Triterpenoid trong nấm linh chi được biết đến với những hoạt tính sinh học nổi bật như kháng oxy hóa, kháng khuẩn, ức chế tế bào ung thư và kháng tiểu đường. Mục đích của nghiên cứu này là đưa ra điều kiện phù hợp để thu nhận được cao nấm linh chi giàu triterpenoid bằng phương pháp enzyme có hỗ trợ siêu âm (ultrasound-assisted enzyme extraction - UAEE). Vì vậy, nghiên cứu tiến hành khảo sát các điều kiện ảnh hưởng đến quá trình trích ly như nồng độ enzyme (%), tỷ lệ dung môi: nguyên liệu (mL/g), nhiệt độ (oC), thời gian siêu âm (giờ) và công suất siêu âm (W) bằng phương pháp luân phiên từng biến.

Nấm linh chi (Ganoderma lucidum) hay còn được gọi là Lingzi trong tiếng Trung Quốc hoặc Reishi trong tiếng Nhật là một loài nấm lớn, sẫm màu, thuộc họ Ganodermataceace. Loài nấm này được biết đến như một loại thảo dược được sử dụng để tăng cường sức khoẻ, kéo dài tuổi thọ và được sử dụng phổ biến ở các nước châu Á như Trung Quốc, Nhật Bản, Việt Nam và Hàn Quốc. Các hợp chất có hoạt tính sinh học của nấm linh chi rất đa dạng như polysaccharide, steroid, germanium hữu cơ và triterpenoid. Trong đó, triterpenoid là hợp chất đóng vai trò quan trọng vì có khả năng kháng oxy hoá, kháng khuẩn, kháng viêm, ức chế enzyme α-glucosidase và ngăn ngừa ung thư.

Trích ly là bước thiết yếu ảnh hưởng đến thành phần hóa học và hoạt tính sinh học của mẫu cao chiết. Do đó, việc tìm ra phương pháp trích ly, điều kiện trích ly phù hợp nhằm thu nhận hàm lượng cao nấm giàu triterpenoid là vấn đề hết sức cần thiết. Phương pháp trích ly bằng enzyme có hỗ trợ siêu âm (ultrasound-assisted enzymatic extraction - UAEE) là sự kết hợp giữa hai quá trình trích bằng siêu âm và enzyme, mang lại nhiều ưu điểm vượt trội so với phương pháp trích ly truyền thống.

Việc sử dụng enzyme và siêu âm để hỗ trợ trích ly giúp đẩy nhanh thời gian trích ly bằng cách tăng khả năng phá vỡ thành tế bào, từ đó tăng khả năng khuếch tán của các hoạt chất vào dung môi. UAEE ít tiêu tốn năng lượng, hàm lượng hợp chất trích ly cao và bảo toàn tốt các hoạt tính sinh học do các phân tử sinh học được trích ly ở nhiệt độ không quá cao. Đây được xem như một phương pháp trích ly xanh và thân thiện với môi trường.

Vì vậy, trong nghiên cứu này cao chiết giàu triterpenoid được trích ly bằng phương pháp enzyme hỗ trợ siêu âm và tiến hành khảo sát sự ảnh hưởng của các yếu tố trích ly đến hàm lượng triterpenoid thu được bằng phương pháp luân phiên từng biến. Thông qua khảo sát các yếu tố để tìm ra nồng độ enzyme, tỷ lệ dung môi: nguyên liệu, nhiệt độ, thời gian siêu âm và công suất siêu âm phù hợp để thu được cao chiết chứa hàm lượng triterpenoid cao nhất. Đồng thời đánh giá hoạt tính kháng oxy hoá thông qua khả năng bắt gốc tự do với đối chứng là axit ascorbic. Kết quả thu được sẽ tạo tiền đề cho các nghiên cứu khác sâu hơn để có thể ứng dụng cao chiết nấm linh chi trong thực phẩm và dược phẩm qua đó nâng cao sức khoẻ của con người.

Kết quả cho thấy hàm lượng triterpenoid thu được là 11,33 mg/g chất khô (CK) tại nồng độ enzyme 2,5%, tỷ lệ dung môi: nguyên liệu là 20:1 mL/g, nhiệt độ 60 oC, thời gian 60 phút và công suất siêu âm 480 W. Khả năng bắt gốc tự do 2,2-diphenyl-1-picrylhydrazyl của cao chiết có giá trị IC50 bằng 379,8 µg/mL. Phương pháp trích ly bằng enzyme có sự hỗ trợ siêu âm được xem như một giải pháp tiếp cận xanh trong trích ly cao nấm giàu triterpenoid phù hợp ứng dụng trong công nghệ dược phẩm, thực phẩm chức năng.