“Nhiều trường hợp phải phẫu thuật tạo hình lại cả gần nửa hộp sọ bằng vật liệu PEEK mà chưa có bất kỳ trường hợp nào miếng vá bị đào thải”. 

BS Lê Ngọc Dũng, phó Giám đốc bệnh viện đa khoa khu vực Bãi Cháy (Quảng Ninh) nhận xét về miếng vá hộp sọ bằng vật liệu Polyether etherketonen (PEEK) do các nhà khoa học thuộc Trung tâm công nghệ Vật liệu (Viện ứng dụng công nghệ- Bộ KH-CN) vừa nghiên cứu chế tạo thành công.

Bền và tương thích cao

Hiện có nhiều vật liệu khác nhau đã được sử dụng trong vá sọ như dùng xương đồng loại (xương tự thân), ghép xương động vật, mảnh ghép là chất hữu cơ metyl –methacrilate và xi măng y học.

KS Bùi Công Khê (Trung tâm công nghệ Vật liệu) cho biết, xương tự thân là vật liệu lý tưởng về mặt sinh học nhưng khi cần mảnh ghép có kích thước lớn hoặc độ dày mỏng lại chưa đáp ứng, việc bảo quản miếng ghép ở ngân hàng mô rất tốn kém, ngoài ra còn phải tránh lây nhiễm và phản ứng thải loại vì có tới 20- 25% mảnh ghép xương đồng loại bị tiêu hao nên phải phẫu thuật lại. Mảnh ghép động xương động vật thì hiện nay không còn dùng nữa. Mảnh ghép là kim loại trơ (vàng, bạc, titanium…) khi phẫu thuật bác sỹ có thể cắt ngay bằng kéo và uốn theo độ cong miếng vỡ sọ bằng tay. Tuy vậy, vật liệu này có thể gây hiện tượng sinh hiệu điện thế dẫn tới kim loại hóa tế bào hoặc làm gỉ vật liệu cấy và giá thành sản phẩm còn khá cao. Với xi măng y học lại phụ thuộc vào độ nhanh và khéo tay của bác sỹ phẫu thuật, nếu không kịp vật liệu sẽ rắn nhanh không kịp tạo hình đặc biệt là khi mảnh vỡ có kích thước lớn (trên 8cm).

Nhằm góp phần khắc phục những hạn chế của các vật liệu đã có, các nhà khoa học thuộc Trung tâm công nghệ Vật liệu (Viện ứng dụng công nghệ - Bộ KH-CN) đã chế tạo thành công miếng vá PEEK phục vụ trong trám khuyết hổng sọ, tạo ra miếng vá cho từng cá thể bệnh nhân.

Ngoài vật liệu chính là PEEK có đặc tính đàn hồi tương thích với xương người, tương thích sinh học và bền sinh học lâu dài, miếng ghép còn được bổ sung composit cacbon, polymer và được khử trùng bằng hơi nước, chiếu xạ gamma nên không cản quang, tiệt trùng, không nhiễm từ, bền va đập và bền bào mòn tuyệt vời, đáp ứng mọi vị trí và độ cong phẳng khác nhau, dễ dàng điều chỉnh kích cỡ miếng vá nhìn từ góc độ kỹ thuật.

Giảm chi phí phẫu thuật

Vật liệu PEEK hiện đã được ứng dụng trong phẫu thuật tạo hình sọ khuyết tại nhiều bệnh viện trong cả nước như BV đa khoa Xanh pôn, bệnh viện đa khoa khu vực Bãi Cháy, Bệnh viện quân y 17 (Đà Nẵng), Bệnh viện đa khoa Thanh Hóa…

Ứng dụng điều trị trên 50 bệnh nhân vá sọ khuyết bằng vật liệu PEEK đều đạt kết quả tốt và an toàn, có chỉ số về chất lượng của vật liệu cũng như các quy chuẩn y tế tương đương với các kết quả điều trị tại Hoa Kỳ, Hà Lan và CHLB Đức 

BS Lê Ngọc Dũng, phó Giám đốc Bệnh viện đa khoa khu vực Bãi Cháy, người đã thực hiện gần 30 ca phẫu thuật vá hộp sọ cho biết, vật liệu này có nhiều ưu điểm như không bị thải loại, tiện sử dụng, có thể vá được trong mọi trường hợp mảnh vỡ hộp sọ với kích thước lớn, nhỏ khác nhau và đặc biệt chi phí phẫu thuật rẻ hơn rất nhiều so với sử dụng các loại vật liệu khác. “Phẫu thuật vá mảnh to gần như cả đầu cũng chỉ có 5-7 triệu đồng, trung bình là 2-3 triệu đồng, còn mảnh nhỏ chỉ trên dưới 1 triệu. Trong khi đó, nếu sử dụng miếng vá titan chi phí sẽ cao hơn gấp 3 lần” BS Dũng nói.

Miếng vá hộp sọ bằng vật liệu PEEK cung cấp một phương pháp an toàn với kết quả thẩm mỹ tốt để sử dụng trong việc vá hộp sọ bằng vật liệu nhân tạo. Theo nhóm nghiên cứu, vật liệu polyether etherketonen (PEEK) sẽ được nghiên cứu dùng trong phẫu thuật thần kinh, răng hàm mặt, lồng đệm cột sống… đem lại niềm vui cho người khuyết tật xương tại Việt Nam trong thời gian tới.