Mặc dù chi phí ban đầu khá cao, tuy nhiên mô hình bảo đảm việc nuôi tôm ổn định, bền vững, thích nghi với điều kiện biến đổi khí hậu cũng như tránh được các tác động bất ổn từ dịch bệnh. Dưới đây chúng tôi xin giới thiệu tới quý bạn đọc quy trình kỹ thuật nuôi tôm trong nhà kính.
1. Chuẩn bị ao nuôi

Ao nuôi được lót bạt hoặc cứng hóa bằng bê tông.

a. Chuẩn bị hệ thống quạt nước và thời gian sử dụng:

Vị trí đặt cánh quạt nước cách bờ 1,5m; khoảng cách giữa 2 cánh quạt nước 60 - 80 cm, lắp so le nhau.

Tùy theo hình dạng ao mà bố trí cánh quạt nước nhằm tạo được dòng chảy tốt nhất và cung cấp đủ nhu cầu o - xy cho tôm nuôi.

Bố trí hệ thống quạt nước và thời gian chạy quạt đảm bảo đủ nhu cầu o - xy cho tôm nuôi. Thời điểm chiều tối/đêm/gần sáng, nắng nóng hoặc mưa kéo dài khi hàm lượng o - xy hòa tan giảm dần/xuống thấp nhất trong ngày, nên tăng quạt nước vào lúc này.

b. Xử lý nước và lấy nước vào ao chứa và ao nuôi:

Bước 1: Lấy nước vào ao chứa qua túi lọc bằng vải dày nhằm loại bỏ rác, ấu trùng, tôm, cua, còng, ốc, côn trùng, cá tạp. Để ổn định 3 - 7 ngày.

Bước 2: Chạy quạt nước liên tục trong 2 - 3 ngày để kích thích trứng tôm, ốc, côn trùng, cá tạp nở thành ấu trùng.

Bước 3: Diệt tạp, diệt khuẩn nước cấp trong ao chứa vào buổi sáng (8h) hoặc buổi chiều (16h) bằng Chlorine nồng độ 20 - 30 ppm (20 – 30 kg/1.000 m³), hoặc những chất diệt tạp có tên trong Danh mục được phép lưu hành tại Việt Nam.

Chỉ sử dụng một trong các loại hoá chất sau dùng để diệt tạp, diệt khuẩn nước:

Thuốc tím (KMnO₄): 20 - 50kg/ha (20 - 50 kg/1.000 m³ nước), tạt đều khắp ao và để ít nhất sau 24 giờ mới tiến hành gây màu nước. BKC (Benzalkonium Chlorinde) 50%: là 3 -5 ppm (3 - 5 kg/1.000 m³ nước).

Hợp chất Iodine 10%: 1 - 3lít/1.000 m³ nước.

* Lưu ý: Nếu sử dụng Chlorine để diệt trùng thì trước đó từ 3-5 ngày không nên sử dụng vôi vì vôi làm tăng pH, giảm khả năng diệt trùng của Chlorine.

Bước 4: Quạt nước liên tục trong 10 ngày để giải phóng dư lượng Chlorine. Kiểm tra dư lượng chlorine trong nước bằng thuốc thử.

c. Gây màu nước ao nuôi:

- Sử dụng các chế phẩm vi sinh của các công ty có uy tín, có nguồn gốc rõ ràng (như TA-GOLD, Rhodo powder, Pro BCS....) được ủ với cám gạo, mật đường, bột đậu nành... trước khi tạt vào ao nuôi để gây màu nước.

- Kết hợp với đánh vôi Dolomite + CaCO₃ liều lượng 20 kg/1000 m³.

* Lưu ý:

+ Không dùng phân vô cơ gây màu nước.

+ Kiểm tra và điều chỉnh các yếu tố môi trường nước ao nuôi đảm bảo trong ngưỡng thích hợp trước khi thả giống.

2. Chọn và thả giống

a. Chọn giống:

Nguồn gốc: Chọn mua tôm giống từ các cơ sở có nguồn gốc rõ ràng, tôm bố mẹ đảm bảo chất lượng theo quy định; tôm Postlarva có phiếu xét nghiệm âm tính về các mầm bệnh MBV, đốm trắng, đầu vàng, taura, IMNV, hoại tử gan tụy...

Cỡ giống: tôm thẻ chân trắng tối thiểu chiều dài 9 - 11mm (PL12), màu sắc tươi sáng, đôi râu khép lại, các đốt bụng thon, dài, cơ bụng căng đầy, thịt đầy vỏ, đầu và thân cân đối. Tôm bơi ngược dòng nước, bám vào thành bể tốt, phản xạ tốt khi gõ vào dụng cụ chứa. Phụ bộ tôm hoàn chỉnh, không có ký sinh trùng bám; đường ruột đầy thức ăn; không bệnh phát sáng.

Kiểm tra sức khỏe tôm giống bằng cách: Thả 100 - 200 tôm giống vào cốc thủy tinh đựng dung dịch formol nồng độ 100 ppm và theo dõi trong 30 phút, nếu tỷ lệ sống > 95% là đạt yêu cầu.

b. Thả giống:

- Mật độ 150 - 200 con/m², thả đều các điểm trong ao.

- Thả giống lúc sáng sớm hoặc chiều mát. Ngâm bao giống trong ao cho đến khi cân bằng nhiệt. Sau đó, cho nước từ từ vào bao, cầm phía đáy bao từ từ dốc để tôm theo nước ra ao nuôi.

- Trước khi thả giống cần chạy quạt nước 8 - 12 giờ để đảm bảo lượng o - xy hòa tan trong ao phải lớn hơn 4 mg/l.

