Hiện nay, có khoảng 200 loài nấm được sử dụng làm nguồn thực phẩm nhưng chỉ có khoảng 35 loài được trồng để sản xuất thương mại. Trong đó, nấm rơm (Volvariella volvacea) là một trong những loại nấm ăn phổ biến được trồng quan trọng thứ ba trên thế giới với hương vị thơm ngon; giá trị dinh dưỡng cao; dược tính tốt và chu kỳ canh tác ngắn. Nấm rơm rất tốt cho gan, tăng cường miễn dịch thông qua chất chống oxy hóa từ nấm rơm, giảm mức cholesterol và ngăn ngừa xơ vữa động mạch. Quan trọng hơn, nấm rơm giữ vai trò trong việc làm giảm các chất thải nông nghiệp như rơm rạ, vỏ bông vải, xác mía, lá chuối khô và một số vật liệu khác. Khí hậu Việt Nam rất thuận lợi cho việc sản xuất nấm rơm, đặc biệt ở Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) do nơi đây có nguồn rơm rạ dồi dào và khí hậu phù hợp cho nấm phát triển. Hiện nay, sản xuất nấm rơm ngoài trời dựa theo kỹ thuật truyền thống là chính, ở những vùng khác nhau luôn có những phương pháp trồng nấm khác nhau. Trong đó, kỹ thuật được sử dụng nhiều nhất là xếp mô (chất dòng) và đóng khuôn hoặc kết hợp phương pháp đốt lớp rơm bên ngoài gọi là đốt áo mô; tro rơm được quét đều vào hai bên mô nấm để bổ sung thêm dinh dưỡng nuôi tơ nấm vì trong tro rơm có chứa một lượng lớn cellulose, cần thiết cho nấm tăng trưởng. Trồng nấm rơm theo phương pháp đóng khuôn, sau 10 ngày năng suất nấm đạt 2,06 kg/10 kg nguyên liệu khô. Tuy nhiên, thực tế hiện nay chưa có nghiên cứu về phương pháp xếp mô và đốt áo mô phù hợp với sản xuất nấm rơm ở ĐBSCL. Chính vì thế, nghiên cứu được thực hiện nhằm tìm ra phương pháp xếp mô và đốt áo mô hiệu quả cho phát triển nghề trồng nấm rơm ngoài trời ở ĐBSCL.
Thí nghiệm được thực hiện từ năm 2018 đến năm 2019 tại trại Nghiên cứu và thực nghiệm Nông nghiệp, Khoa Nông nghiệp, Trường Đại học Cần Thơ. Vật liệu nghiên cứu gồm: Rơm cuộn (18 kg/cuộn) của giống lúa OM 5451 thu từ huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long. Meo giống được sử dụng là loại meo 5 Sài Gòn. Dinh dưỡng bổ sung là phân hữu cơ HVP 301B và men cơm rượu, có nguồn gốc từ doanh nghiệp tư nhân Hai Thiêm tại huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long.

Kết quả nghiên cứu cho thấy nhiệt độ mô nấm ở giai đoạn ủ tơ và hình thành quả thể đều phù hợp với sự sinh trưởng và phát triển của nấm rơm.Chiều dài, chiều rộng của 30 quả thể xuất hiện đầu tiên và khối lượng trung bình một quả thể không bị ảnh hưởng bởi các phương pháp xếp mô có đốt hoặc không đốt áo mô.Chỉ có phương pháp xếp mô cuộn và khuôn ngửa kết hợp đốt rơm có thời gian xuất hiện quả thể sớm hơn so với nghiệm thức tương ứng nhưng không đốt áo mô. Tuy nhiên, các phương pháp xếp mô kết hợp đốt rơm có thời gian kết thúc thu hoạch chậm hơn, ngoại trừ phương pháp xếp mô theo khuôn ngửa kết hợp đốt áo mô.Xếp mô cuộn kết hợp đốt áo mô đạt tổng khối lượng quả thể và tổng số lượng quả thể/1,5 m mô lần lượt là 2,82 kg/ 1,5 m mô và 339,8 quả thể, cao hơn so với chỉ xếp mô cuộn, tương ứng 2,50 kg và 307,0 quả thể. |