Người bán, người mua đều… ngơ ngác!

Sáng 24.9, cô bé Lương Thị Phương (ở thôn Văn Mỹ, xã Hoàng Văn Thụ, Chương Mỹ, Hà Nội) vô cùng thích thú khi được mẹ mua cho một chiếc đèn lồng và kẹo phát sáng tại chợ Ngã Ba gần nhà nhân dịp Trung thu với giá gần 50.000 đồng. Tuy nhiên, mẹ bé và bé đều không biết loại đèn mà bé được mua chính là loại có chứa chất cadimi (Cd) cao hơn 123 lần mức cho phép.

Tương tự, kẹo phát sáng đã được Viện Kiểm nghiệm ATTP quốc gia kết luận có hai chất, đó là Phtalate dung môi kết hợp với Poly aromatic hydrocacbon (PAH)- đều là chất cực độc gây ung thư. Chị Nguyễn Thị Minh - mẹ bé cho biết: “Ở quê chúng tôi làm sao biết được đồ chơi có chất này hay chất kia độc, cứ rẻ và đẹp là mua thôi”.

Tìm hiểu thị trường đèn lồng tại Hà Nội, PV NTNN bất ngờ với việc cả người bán và người mua đều không để ý tới việc đồ chơi Trung Quốc chứa chất độc và vẫn mua bán bình thường. Chị Nguyễn Thị Lan- chủ một cửa hàng đồ chơi trên phố Tây Sơn - nơi được bày bán khá nhiều đèn lồng phục vụ Tết Trung thu sắp đến mà chủ yếu là đèn có xuất xứ Trung Quốc - cho hay: “Tôi vẫn bán bình thường, chỉ hơi ngạc nhiên là năm nay bán chậm quá, chứ không biết gì về việc đèn lồng lại có chứa chất gây ung thư”.

Các mẫu đèn lồng ở đây khá đa dạng mẫu mã và chủng loại, loại thấp nhất có giá 35.000 đồng và cao nhất là 70.000 đồng. Tại khu vực vùng núi huyện Thanh Sơn (Phú Thọ), những ngày này khu vực chợ Vàng (thị trấn Vàng) cũng tràn ngập đồ chơi trung thu. Chị Võ Thị Yến - chủ buôn hàng đồ chơi từ phố Lương Văn Can (Hà Nội) về đây cho biết: “Hàng bán ở đây chủ yếu là hàng rẻ tiền, các loại đèn của Trung Quốc cũng vậy, chỉ 30.000-40.000 đồng/cái, tôi chả biết có chất độc gì, chỉ biết năm nào cũng bán”.

Trong số hơn 40 triệu đồng tiền đồ chơi chị vừa nhập về, có rất nhiều loại được đánh giá là độc hại, như kẹo mút phát sáng, thanh nhựa phát sáng, các lọ thổi bóng cho trẻ, các loại búp bê rẻ tiền màu xanh đỏ, các loại con giống nhuộm màu bắt mắt. Chị Yến nói: “Đồ chơi ở đây nhiều thứ chỉ có giá 4.000-5.000 đồng, lấy đâu ra đồ tốt”.

“Hàng rẻ thì nguy hiểm”

Về thông tin đèn lồng Trung Quốc có chất độc, PGS - TS Nguyễn Duy Thịnh (Viện Công nghệ sinh học và công nghệ thực phẩm, ĐH Bách khoa Hà Nội) phân tích: “Cadimi là một kim loại nặng thường được dùng sản xuất các loại pin và dùng để làm chất tạo màu lớp sơn phủ, bôi trơn trên đồ nhựa. Cadimi gây ngộ độc ở tất cả các thể: rắn, lỏng, khí. Khi chất này tồn tại trong đồ chơi trẻ em, nguy cơ trẻ ngậm đồ chơi vào miệng thì cadimi sẽ theo đường nước bọt vào cơ thể trẻ. Với nồng độ cao, chất này có thể làm loãng canxi, giòn xương, lâu ngày sẽ dẫn tới ung thư…”.

Ông Thịnh cũng cho biết, hiện nay trên thị trường không chỉ có đèn lồng và đồ chơi của Trung Quốc mà còn rất nhiều loại đồ chơi tiềm ẩn nguy cơ gây hại đến sức khoẻ và tinh thần của trẻ. Thực tế, trên thị trường hiện nay, đồ chơi tốt được làm từ nguyên liệu sạch, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng thì giá thành thường rất cao, người tiêu dùng hay tìm đến những loại đồ chơi rẻ tiền nhiều hơn. “Đồ chơi rẻ tiền thường được sản xuất từ các loại nhựa tái chế thu thập từ nhiều nguồn, trong đó có cả rác thải, kim tiêm…”- TS Thịnh nói.

Theo các chuyên gia hóa học của viện này, để kiểm soát chất lượng đồ chơi chỉ có thể “trông cậy” vào các cơ quan chức năng chứ không thể chờ đợi vào ý thức của người dân. “Nhà nước cần có cơ chế phân loại và kiểm soát đồ chơi cho trẻ, đồ nào độc hại cần nghiêm khắc tịch thu và tiêu huỷ ngay. Có như vậy, thị trường đồ chơi cho trẻ mới sạch được”- TS Thịnh nói.