Rừng tràm Trà Sư là một trong những vùng đất ngập nước quan trọng có tính đa dạng sinh học cao ở đồng bằng sông Cửu Long, diện tích 485 ha thuộc huyện Tịnh Biên, tỉnh An Giang. Rừng tràm Trà Sư đã được nghiên cứu đánh giá về tài nguyên sinh học và khai thác tiềm năng du lịch với hệ sinh thái rừng rất đa dạng gồm nhiều loài động – thực vật rừng quý hiếm. Toàn bộ rừng Trà Sư được chia thành 2 tiểu khu bởi kênh Nhơn Thới, mỗi tiểu khu lại được chia thành 3 khoảnh rừng, nhằm thuận lợi cho việc quản lý cũng như bảo vệ rừng. Nước mặt là nguồn nước đặc biệt quan trọng cho sự phát triển đa dạng sinh học của rừng, phát triển du lịch và phòng chống cháy rừng. Rừng tràm Trà Sư giá trị và tiềm năng vô cùng to lớn, việc bảo vệ và phát triển rừng là một nhiệm vụ vô cùng quan trọng nằm trong nổ lực chung của cộng đồng quốc tế nhằm thúc đẩy công cuộc phát triển bền vững. Tuy nhiên do sự phát triển nhanh chóng của kinh tế - xã hội, con người đã và đang ngày càng can thiệp sâu vào tự nhiên, làm mất cân bằng hệ sinh thái, gây nên biến đổi khí hậu, hạ thấp mực nước, rừng tràm Trà Sư là một trong những khu rừng chịu tác động đó.
Dựa theo hướng dẫn của FAO về Tưới tiêu và thoát nước số 27 và 58 (1998) về đo đạc lượng mưa và bốc thoát hơi, nghiên cứu đã thiết kế và ghi nhận số liệu trong mùa mưa và mùa khô. Trong cùng thời điểm, giá trị biến động mực nước tại các khoảnh cũng được thu thập và tiến hành tính toán phân tích kết hợp với thông số khí tượng. Từ các số liệu phân tích, công cụ GIS được ứng dụng để xây dựng các bản đồ chuyên đề về khí tượng thủy văn, cùng với phương pháp nội suy mạng lưới tam giác không đều (TIN) trong QGIS 2.18.16, các bản đồ biến động mực nước ngập cho toàn bộ rừng được xây dựng và đưa vào phân tích.
Kết quả nghiên cứu cho thấy lượng bốc thoát hơi khá cao và ổn định quanh năm, cần tập trung giám sát phòng cháy và bơm điều tiết khi mực nước xuống dưới -0,5 m trong mùa khô. Đặc biệt nghiên cứu đã tìm ra các khoảnh 5b, 6a, 6b của rừng có mực nước ngập thấp và có nguy cơ xảy ra cháy rừng vào mùa khô nên cần thường xuyên theo dõi. Kết quả tính toán mực nước đề xuất cho rừng là cơ sở quan trọng giúp các nhà quản lý đưa ra chế độ quản lý, vận hành cống điều tiết nguồn nước hiệu quả cho rừng tràm, kịp thời ứng phó với những rủi ro cháy rừng, bảo vệ và duy trì hệ sinh thái rừng, phát triển tiềm năng du lịch. |