Mỗi lần tế bào phân chia, các telomere này bị ngắn lại, điều này liên quan trực tiếp đến quá trình lão hóa của cơ thể, nhiều yếu tố như căng thẳng, lối sống ít vận động và thiếu ngủ có thể làm chúng suy giảm nhanh hơn. Tuy nhiên, nghiên cứu mới từ các nhà khoa học tại Đại học Duke và UCSF đã chỉ ra rằng loài vượn cáo lùn có khả năng giữ cho telomere của chúng không bị ngắn lại, thậm chí còn dài ra trong thời kỳ ngủ đông, giúp tế bào của chúng có khả năng trẻ hóa tạm thời. Khi mùa đông đến, những chú vượn cáo này tiêu thụ mỡ dự trữ trong đuôi, ngủ đông trong các hang sâu và trạng thái giảm chuyển hóa cực độ—đặc trưng của chiến lược sinh tồn để vượt qua thời kỳ khan hiếm. Trong quá trình này, các nhà nghiên cứu theo dõi 15 con vượn cáo, xác định rằng telomere của chúng không chỉ không bị ngắn lại mà còn dài ra, giúp các tế bào trẻ trung hơn trước đó, và điều đặc biệt là hiện tượng này chỉ diễn ra trong thời gian ngủ đông. Hai tuần sau khi chúng thức dậy và thoát khỏi trạng thái này, telomere của chúng trở lại chiều dài ban đầu, cho thấy khả năng tạm thời của quá trình này nhằm chống lại tổn thương tế bào do quá trình chuyển đổi nhiệt độ.

Hiện tượng này khiến các nhà khoa học vô cùng ngạc nhiên, bởi vì nó đi ngược hoàn toàn với những gì thường thấy trong sinh học, nơi telomere thường ngắn lại theo thời gian và mỗi lần phân chia tế bào là một mất mát về mặt sinh học. Các nhà nghiên cứu đã tìm thấy rằng trong thời gian ngủ đông, telomere của loài vượn cáo không những không bị mất đi mà còn dài ra, như thể các tế bào của chúng được “trẻ hóa” tạm thời. Điều này giúp các tế bào có thể phân chia nhiều lần hơn, kéo dài tuổi thọ của loài linh trưởng này gấp đôi so với các loài cùng kích thước khác, như con galago chỉ sống khoảng 12-13 năm, trong khi vượn cáo lùn có thể sống gần 30 năm. Chưa rõ cách vượn cáo đạt được điều này, nhưng các nhà nghiên cứu tin rằng, việc kéo dài telomere này là một chiến lược giúp chúng duy trì sức khỏe và chống lại quá trình lão hóa trong điều kiện sinh tồn khắc nghiệt của mùa đông dài. Phát hiện này không chỉ mở ra những hướng đi mới trong nghiên cứu về tuổi thọ và sự trẻ hóa tế bào, mà còn tiềm năng ứng dụng trong lĩnh vực y học, trong việc tìm cách kéo dài tuổi thọ cho con người hoặc điều trị các bệnh liên quan đến tuổi tác mà không gây ra nguy cơ ung thư – một cuộc cách mạng trong việc chăm sóc sức khỏe và tuổi thọ lâu dài.