Dù có cổ vũ hết lời cho năng lượng sạch, cùng với cảnh báo dầu mỏ cạn kiệt trong tương lai thì sản phẩm của điện gió hiện nay vẫn khá đắt. Ước tính phải bán 2.000 - 2.500 đồng /kWh (khoảng 0,10 - 0,12 USD, nghĩa là mắc gấp rưỡi, gấp đôi giá thủy điện hiện nay). Thương lượng và tranh chấp về giá cả giữa người mua (EVN) và người bán điện (nhà đầu tư điện gió) vẫn chưa ngã ngũ (dù có tin chính phủ đề nghị EVN mua với giá 0,085 - 0,09 USD/kWh). 

NƯỚC: điện gió để bơm nước

Thử làm một bài tính toán nhanh: 

Một trụ gió 1,5 MW, giả sử chỉ có thể hoạt động đầy tải 10 giờ mỗi ngày, có thể bơm với độ chênh cột nước 10 m (và giả sử hiệu suất bơm khá thấp, chỉ được 50%), tính ra bơm được 275.000 m3 nước mỗi ngày. 

Nhu cầu nước 1 ha cây trồng là 10 mm mỗi ngày hay 100 m3 nước/ngày (khá dư). Như vậy, cân đối cung cầu, trụ gió 1,5 MW có thể bơm được 275.000/100 = 2.750 ha. Trên đây tính với độ cao bơm 10 m.  Nếu mức nước ở sâu đến 27 m có thể bơm được 1.000 ha.

Đầu tư một trụ gió 1,5 MW khoảng 2 triệu USD.  Vậy mức đầu tư điện gió làm thủy lợi cho 1 ha = 2.000.000/1.000  = 2.000 USD = khoảng 40 triệu đồng.  

Dĩ nhiên điều kiện tiên quyết là phải có nước đủ cho diện tích cần tưới.  Còn nước ở 10 m hay 100 m đều có phương án cơ khí để bơm lên, phù hợp với phương án khai khác cho cây trồng cụ thể.

PHÂN và ĐẤT:  san phẳng laser

Phân bón cho cây trồng về mặt nông học cần đúng chủng loại, đúng liều lượng, đúng thời điểm.  Đất cây trồng cạn (vùng cao) có đặc điểm khó giữ được nước, vì độ dốc chỉ cần 0,5% (chênh lệch cao độ 0,5 m giữa hai điểm cách nhau 100 m) là đã gây xói mòn, nghĩa là trôi đất trôi nước đi mất, hết phục vụ cây trồng.  Có nước tưới tràn chỉ gây lãng phí nước và phân. Mưa, đáng lẽ là ưu thế của vùng nhiệt đới, trở thành tác nhân phá hoại, cướp đi của đất đai thức ăn và thức uống của cây trồng. 

Hiện nay kỹ thuật san phẳng điều khiển bằng laser (laser-controlled land leveling) cho phép cải tạo mặt ruộng tới độ dốc 0,002 ‑ 0,2% tùy yêu cầu.  Ở Bạc Liêu, An Giang và Lâm Đồng, Trường đại học nông lâm đã chuyển giao kỹ thuật san xuống còn 0,002% độ dốc (chênh 2 cm/100 m) trên hàng trăm hecta lúa, vốn dốc hơn 0,3% (xem KHPT 29/7/2005 và 5/9/2008).  Với đất vùng cao, độ chênh ban đầu khá lớn (3Ḡ 5%), để giảm độ dốc còn 0,15% (chênh 15 cm cho 100 m, hay 5 cm giữa hai điểm cách nhau 30 m), cần tạo thành những bậc thang rộng khoảng 15Ḡ 30 m để nước chỉ thoát từ từ, không chảy tràn (Hình dưới).  Một tài liệu ở Nebraska của Mỹ (Dickey, 1985) cho thấy khả năng giảm đến 80% lượng thất thoát đất trôi, nhờ kỹ thuật canh tác theo dải đồng mức bậc thang. 

Đầu tư san cải tạo đất như thế ước tính tốn khoảng 20Ḡ 40 triệu đồng /hecta, tùy độ dốc ban đầu. 

CẦN:  cơ giới hóa

Có và giữ được nước và phân bón, mới nên nghĩ đến cơ giới hóa để làm quy mô lớn. Thiếu hai điều kiện tiên quyết trên thì càng nhiều thiết bị cơ giới càng lỗ nặng, thậm chí không làm việc được.  Việc chọn lựa hệ thống cơ giới hóa không khó một khi đã kiểm soát được nước và đất phân; Việt Nam có nhiều chuyên gia cơ giới hóa cho đủ các loại cây trồng (lúa, bắp, đậu, mía...). Trang bị máy móc (tính với nông trang hàng trăm hecta) khoảng 30 triệu đồng cho 1 hecta.

GIỐNG: yêu cầu đi trước

Ở đây chỉ nêu cho đủ “bộ tứ”, ai cũng biết yêu cầu tiên quyết và tối quan trọng của bộ giống cây trồng thích hợp với đất đai khí hậu tại địa phương.  Chỉ lưu ý là có giống tốt, nhưng nếu không bảo đảm 3 yếu tố trên thì không thể đạt nền nông nghiệp hiện đại.  

 Trong nông nghiệp giữa 1 ha bỏ hoang (hoặc trồng “cầm chừng”) và 1 ha trồng trọt với đủ nước, phân, cần, giống, chênh lệch lợi nhuận thu được, tùy cây trồng, không dưới 20Ḡ 40 triệu đồng. Như vậy, thời gian hoàn vốn cho dự án chỉ khoảng 2 - 4 năm. Khá hấp dẫn để chúng ta đi vào xem xét và tính toán chi tiết hơn, với các phương án về kênh mương nội đồng, giống cây, canh tác cụ thể...