Các nhà nghiên cứu thuộc Đại học Pittsburgh, Đại học Wyoming và Viện Smithsonian đã hợp tác với các nhà khảo cổ học ở Peru để thực hiện nghiên cứu này. Họ đã lấy các mẫu đất từ hai hồ nước ngọt ở vùng cao nguyên trung tâm của Peru, gần các di tích khảo cổ của các nền văn minh Tiwanaku và Wari, hai trong số những nền văn minh quan trọng nhất ở Andes trước khi người Tây Ban Nha đến.
Các mẫu đất được phân tích để xác định các loại phấn hoa và thanh lăn có trong chúng, cho thấy sự thay đổi của thảm thực vật và hoạt động cháy rừng trong quá khứ. Các nhà nghiên cứu đã so sánh kết quả này với các bằng chứng khảo cổ học về sự xuất hiện và suy tàn của các nền văn minh Tiwanaku và Wari, và phát hiện ra rằng có mối liên quan chặt chẽ giữa sự thay đổi khí hậu và sự thay đổi xã hội.
Theo nghiên cứu, khoảng từ năm 500 trước Công nguyên (TCN) đến năm 1100 sau Công nguyên (SCN), khu vực này đã trải qua một giai đoạn ấm áp và ẩm ướt, gọi là giai đoạn Medieval Climate Anomaly (MCA). Điều này đã tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của các nền văn minh Tiwanaku và Wari, bởi vì họ có thể trồng được nhiều loại cây trồng khác nhau, như ngô, khoai lang, quinoa và chuối. Họ cũng có thể xây dựng các công trình thủy lợi để tận dụng nguồn nước dồi dào.
Tuy nhiên, khoảng từ năm 1100 SCN đến năm 1450 SCN, khu vực này đã chuyển sang một giai đoạn lạnh và khô, gọi là giai đoạn Little Ice Age (LIA). Điều này đã gây ra sự suy giảm của các nền văn minh Tiwanaku và Wari, bởi vì họ không thể duy trì được sản lượng nông nghiệp cao. Họ cũng phải đối mặt với sự cạnh tranh và xung đột về nguồn lực giữa các nhóm dân cư khác nhau. Các nhà nghiên cứu cho rằng sự thay đổi khí hậu này cũng có thể đã ảnh hưởng đến niềm tin tôn giáo và chính trị của người dân, khiến họ mất niềm tin vào các thần linh và các lãnh đạo của mình.
“Đây là một trong những nghiên cứu đầu tiên cho thấy sự thay đổi khí hậu đã có vai trò quan trọng trong sự hình thành và suy tàn của các nền văn minh cổ đại ở Andes,” Mark Bush, tác giả chính của nghiên cứu, nói. “Chúng tôi hy vọng rằng nghiên cứu này sẽ mở ra một hướng nghiên cứu mới về sự tương tác giữa khí hậu và xã hội trong quá khứ, và cũng làm cho chúng ta nhận thức được những thách thức mà con người phải đối mặt trong tương lai do biến đổi khí hậu.”
Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Science Advances. |