Ảnh minh họa: Internet

Cà phê vốn là một trong những nông sản đặc trưng của Việt Nam và được trồng nhiều tại các tỉnh khu vực Tây Nguyên. Trong hạt cà phê, có nhiều các thành phần đã được nghiên cứu và công bố: caffein - CAF (1,5-3%), glucid (40-50%), lipid (5-10%), polyphenol (5-10%), aliphatic acids (2,4–2,5%) và một số các acid hữu cơ khác. Trong đó, acid chlorogenic (CGA - hợp chất thuộc nhóm polyphenol) có hàm lượng cao và nhiều hoạt tính sinh học đã được chứng minh trên mô hình động vật và nghiên cứu lâm sàng trên người như: điều trị tăng huyết áp, tiểu đường, rối loạn lipid huyết, chống oxy hóa, kháng khuẩn, bảo vệ gan, tác dụng hỗ trợ điều trị ung thư. Acid chlorogenic trong hạt cà phê tồn tại ở 3 dạng đồng phân chính 3-caffeoylquinic, 4- caffeoylquinic và 5-caffeoylquinic. Trong đó, 5-caffeoylquinic chiếm tỷ lệ nhiều nhất và được coi là chất chỉ dấu sinh học (biomarker) trong các nghiên cứu về hoạt tính sinh học. Do vậy, trong nghiên cứu này sử dụng hoạt chất 5-caffeoylquinic (là peak cao nhất trong sắc ký đồ và được ký hiệu là CGA2) khi thẩm định qui trình định lượng.

Hiện nay, một số chế phẩm hỗ trợ điều trị rối loạn lipid huyết, giảm cân với thành phần chính là cao chiết từ hạt cà phê xanh đã có trên thế giới. Trong nước cũng đã có một số đề tài điều chế CGA từ cà phê xanh (green coffee bean – hạt cà phê thu hái khi chín nhưng chưa rang) với độ tinh khiết cao để làm nguồn nguyên liệu sản xuất. Tuy nhiên, nghiên cứu về định lượng đồng thời cả 2 chất CGA và CAF trong cà phê hiện vẫn chưa có nhiều. Vì vậy, nghiên cứu thẩm định phương pháp định lượng đồng thời CGA và CAF trong cao chiết cà phê thu hái tại tỉnh Đắk Lắk được tiến hành, nhằm mục đích cung cấp phương pháp định lượng khả thi, tiết kiệm thời gian và chi phí.

Nghiên cứu đã xây dựng và thẩm định được quy trình định lượng đồng thời CGA và CAF trong hạt cà phê. Quy trình định lượng đạt tính tương thích hệ thống, độ đặc hiệu, tính tuyến tính, giới hạn phát hiện và giới hạn định lượng, độ lặp lại, độ đúng của phương pháp. Kết quả nghiên cứu góp phần ứng dụng để định lượng đồng thời CGA và CAF trong hạt cà phê, cũng như cung cấp cơ sở để phát triển phương pháp định lượng cho một số chế phẩm trên thị trường có nguồn gốc từ cà phê.