Stress oxy hóa được cho là kết quả của sự mất cân bằng giữa các loại oxy phản ứng (ROS) và khả năng chống oxy hóa của cơ thể, đóng một vai trò quan trọng trong việc hình thành và tiến triển các tổn thương ở tế bào thận. Sự lắng đọng tinh thể ở thận có thể làm rối loạn chuỗi vận chuyển điện tử trong ty thể, do đó gây ra sự giải phóng ROS quá mức, dẫn đến stress oxy hóa. Ngoài ra, sự hình thành tinh thể còn kích thích tế bào thận sản xuất và giải phóng các chất trung gian gây ra tình trạng viêm, lâu dần sẽ dẫn đến quá trình viêm cấp tính, làm tổn thương tế bào thêm trầm trọng. Vì vậy, để điều trị và ngăn ngừa sỏi niệu hiệu quả, điều quan trọng là phải sử dụng kết hợp các tác nhân có đặc tính ức chế sỏi, chống oxy hóa và kháng viêm.

Thực vật và các hợp chất tự nhiên của chúng đã được chứng minh có tiềm năng để điều trị sỏi niệu, giảm nguy cơ tái phát sỏi thận và ảnh hưởng đến sự hình thành và phát triển của các tinh thể. Một số loại dược liệu và các hợp chất tự nhiên đã được ứng dụng thành công cho những mục đích này. Chiết xuất methanol lá Launaea procumbens từ nghiên cứu của Makasana đã chứng minh tác dụng chống sỏi niệu của chiết xuất tiềm năng trên mô hình chuột bệnh sỏi thận do ethylene glycol gây ra. Phân đoạn giàu saponin được điều chế từ quả Solanum xanthocarpum cho thấy tác dụng ngăn chặn sự tạo mầm và kết tụ tinh thể calcium oxalate trong dung dịch nước tiểu nhân tạo. Tác dụng chống sỏi niệu của dược phẩm có nguồn gốc từ thực vật (nutraceuticals) được giải thích có thể là do tác dụng chống oxy hóa của chúng đối với cơ thể con người. Stress oxy hóa đã được chứng minh là có liên quan đến kết tinh calcium oxalate ở thận và suy thận. Do đó, liệu pháp kháng oxy hóa có thể là một trong những phương pháp hiệu quả để ngăn chặn sự tạo mầm cũng như sự liên kết và tăng trưởng của các tinh thể calcium oxalate trong thận.

Diệp hạ châu hay có tên khoa học là Phyllanthus amarus Schum. & Thonn, được biết đến với nhiều tên gọi khác như rau chó đẻ răng cưa (thân màu xanh), diệp hòe thái, lão nha châu, trân châu thảo,… Diệp hạ châu chứa nhiều các hợp chất có hoạt tính sinh học như lignan, polyphenol, flavonoid, tannin, triterpene, sterol và alkaloid. Dịch chiết và các hợp chất được phân lập từ diệp hạ châu có các hoạt tính dược lý bao gồm kháng virus, kháng viêm, bảo vệ gan, chống oxy hóa, chống sốt rét, chống đái tháo đường, hạ huyết áp, bảo vệ thận và lợi tiểu. Chiết xuất và các lignan tinh khiết như phyltetralin, nirtetralin và niranthin thể hiện hoạt tính kháng viêm hiệu quả trong điều kiện in vitro và in vivo.

Do đó, nghiên cứu đánh giá tác dụng của cây diệp hạ châu cải thiện bệnh sỏi thận do calcium oxalate gây ra thông qua kháng oxy hóa và kháng viêm là vô cùng cần thiết để hướng đến ly trích các hợp chất có hoạt tính sinh học hỗ trợ và điều trị bệnh sỏi thận trên người.

Biểu đồ thể hiện hiệu quả ức chế tạo mầm tinh thể calcium oxalate của chiết xuất ethanol diệp hạ châu

Diệp hạ châu là một nguồn chất chống oxy hóa tiềm năng, được thể hiện ở trong cả 4 phương pháp DPPH, ABTS, RP và TAC. Chiết xuất cũng thể hiện đặc tính kháng viêm và ức chế tạo mầm tinh thể calcium oxalate, với hiệu quả ức chế phụ thuộc vào liều lượng cao chiết. Từ đó cho thấy, diệp hạ châu có thể xem là một dược liệu tiềm năng để điều trị sỏi tiết niệu vì khả năng ức chế tạo mầm tinh thể calcium oxalate và đặc tính chống oxy hóa và kháng viêm của chiết xuất.