Trong thử nghiệm này, quá trình đánh giá tính dễ bị tổn thương xã hội được thực hiện cho lãnh thổ 09 xã phía Nam của huyện Văn Chấn, tỉnh yên Bái trên cơ sở hai nhóm chỉ tiêu: (i) nhóm các chỉ tiêu tổn thương xã hội (05 chỉ số), và nhóm các chỉ tiêu về hiểm họa tự nhiên (04 chỉ số). Trên cơ sở tích hợp mô hình phân tích thứ bậc mờ (Fuzzy-AHP), nghiên cứu đã tiến hành thành lập bản đồ phân cấp tính dễ bị tổn thương xã hội theo 15 mức độ. Theo đó, 27,66% diện tích khu vực có mức tổn thương yếu và trung bình, tập trung tại những nơi có độ cao địa hình thấp và ít xảy ra tai biến thiên nhiên. Đồng thời, hướng nghiên cứu này cìn cung cấp một cách tiếp cận toàn diện và có tính tùy biến cao trong quản lý rủi ro tự nhiên - xã hội của lãnh thổ.

Tính dễ bị tổn thương là một trong những thước đo quan trọng về đặc điểm kinh tế xã hội, tham gia vào quá trình quản lý và giảm thiểu rủi ro do thiên tai gây ra. Trong đó, các điều kiện xã hội được biểu diễn dưới dạng các số liệu thống kê (đặc điểm dân số, cấu trúc giá trị kinh tế, và các chính sách hỗ trợ về kinh tế, đóng vai trò làm “môi trường nền” cho các đánh giá tác động tiêu cực tới hiện trạng phát triển của lãnh thổ. Đồng thời, các hiểm họa tự nhiên trở thành những “động lực” thay đổi cường độ tác động lên cộng đồng dân cư, tạo nên những tổn thương xã hội “bất đồng nhất” trong không gian. Sự khác biệt về mức độ tổn thương ở các khu vực khác nhau hình thành nên sự phức tạp trong định lượng các tác động và khí khăn trong quản lý rủi ro. Điều này đòi hỏi phải có cách tiếp cận cấu trúc đa chiều trong đánh giá tính dễ bị tổn thương xã hội; đặc biệt ở quy mô địa phương.

Đối với lãnh thổ miền núi, nơi chiếm gần 17% dân số thế giới với 80% là dân nghèo, thì quá trình đánh giá tính dễ bị tổn thương xã hội là một vấn đề có tính tất yếu. Đặc biệt là những định cư của dân tộc thiểu số, mức độ chịu tổn thương xã hội bởi thiên tai có xu hướng cao hơn. Điều này thể hiện rõ ở khả năng đảm bảo an ninh lương thực hay ứng phó với những bất ổn xã hội của cộng đồng dân cư địa phương. Đối với cấp xã, sự khó khăn về nguồn dữ liệu cũng tạo ra những hạn chế nhất định trong quá trình định lượng tính dễ bị tổn thương xã hội.

Nghiên cứu tiến hành xây dựng mô hình thứ bậc trong đánh giá tính dễ bị tổn thương xã hội ở quy mô địa phương trong lãnh thổ các xã phía nam của huyện Văn Chấn, tỉnh yên Bái. Kết quả nghiên cứu cho thấy phần lớn lãnh thổ nghiên cứu có nguy cơ tổn thương trước những hiểm họa tự nhiên ở mức trung bình và trung bình yếu. Điều này phản ánh một tương tác qua lại giữa điều kiện tự nhiên - kinh tế xã hội - môi trường trong khả năng ứng phó các nguy cơ xã hội khi phải đối mặt với các tai biến thiên nhiên. Trên cơ sở kết hợp phân tích không gian và đánh giá đa chỉ tiêu từ mô hình Fuzzy-AHP, nghiên cứu đã mô tả sự bất đồng nhất về mức độ tổn thương xã hội trong không gian; đồng thời, chỉ ra các chỉ tiêu quan trọng (độ dốc và tỷ lệ hộ nghèo) chi phối hoạt động đánh giá. Điều này mở ra khả năng đề xuất các phương án quyết định từ mô hình đánh giá định lượng ở quy mô địa phương được đơn giản và trực quan hơn. Ngoài ra, mô hình thứ bậc trong đánh giá đa chỉ tiêu cho phép tùy chỉnh một cách linh hoạt số lượng các chỉ tiêu tham gia phân tích không gian cũng như mở ra khả năng định lượng nguy cơ tổn thương xã hội phục vụ mục tiêu quản lý rủi ro trên nhiều quy mô lãnh thổ và điều kiện khác nhau.