Ảnh: sưu tầm.

Rừng ngập mặn phân bố ở những khu vực nằm giữa đất liền và biển, dọc theo bờ biển nhiệt đới và cận nhiệt đới trên khắp thế giới (Clough, 2014). Do môi trường sống đặc thù, các loài thực vật ngập mặn chịu tác động của nhiều nhân tố môi trường khác nhau. Các nhân tố sinh thái tác động đến sự tồn tại và sự phân bố của các loài cây ngập mặn (Nguyễn Hoàng Trí, 1999). Tác động của các nhân tố như cao trình mặt đất, tần suất ngập triều, độ ngập triều đến hệ sinh thái rừng ngập mặn được nhiều tác giả trong và ngoài nước nghiên cứu (Nguyễn Hoàng Trí, 1999; Phan Nguyên Hồng và ctv., 1999; Hoàng Văn Thơi, 2010; Lê Tấn Lợi, 2011; Duke, 2012; Nguyễn Văn Tú và Bùi Lai, 2012; Võ Ngươn Thảo và ctv., 2013; Clough, 2014; Van Loon et al., 2016). Trong khi đó, có rất ít công trình nghiên cứu về ảnh hưởng của tính chất vật lý, hóa học của đất đến thành phần loài và cấu trúc rừng ngập mặn, mặc dù có những công bố cho thấy đặc tính thổ nhưỡng có tác động lên sự hình thành và sinh trưởng của cây rừng ngập (Hossain and Nuruddin, 2016). Các đặc tính của đất là yếu tố quan trọng nhất về môi trường kiểm soát cấu trúc và chức năng của rừng ngập mặn (Lê Tấn Lợi, 2011; Clough, 2014). Đặc tính thổ nhưỡng bao gồm những giá trị về độ mặn, pH, hàm lượng chất dinh dưỡng trong đất rừng ngập mặn (Hossain and Nuruddin, 2016).

Hệ sinh thái rừng ngập mặn Mũi Cà Mau được hình thành từ phù sa sông (Nguyễn Văn Tú và Bùi Lai, 2012). Trong đó, đáng chú ý là rừng ngập mặn ở Cồn Trong, cửa Ông Trang, thuộc huyện Ngọc Hiển, tỉnh Cà Mau được hình thành theo diễn thế nguyên sinh, không có sự tác động của con người. Đây là khu vực thuận lợi cho những nghiên cứu liên quan đến tác động của các điều kiện tự nhiên đến hệ sinh thái ngập mặn. Kết quả nghiên cứu về sự phân bố của các loài thực vật ngập mặn, cũng như ảnh hưởng của thể nền, độ mặn, pH và hàm lượng N, P, K đến phân bố của cây ngập mặn ở Cồn Trong sẽ bổ sung các số liệu, cơ sở khoa học cho công tác lựa chọn các điều kiện thổ nhưỡng thích hợp để trồng các loài cây ngập mặn.

Nghiên cứu đã bố trí 43 ô tiêu chuẩn (10 x 10 m) trên các tuyến ở khu vực nghiên cứu, tiến hành xác định tên loài, đánh giá các đặc tính thổ nhưỡng. Kết quả đã xác định được các đặc tính của đất rừng ngập mặn như độ mặn, pH, hàm lượng (%) nitrogen, phosphor và kali có liên quan chặt chẽ đến sự phân bố của các loài thực vật ngập mặn. Các nhóm loài khác nhau chịu sự chi phối của các đặc tính thổ nhưỡng cũng được xác định. Kết quả nghiên cứu cung cấp những dẫn liệu cho công tác bảo vệ, quản lí và phát triển rừng ngập mặn ở khu vực.