Arisaemaclaviforme trong tự nhiên - Ảnh nguồn ITB/PBG 2011
Trong đó, một loài Arisaema chưa xác định đã gây được sự chú ý trong giới khoa học và sau khi so sánh với các loài có liên quan, đã được công nhận là loài mới cho khoa học. Đó là loài ArisaemaclaviformeP. Bruggeman, thuộc họ Araceae, section Anomala (T. B. Vuong, R. Rybkov a & J. Ponert) - kết quả đã công bố trên Tạp chí Nordic Journal of Botany 000: 001–005, 2013.
Sinh thái cây: loài thường xanh cao từ 40-50 cm, thân rễ ngầm dài 5cm, đường kính 1.5-2.0 cm, bên ngoài màu trắng, bên trong màu tím. Rễ nhiều, màu trắng, phân nhánh. 1-2 lá. Cuống lá dài từ 11-30 cm, 10mm chiều rộng ở gần gốc, 2-3 mm chiều rộng ở phần đỉnh, màu xanh lá nhạt đến vành xanh với những mảng nâu sẫm và nhiều đốm màu đỏ và hồng. Lá xẻ thùy 3, với lá chét trung tâm hình ellip (hình trứng), chiều dài 10-20 cm, chiều rộng 4-8 cm. Lá chét bên hình ellip, chiều dài xấp xỉ với lá chét trung tâm 10-19cm, chiều rộng 4-6 cm. Hoa đơn tính (hoa đực và cái riêng biệt).
Ngoài một số đặc điểm tương đồng với các loài khác trong cùng section (như loài A. garettiiGagnep ghi nhận cho bắc Thái Lan và Lào, A. bannaenseH. Li ghi nhận tại Trung Quốc và Myanmar, loài A. inkiangenseH. Li cũng ghi nhận tại Trung Quốc), điểm khác cơ bản của loài này là trên bông mo (spadix) đơn tính trưởng thành có dạng hình chùy (claviform).
|
|
|
|
Loài Arisaemaclaviforme
Ảnh nguồn P. Bruggeman và nnk
|
Bông mo đực (trái) và cái (phải) hình chùy
Ảnh nguồn P. Bruggeman và nnk
|
Về phân bố của loài Arisaemaclaviforme này, cho đến nay, chỉ mới được tìm thấy ở Hòn Bà. Cây mọc ở trên đá với lớp mùn dày, dọc ven suối, dưới tán rừng núi nhiệt đới thường xanh, và ẩm ướt.
Như vậy việc phát hiện và ghi nhận 2 loài A.cf. siamicum và A. claviforme trên núi Hòn Bà sẽ nâng số lượng loài thuộc chi Arisaema của hệ thực vật Việt Nam lên đến con số 20.
Chi Arisaema/Nam tinh (Martius) thuộc họ Araceae/Môn Ráy bao gồm khoảng 170 loài phân bố từ Đông Bắc Châu Phi thông qua Châu Á đến Bắc Mỹ. Sự đa dạng cao nhất của các loài này được tìm thấy ở châu Á, cho đến nay đã được ghi nhận và mô tả 18 loài tại Việt Nam (Nguyễn Văn Du, 2007).
Nguồn: Nhóm Nghiên cứu hỗn hợp của KBT Hòn Bà
Viện Sinh học Nhiệt đới |