Hiểu rõ điều này, một nhóm nghiên cứu từ Đại học Wageningen đã phát triển một công cụ đơn giản, tiết kiệm chi phí cho phép các nhà khoa học nghiên cứu quá trình học hỏi của cá trực tiếp trong môi trường tự nhiên. Kết quả của nghiên cứu, mới được công bố trên tạp chí Methods in Ecology and Evolution, đã mang lại những khám phá đáng kinh ngạc về trí thông minh của loài cá.

Các nhà nghiên cứu Catarina Vila-Pouca và Alexander Kotrschal đã tạo ra một thiết bị thử nghiệm dễ dàng: một tấm ván cho ăn gồm một đĩa thức ăn có thể bị cá đẩy sang một bên để lấy thức ăn, mà không cần phải bắt hoặc giữ cá lại. Thiết bị này đã được thử nghiệm trên cá bảy màu ở Trinidad và cá gai ninespine ở Hà Lan. Kết quả cho thấy cá dần dần cải thiện khả năng chọn đúng đĩa thức ăn, phản ánh những kết quả đã quan sát trong các phòng thí nghiệm. Bên cạnh đó, nghiên cứu còn hé lộ các chiến lược xã hội thú vị của cá, như những cá thể chủ động khám phá nguồn thức ăn ("nhà thám hiểm") trong khi những cá thể khác lại hưởng lợi từ nỗ lực của nhóm ("kẻ cơ hội").

Theo Alexander Kotrschal, phương pháp mới này cung cấp một cái nhìn sâu sắc hơn về nhận thức của cá trong môi trường sống tự nhiên. Ông nhấn mạnh rằng việc nghiên cứu động vật trong điều kiện tự nhiên giúp quan sát hành vi thật sự và chính xác hơn trong quá trình học hỏi, đồng thời góp phần nâng cao hiểu biết về sự tiến hóa nhận thức của chúng. Thiết bị này không tốn kém, dễ điều chỉnh để phù hợp với nhiều loại cá khác nhau và đặc biệt hữu ích trong việc nghiên cứu trí nhớ và học tập xã hội của cá. Các nhà khoa học hy vọng rằng sự đổi mới đơn giản này sẽ thúc đẩy mạnh lĩnh vực nghiên cứu về khả năng nhận thức của cá, mở ra nhiều cơ hội mới để hiểu rõ hơn về hành vi và khả năng thích nghi của chúng trong tự nhiên.