Trong nhiều năm qua các kết quả nghiên cứu đã xác định nguyên nhân chính gây chết cà phê tái canh là do tuyến trùng Pratylenchus coffea, Meloidogyne spp. và nấm Fusarium sp tấn công làm thối rễ, vàng lá, khô héo và chết (Trần Kim Loang, 2002; Nguyễn Văn Tuất và ctv., 2017). Các vườn cà phê tái canh thất bại chủ yếu không thực hiện tốt các giải pháp cải tạo và xử lý đất, vệ sinh đồng ruộng, đầu tư chăm sóc, phân bón... Bên cạnh đó, cây giống cà phê không đảm bảo chất lượng là một trong những nguyên nhân gây chết cây ở năm đầu tiên tái canh lên đến 30 - 40% (Chế Thị Đa và ctv., 2012).Cây giống cà phê bị nhiễm bệnh nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời thì khi đưa ra trồng sẽ lây lan nguồn bệnh ra ngoài đồng. Trong trường hợp bị nhiễm bệnh nặng sẽ làm cho cây cà phê chết ngay ở năm trồng mới, nhưng bị nhẹ sẽ là hệ lụy làm cho cây cà phê bị chết ở những năm thứ 2, thứ 3, gây thiệt hại lớn cho người trồng cà phê. Nguyên nhân cây con trong vườn ươm bị nhiễm bệnh là do nguồn đất vào bầu hoặc nền đất đặt bầu đã bị nhiễm tuyến trùng và nấm (Nguyễn Văn Tuất và ctv., 2016). Vì vậy, nghiên cứu các biện pháp kỹ thuật xử lý đất, phòng trừ tuyến trùng trong giai đoạn vườn ươm để sản xuất cây giống sạch bệnh là rất cần thiết.
Nghiên cứu do nhóm tác giả của Viện Khoa học Kỹ thuật Nông Lâm nghiệp Tây Nguyên thực hiện từ tháng 11 năm 2014 đến tháng 7 năm 2016 tại Viện Khoa học Kỹ thuật Nông Lâm nghiệp Tây Nguyên.
Kết quả nghiên cứu cho thấy ngoài nguồn đất vào bầu bị nhiễm tuyến trùng và nấm thì nền đất đặt bầu cũng bị tuyến trùng và nấm xâm nhiễm khá nặng. Để sản xuất cây giống cà phê sạch bệnh cần phải có sự kết hợp xử lý đất trước khi vào bầu với xử lý cây con trong vườn ươm. Các biện pháp xử lý đất được áp dụng là phơi nắng + tủ tấm nhựa PE, thuốc hóa học, chế phẩm sinh học. Sau khi cắm cây vào bầu tiếp tục xử lý cây con bằng chế phẩm sinh học định kỳ 2 tháng/lần để ngăn chặn sự xâm nhiễm và lây lan của tuyến trùng và nấm gây hại.
Qua đó, nhóm tác giả đề nghị cần phải xử lý đất vào bằng biện pháp tủ phơi nắng + tủ PE, các loại chế phẩm sinh học trong thành phần có Peacilomyces lilacinus, Trichoderma hazianum, Trichoderma viride, Chitosan, Abamectin... kết hợp với việc tưới định kỳ 2 tháng/lần đối với cây con trong vườn ươm để ngăn chặn sự phát triển và xâm nhiễm của tuyến trùng. Có những thí nghiệm về xử lý giá thể và phòng trừ bệnh trong vườn ươm chặt chẽ hơn để xây dựng và ban hành quy trình sản xuất cây giống sạch bệnh. |