Nhằm làm rõ thực trạng và đề xuất giải pháp phát triển mô hình liên kết theo nhóm hộ trồng rừng có chứng chỉ FSC, các tác giả Hoàng Liên Sơn và Vũ Duy Hưng thuộc Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế Lâm nghiệp đã thực hiện nghiên cứu này. Mô hình liên kết theo nhóm hộ trồng rừng có chứng chỉ rừng bền vững (FSC) tại tỉnh Quảng Trị là một trường hợp điển hình trong việc tạo lập quy mô rừng trồng tập trung từ những diện tích trồng rừng manh mún của cá nhân mỗi hộ gia đình (HGĐ) với diện tích nhỏ nhất bằng 0,7 ha, nhưng với mong muốn nâng cao hiệu quả, tiếp cận thị trường ổn định.

Kết quả nghiên cứu chỉ rõ, trồng rừng theo nhóm HGĐ có chứng chỉ FSC mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn trồng rừng không có chứng chỉ. Các HGĐ tự nguyện tham gia sẽ được hỗ trợ kỹ thuật và tín dụng để sản phẩm gỗ nguyên liệu rừng trồng đáp ứng yêu cầu hội nhập vào chuỗi giá trị gỗ toàn cầu. Tuy nhiên, mô hình liên kết này sẽ không bền vững khi các HGĐ phải trang trải chi phí trực tiếp mua dịch vụ chứng chỉ rừng, đặc biệt trong bối cảnh khoảng cách chênh lệch giá cả giữa gỗ có chứng chỉ và không có chứng chỉ rừng ngày càng thu hẹp.

Phân tích hiệu quả kinh tế theo các kịch bản về quy mô diện tích gắn với chi phí dịch vụ cấp chứng chỉ rừng theo nhóm hộ cho thấy, chi phí đánh giá cấp chứng chỉ FSC phân bổ cho mỗi héc ta rừng trồng (chu kỳ 10 năm) giảm đáng kể từ 4 triệu đồng xuống còn khoảng 0,74 triệu đồng/ha/chu kỳ tương ứng với quy mô diện tích tăng từ 316 ha lên 1.722 ha. Chi phí chỉ còn ở mức 0,42 triệu đồng/ha/chu kỳ khi diện tích cấp chứng chỉ rừng là 3.000 ha. Để đảm bảo lợi ích cho HGĐ trồng rừng tiếp cận, duy trì và mở rộng thị trường xuất khẩu sản phẩm gỗ rừng trồng của Việt Nam, quy mô diện tích thích hợp để huy động đủ kinh phí chi trả cho chi phí trực tiếp dịch vụ cấp chứng chỉ rừng theo nhóm hộ dao động trong khoảng 2000 - 3000 ha với sự tham gia của 350 đến 500 HGĐ.

Quản lý rừng bền vững là một yêu cầu bắt buộc theo Chiến lược phát triển Lâm nghiệp Việt Nam 2006 – 2020 và Chương trình mục tiêu phát triển lâm nghiệp bền vững giai đoạn 2016 – 2020. Trong khi đó, chứng chỉ rằng mang tính tự nguyện, nhưng có vai trò rất quan trọng đối với việc tiếp cận, duy trì và mở rộng thị trường xuất khẩu sản phẩm gỗ rừng trồng của Việt Nam.