3. Chăm sóc và quản lý:

a. Cho ăn

Sử dụng thức ăn viên công nghiệp, chất lượng thức ăn đảm bảo hàm lượng đạm từ 32 - 38%. Thức ăn và chất bổ sung thức ăn phải nằm trong danh mục được phép lưu hành tại Việt Nam, có nhãn hàng hóa đầy đủ theo quy định và được bảo quản theo hướng dẫn ghi trên nhãn hàng hóa. Ngoài ra, tùy vào thực tế (sức khỏe của tôm, chu kỳ lột xác, thời tiết,…) và theo dõi sàng ăn khi tôm từ 20 ngày tuổi trở lên để điều chỉnh, quản lý thức ăn cho phù hợp. Thời điểm cho cho tôm ăn và lượng thức ăn mỗi lần trong ngày tham khảo tại bảng 2.

b. Lượng thức ăn:

- Ngày thứ 10 sau khi thả giống, cho thức ăn vào sàng để tôm làm quen và thuận lợi cho việc kiểm tra lượng thức ăn thừa. Sàng đặt cách bờ ao 1,5 - 2 m, sau cánh quạt nước 12 - 15m, không đặt ở góc ao, khoảng 1.600 - 2.000 m² đặt 1 sàng.

- Sau 15 ngày, có thể sử dụng các chất bổ sung vitamin, khoáng chất theo chỉ dẫn của nhà cung cấp giúp tôm tăng cường sức khỏe.

- Ngày đầu tiên, sử dụng thức ăn với lượng 2 kg/100.000 giống.

Trong 20 ngày đầu tiên, cứ 1 ngày tăng 0,2 kg/100.000 giống. Từ ngày thứ 21, cứ 1 ngày tăng 0,5 kg/100.000 giống.

+ Điều chỉnh thức ăn trong ngày qua theo dõi lượng thức ăn thừa trên sàng ăn. Có thể phối trộn sản phẩm bổ sung như men tiêu hóa (T-Food, Sitto SC…), khoáng (TA-FeedMin…), Vitamin C vào thức ăn.

+ Chuyển đổi loại thức ăn phù hợp theo giai đoạn phát triển và nhu cầu dinh dưỡng theo hướng dẫn của nhà sản xuất. Khi chuyển đổi thức ăn, nên trộn lẫn 2 loại thức ăn cũ và mới cho ăn ít nhất 3 ngày.

c. Cách điều chỉnh lượng thức ăn:

- Sử dụng sàng ăn rất quan trọng để kiểm tra việc cho ăn, phản ánh khả năng sử dụng thức ăn, sức khỏe, tỷ lệ sống của tôm và điều kiện nền đáy ao nuôi.

- Sàng ăn nên đặt sát đáy ao và hơi xa bờ ao. Tùy theo diện tích và mật độ thả mà có thể bố trí một hoặc nhiều sàng ăn trong ao.

* Lưu ý: Tùy theo tình hình thực tế: môi trường ao nuôi, thời tiết... mà có thể tăng hoặc giảm lượng thức ăn trong ngày cho phù hợp.

Giai đoạn nuôi, lượng thức ăn và thời gian kiểm tra tham khảo bảng 3, 4 dưới đây.

* Lưu ý: Những ngày thay đổi thời tiết như mưa, nắng gắt chỉ cho 70 - 80% lượng thức ăn. Theo dõi kỳ lột xác để giảm lượng thức ăn và tăng sau khi tôm lột xác xong. Từ ngày thứ 35 trở đi chỉ cho 70 - 80% lượng thức ăn theo yêu cầu.

d. Quản lý môi trường ao nuôi:

- Hằng ngay đo DO, pH, độ trong; độ kiềm và NH₃ đo 3 - 5 ngày/lần.

+ Khắc phục tình trạng pH thấp: Gây tảo và giữ màu nước thích hợp đảm bảo độ trong đạt từ 30 - 40 cm. Trong quá trình nuôi nếu pH < 7,5 cần bón vôi (CaCO₃, Dolomite) với liều 10 – 20 kg/1000 m³ nước.

+ Khắc phục tình trạng pH cao > 8,5: sử dụng mật đường 3 kg/1000 m³ kết hợp sử dụng vi sinh hoặc dùng Vitamin C - TẠT theo hướng dẫn nhà sản xuất.

+ Khắc phục độ kiềm thấp: sử dụng Dolomite 15 – 20 kg/1000 m³ vào ban đêm hoặc Soda lạnh 20 ppm đến khi đạt yêu cầu.

- Khắc phục độ kiềm cao: sử dụng EDTA 2 - 3 kg/1000 m³ vào ban đêm.

- Định kỳ bón vôi nông nghiệp CaCO₃, 10 ngày/lần vào lúc 20 - 21h với liều lượng dao động từ 10 - 20 kg/1.000 m³ tùy độ mặn để điều chỉnh pH thích hợp (tùy tình hình thực tế môi trường ao nuôi mà điều chỉnh và bón lượng vôi cho phù hợp).

+ Nếu độ mặn dưới 17‰ thì điều chỉnh pH từ 8,2 - 8,4;

+ Nếu độ mặn trên 17‰ thì điều chỉnh pH giảm dần xuống 8 - 8,2;

+ Nếu độ mặn 25‰ thì điều chỉnh bằng 7,7 - 7,8.

Đến 11 - 12h trưa ngày hôm sau, cấy vi sinh theo chỉ dẫn của nhà cung cấp để làm sạch môi trường.