Ảnh: sưu tầm.

Hiện tượng nứt trái làm giảm giá trị thương phẩm, từ đó dẫn đến giảm thu nhập của người trồng (Balbontin et al., 2013). Trên thế giới, hiện tượng này đã được ghi nhận trên nhiều loại cây trồng như vải, anh đào, và nho đen, … (Wang et al., 2000; Manganarisa et al., 2007; Khanal et al., 2011). Có nhiều yếu tố tác động đến hiện tượng nứt trái bao gồm sự biến động ẩm độ đất, khí hậu, dinh dưỡng, và giống cây trồng (Kumar et al., 2010) nhưng tập trung chủ yếu vào sự hấp thu nước của trái khi có sự biến động đột ngột ẩm độ đất theo chiều hướng tăng (Rab and Haq, 2012; Koumanov, 2015). Giải pháp khắc phục được đề xuất là kiểm soát chế độ nước giai đoạn trước khi thu hoạch (Li et al., 2001; Mitra et al., 2014). Ở Việt Nam, giống chôm chôm Rongrien được du nhập từ Thái Lan và được trồng từ năm 1996; đây là giống có đặc tính sinh trưởng mạnh, dễ ra hoa và đậu trái, đặc biệt là thích nghi với điều kiện Đồng bằng sông Cửu Long và miền Đông Nam Bộ; hiện là giống có nhiều triển vọng để thay thế dần giống chôm chôm Java hiệu quả kém đang được trồng phổ biến ở nước ta (Đào Thị Bé Bảy và ctv., 2005). Mặc dù có nhiều ưu điểm nhưng hạn chế lớn nhất hiện nay mà nhà vườn gặp phải khi trồng giống này là hiện tượng nứt trái, đặc biệt là khi mưa nhiều (Vũ Công Hậu, 2000). Cho đến nay, không những ở Việt Nam mà trên thế giới chưa có công trình nghiên cứu về chế độ tưới đến hiện tượng nứt trái chôm chôm Rongrien. Mục đích của nghiên cứu là xác định ảnh hưởng của chế độ tưới đến hiện tượng nứt trái và năng suất trái chôm chôm Rongrien.

Thí nghiệm được thực hiện trên cây chôm chôm Rongrien 6 năm tuổi tại xã Nhơn Ái - huyện Phong Điền - thành phố Cần Thơ vụ thuận 2016 (từ tháng 3 - 7). Thí nghiệm được bố trí theo thể thức khối hoàn toàn ngẫu nhiên gồm có 4 nghiệm thức, mỗi nghiệm thức có mười lần lặp lại, mỗi lần lặp lại tương ứng một cây. Các nghiệm thức là 4 khoảng cách tưới, bao gồm đối chứng (để tự nhiên không tưới), 2 ngày, 4 ngày, và 8 ngày. Mực nước trong mương được lưu giữ cách mặt liếp 0,4 - 0,5 m, lượng nước tưới 20 lít/cây. Tưới lần đầu vào giai đoạn 2 tuần sau khi đậu trái và tưới đến giai đoạn thu hoạch trái, tưới vào lúc sáng sớm. Kết quả thí nghiệm cho thấy tưới 2 ngày/lần có tỷ lệ nứt trái thấp hơn 2,03 lần, tăng năng suất thương phẩm 17,4%; và tưới 4 ngày/lần có kết quả lần lượt là 1,07 và 4,3% so với đối chứng (theo thứ tự). Các chế độ tưới đều không ảnh hưởng đến phẩm chất trái khi thu hoạch.