green 0.3EC,…), Dầu hạt bông 40% + dầu đinh hương 20% + dầu tỏi 10% (GC-Mite 70SL,…), Citrus oil (MAP Green 6SL,…), phun kép sau 7 ngày.
Đối với nhóm bệnh nấm mốc: phun dịch chiết thủ công từ tỏi và quế 1,5% từ 10 - 15 ngày/lần lên bạt che xung quanh lán/trại.
5. Biện pháp hoá học
* Giai đoạn trước khi trồng nấm
Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật hóa học có chứa các hoạt chất như Lambda- cyhalothrin (ICON 2.5CS,…), Bạc nano-chitosan (Nano Kito 2,6SL,…) và bổ sung chất bám dính phun diệt ruồi và bào tử nấm mốc. Phun toàn bộ nhà/trại, khu sản xuất, nền, các cột, dây treo, và mái che 5 - 7 ngày trước khi treo bịch nấm.
* Giai đoạn nuôi quả thể và thu hoạch
Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật hóa học có chứa các hoạt chất như Lambda-cyhalothrin (ICON 2.5CS,…), Bạc nano-chitosan (Nano Kito 2,6SL,…) và bổ sung chất bám dính, phun phòng và diệt ruồi, nhện nhỏ, bào tử nấm mốc xung quanh khu trồng nấm, nền/sàn ở thời điểm 7 ngày trước nới nút bông.
Lưu ý: chỉ phun phòng ở giai đoạn ươm sợi nấm và kết thúc phun thuốc hoá học 7 ngày trước khi rút nút bông cho quả thể nấm nhú ra khỏi miệng bịch, không phun trực tiếp thuốc hoá học lên bịch nấm khi quả thể đang phát triển. Sử dụng thuốc theo nguyên tắc 4 đúng. Nồng độ và liều lượng theo khuyến cáo của nhà sản xuất. |