"Gửi Tổng thống Trump: Nước Mỹ phải chiến thắng trong cuộc chiến AI" là nội dung quảng cáo toàn trang được đăng trên bản báo giấy của Washington Post đầu năm nay, một ngày sau khi ông Donald Trump nhậm chức tổng thống vào 20/1. Bên dưới là chữ ký của Alexandr Wang, tỷ phú 28 tuổi đứng sau công ty khởi nghiệp Scale AI.

Dù không nổi tiếng như OpenAI, Scale AI rất "hot" ở Thung lũng Silicon khi đóng vai trò lớn trong việc cung cấp dữ liệu huấn luyện các mô hình AI hàng đầu thông qua đội ngũ nhân công được thuê trên toàn cầu. Được gọi là "đội quân nhãn dán", những người này làm nhiệm vụ phân loại và dán nhãn dữ liệu - công việc có thù lao thấp nhưng quan trọng trong đào tạo AI.

Giữa tháng 6, Meta gây xôn xao giới công nghệ khi chi 14,3 tỷ USD mua 49% cổ phần Scale AI, mời được nhà đồng sáng lập Wang gia nhập và dẫn dắt đội ngũ phát triển siêu trí tuệ nhân tạo AGI. The Verge đánh giá hành động lôi kéo Wang không khác việc mua một ngôi sao bóng đá hay bóng rổ nổi tiếng.

Dù mới 28 tuổi, Wang sở hữu kỹ năng điều hành và kết nối thông minh. Anh được mời dự lễ nhậm chức Tổng thống Trump, gặp nhiều lãnh đạo các quốc gia hàng đầu như Tổng thống Pháp Emmanuel Macron hay Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi để thảo luận về tương lai AI.

Bỏ học để lập Scale AI

Sinh năm 1997 trong một gia đình có cha mẹ đều là người Trung Quốc nhập cư vào New Mexico (Mỹ), Wang đồng sáng lập Scale AI năm 2016 cùng với Lucy Guo, người vượt qua ca sĩ Taylor Swift để trở thành nữ tỷ phú tự thân trẻ nhất thế giới ở tuổi 30. Cha mẹ Wang đều có trình độ học vấn cao, làm việc tại Phòng thí nghiệm quốc gia Los Alamos, địa điểm của Dự án Manhattan trong Thế chiến thứ hai - nơi khai sinh bom nguyên tử.

Từ nhỏ, Wang được ví như thần đồng khi tham gia nhiều cuộc thi toán và mã hóa quốc gia. Năm lớp 6, cậu đăng ký dự cuộc thi toán quốc gia đầu tiên nhằm nhận vé miễn phí đến Disney World, và đạt mục đích dù không giành giải nhất. Anh từng được chọn thi Olympic Toán học Mỹ và là thành viên của đội tuyển Olympic Vật lý quốc gia Mỹ năm 2014. Cùng năm, anh được nhận vào làm việc toàn thời gian cho trang hỏi đáp Quora.

Năm 2016, Wang theo học nhưng nhanh chóng rời Học viện Công nghệ Massachusetts (MIT) để cùng Guo thành lập Scale AI dù chưa tốt nghiệp. Ba năm sau, giải pháp trí tuệ nhân tạo của công ty đã được áp dụng trên khoảng 300 doanh nghiệp, trong đó có các tên tuổi lớn trong lĩnh vực xe tự lái như Waymo của Alphabet, Cruise của General Motors hay Uber Technologies.

Scale AI cung cấp nhiều dịch vụ công nghệ phức tạp, nhưng chủ yếu dán nhãn dữ liệu và đánh giá AI cho các công ty khác. Cách khai thác thị trường ngách này giúp Wang trở thành tỷ phú tự thân trẻ nhất thế giới năm 2021, khi mới 24 tuổi. Giá trị tài sản ròng của anh hiện ước tính hơn 3 tỷ USD.

Sau khi được nhiều người biết tới, Scale AI dần chuyển công việc sang các nhà thầu bên thứ ba, nơi có thể giúp chatbot học mã hóa, toán học hoặc hóa học nâng cao. Công ty cho biết "có quyền kết nối" tới 100.000 chuyên gia làm việc tự do trên toàn cầu, những người mà họ đã trả tổng cộng 500 triệu USD cho đến nay.

Scale AI cũng nhận sự đầu tư lớn, đã huy động được tổng cộng hơn 1,6 tỷ USD từ giới đầu tư, theo Telegraph. Các quỹ nổi tiếng ở Thung lũng Silicon tham gia vào Scale AI có Y Combinator, Founders Fund, hay vòng gọi vốn gần nhất có Amazon, Intel, Qualcomm và Meta.

Vào "tầm ngắm" của ông chủ Meta

CEO Meta Mark Zuckerberg không hề giấu tham vọng biến đế chế mạng xã hội của mình thành một công ty chuyên về AI, được ông gọi là "trí tuệ nhân tạo tổng quát". Gần đây, ông được cho là tìm mọi cách để thu hút các nhân tài hàng đầu từ OpenAI, Google và Scale AI trong bối cảnh mô hình ngôn ngữ lớn Llama của công ty ông đang tụt hậu.

Tháng trước, WSJ đưa tin Meta đã trì hoãn phát hành mô hình "siêu thông minh" tên mã Behemoth vì hoạt động không như kỳ vọng. Còn theo Bloomberg, sự tụt hậu về AI khiến CEO Meta phải đích thân tuyển dụng nhân sự, cũng như sắp xếp chỗ ngồi gần các nhân viên mới để họ có thể trao đổi lập tức với lãnh đạo.

Việc chiêu mộ Wang được xem là nỗ lực thành công của Zuckerberg, dù phải chi số tiền lớn chỉ sau thương vụ WhatsApp 19 tỷ USD năm 2014. Một số ít nhân viên Scale AI cũng đến Meta cùng Wang.

Ở chiều ngược lại, Wang cho biết thỏa thuận với Meta đã "công nhận những thành tựu của Scale AI và khẳng định con đường phía trước của công ty là vô hạn, giống như năng lực thực sự của trí tuệ nhân tạo".

Theo Telegraph, khoản đầu tư của Meta vào Scale AI chắc chắn sẽ bị giám sát chặt chẽ, tương tự khoản tiền 13 tỷ USD Microsoft đổ vào OpenAI trước đây, hay thỏa thuận 2,5 tỷ USD mà Google từng thực hiện để thuê chuyên gia Noam Shazeer và nhóm phát triển Character.AI hồi tháng 8/2024.

"Zuckerberg đang có một ván cược. Nhưng với sự có mặt của Wang, ông hy vọng sẽ giữ Meta ở tuyến đầu trong cuộc chiến đạt đến siêu trí tuệ AGI", Telegraph bình luận.