Những năm qua, với việc đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu cây trồng, cơ cấu mùa vụ và ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất đã góp phần nâng cao năng suất, chất lượng nông sản của Việt Nam. Sản xuất nông nghiệp theo hướng hàng hóa dần phát triển, nhiều vùng sản xuất tập trung được hình thành, tạo ra nguồn nông sản dồi dào không chỉ đáp ứng thị trường tiêu thụ trong và ngoài tỉnh mà còn hướng đến xuất khẩu.

Do đó, để tạo thuận lợi cho hàng hóa nông sản, đặc biệt là trái cây tươi “xuất ngoại”, ngành Nông nghiệp và các địa phương đang tập trung khuyến khích, hỗ trợ các tổ chức, cá nhân đăng ký mã số vùng trồng và coi đây là “hộ chiếu” để đưa sản phẩm nông nghiệp của Việt Nam ra thị trường quốc tế.

Hiện nay, trên toàn quốc có 6.439 vùng trồng thuộc 53/63 tỉnh thành và 1.618 cơ sở đóng gói tại 33 địa phương đã được cấp mã số xuất khẩu. Tuy nhiên, tình trạng thu hồi hơn 710 mã số vùng trồng đã cấp đã xảy ra do không đáp ứng được yêu cầu về chất lượng và kỹ thuật. Nguyên nhân chính là do nhiều địa phương chỉ tập trung vào việc cấp mã số mới mà không đặt quan tâm đến việc duy trì, kiểm tra và giám sát mã số đã được cấp. Một số doanh nghiệp và nhà sản xuất cũng thiếu kiến thức về quy định của các nước nhập khẩu, đặc biệt là về quản lý sinh vật gây hại và ghi chép hồ sơ. Hơn nữa, tình trạng gian lận mã số cũng vẫn diễn ra.

Thực tế, việc áp dụng mã số vùng trồng đem lại nhiều lợi ích, bao gồm tăng cường chất lượng và đảm bảo an toàn thực phẩm, giúp những người nông dân hiểu rõ hơn về thị trường và đáp ứng được yêu cầu của khách hàng. Đặc biệt, trong các vùng trồng được cấp mã số, những nhà nông thành lập hợp tác xã mới sản xuất theo cùng một quy trình, có ghi chép và trao đổi kinh nghiệm với nhau, góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất.

Hiện nay, các mã số vùng trồng và cơ sở đóng gói phải tuân thủ sự giám sát chặt chẽ của địa phương và ngành bảo vệ thực vật trong nước, cùng với sự giám sát thường xuyên của nước nhập khẩu.

Vì tính quan trọng của mã số vùng trồng và cơ sở đóng gói trong việc xuất khẩu nông sản, trong cuộc họp Chính phủ thường kỳ tháng 4/2023, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã chỉ đạo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tiếp tục tận dụng tiềm năng và thế mạnh của từng vùng, địa phương, áp dụng các biện pháp hữu hiệu để quản lý mã số vùng trồng và đảm bảo hiệu quả sản xuất và lợi ích cho người dân.

Nhiệm vụ quan trọng nhất hiện nay là ngành Nông nghiệp cũng như các địa phương, chủ sở hữu mã số cần tăng cường kiểm tra, giám sát mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói đã cấp theo đúng hướng dẫn và quy định của nước nhập khẩu, bảo đảm các vùng trồng, cơ sở đóng gói luôn đáp ứng yêu cầu chất lượng, kỹ thuật theo đúng các tiêu chuẩn của nước nhập khẩu.

Qua công tác kiểm tra, giám sát, ngành Nông nghiệp cũng như các địa phương cần tăng cường hướng dẫn, cung cấp thông tin về hàng rào kỹ thuật của nước nhập khẩu để tổ chức, cá nhân biết, chủ động thực hiện; nếu phát hiện vùng trồng hay cơ sở đóng gói không thực hiện đúng quy định cần kiên quyết thu hồi mã số để bảo đảm uy tín, thương hiệu của nông sản Việt Nam.

Bên cạnh đó, các địa phương chủ động quy hoạch, thiết lập vùng trồng, cơ sở đóng gói đủ điều kiện cấp mã số, thúc đẩy và kiểm soát chặt chẽ liên kết giữa người dân và đơn vị xuất khẩu để bảo đảm quyền lợi cho các bên. Đồng thời, các địa phương bố trí nguồn lực để thực hiện tốt công tác thiết lập và quản lý mã số vùng trồng và cơ sở đóng gói; tăng cường tuyên truyền, tập huấn cho người dân, doanh nghiệp về quy định cũng như các giải pháp kỹ thuật liên quan để bảo đảm thực hiện đúng các quy định của nước nhập khẩu.

Mã số vùng trồng và cơ sở đóng gói không chỉ đơn thuần là "tấm vé thông hành", mà còn được xem như tài sản quý giá cần được bảo vệ và giữ gìn. Điều này giúp tăng giá trị và khả năng cạnh tranh của nông sản Việt Nam trên thị trường quốc tế.