Bên cạnh những giải pháp bảo quản gỗ thông thường sử dụng các loại thuốc bảo quản có khả năng phòng chống các loại nấm hại gỗ, biến tính gỗ mang đến một giải pháp hữu hiệu để cải thiện khả năng chống nấm của gỗ mà không gây hại cho môi trường. Biến tính nhiệt cho gỗ làm giảm khả năng hút ẩm của gỗ, cải thiện tính ổn định kích thước, tăng khả năng chống lại sự phá hoại của sinh vật và vi sinh vật hại gỗ, tăng khả năng chống chịu môi trường mà không gây độc hại.

Sa mộc (Cunninghamia lanceolata [Lamb.] Hook.) là loài cây mọc nhanh, nhất là 20 năm đầu, thân thẳng. Là cây mọc tự nhiên ở miền Trung và Nam Trung Quốc từ độ cao 500 – 1.800 m so với mực nước biển. Ở Việt Nam có xuất hiện nhiều ở các tỉnh biên giới phía Bắc như: Hà Giang, Lào Cai, Yên Bái, Lạng Sơn. Gỗ Sa mộc có màu vàng nhạt, thơm, nhẹ, dễ chế biến, thớ thẳng. Kết quả nghiên cứu của Xing, Ikuo và Wakako (2005) cho thấy, gỗ Sa mộc được xếp vào loại gỗ có khả năng chống chịu trung bình khi thử nghiệm trong phòng thí nghiệm và hiện trường với nấm gây mục. Nghiên cứu của Meiling Chen và cs (2017) cho thấy, gỗ Sa mộc có khả năng kháng nấm ở mức độ trung bình. Với sự nâng cao nhận thức về môi trường, nhiều công trình nghiên cứu xử lý để kéo dài tuổi thọ của gỗ được thực hiện. Tuy nhiên, rất ít công trình nghiên cứu về xử lý nhiệt - cơ cho gỗ Sa mộc. Đặc biệt mối quan hệ giữa chế độ xử lý nhiệt - cơ với độ bền sinh học của gỗ. Kết quả nghiên cứu của Oleksandr Skyba (2008) cho thấy, khi gỗ xử lí ở nhiệt độ 180^oC cho khả năng kháng nấm hiệu quả, với hàm lượng chitin dưới 1%. Ngoài ra, khi đánh giá khả năng kháng nấm của gỗ Vân sam và gỗ Beech biến tính nhiệt thông qua hàm lượng cellulose còn lại sau 16 tuần thử nghiệm với ba loại nấm mục nâu, trong đó các mẫu gỗ xử lí ở nhiệt độ 1800 C cho hàm lượng cellulose trên 55%, gấp 1,25 lần so với mẫu gỗ đối chứng. Nghiên cứu của Umit Ayata (2017) cho thấy, xử lý nhiệt có thể được sử dụng hiệu quả để chống lại sự tấn công của nấm cho các loài gỗ Thông, gỗ Sồi và gỗ Dẻ gai.

Hiện nay, thông tin về việc sử dụng phương pháp nhiệt - cơ để biến tính gỗ Sa mộc còn hạn chế. Một số công trình nghiên cứu xử lý nhiệt – cơ cho gỗ Sa mộc mới dừng lại ở những nghiên cứu cải thiện tính chất vật lý, cơ học của gỗ. Để có cơ sở khoa học cho những nghiên cứu ứng dụng nâng cao chất lượng gỗ nói chung, gỗ Sa mộc nói riêng bằng phương pháp nhiệt – cơ, cần có những nghiên cứu cơ bản, đầy đủ về cơ chế ảnh hưởng của chế độ xử lý đến các tính chất vật lý, cơ học và sinh học của gỗ. Do vậy, để góp phần làm sáng tỏ cơ chế ảnh hưởng của các tham số chế độ xử lý đến khả năng kháng nấm của gỗ Sa mộc, đã tiến hành nghiên cứu ảnh hưởng của chế độ xử lý nhiệt – cơ đến khả năng kháng nấm gỗ Sa mộc.

Qua thời gian thực hiện, kết quả nghiên cứu đã chỉ ra rằng các mẫu gỗ biến tính nhiệt - cơ có khả năng kháng nấm mục nâu được cải thiện hơn so với mẫu đối chứng không biến tính, thể hiện ở tỉ lệ phần trăm khối lượng gỗ giảm sau thời gian thử nghiệm trong điều kiện thí nghiệm. Sau 4 tháng thử nghiệm trong phòng thí nghiệm, tất cả các mẫu gỗ biến tính đều cho khả năng kháng nấm tốt, tỉ lệ phần trăm khối lượng gỗ hao hụt từ 1,89 - 4,86%. Kết quả phân tích cho thấy khả năng kháng nấm mục nâu của gỗ Sa mộc biến tính nhiệt có hiệu quả cao nhất khi biến tính ở nhiệt độ 200^oC, thời gian 0,7 phút/mm, tỷ suất nén 49%. Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học, luận cứ lý thuyết về mối liên hệ giữa xử lý nhiệt - cơ với độ bền sinh học của gỗ.