Mô hình nuôi tôm siêu thâm canh tại thị trấn Đầm Dơi, Cà Mau

Nhìn từ con tôm

Với thế mạnh điều kiện tự nhiên, ngành thủy sản tiếp tục khẳng định vị trí kinh tế mũi nhọn của mình trong lĩnh vực nông nghiệp của Cà Mau. Những năm qua, ngành nông nghiệp đã tư vấn, hỗ trợ nhiều hộ nông dân mạnh dạn áp dụng mô hình mới với các chứng nhận quốc tế, tạo điều kiện để ngành hàng chủ lực này phát triển bền vững hơn. Chẳng hạn, mô hình tôm càng xanh trên ruộng lúa của huyện Thới Bình trong những năm qua đạt hiệu quả khá cao. Năm 2017, diện tích tôm nuôi toàn huyện đạt 10.987ha, sản lượng 1.700 tấn, năng suất bình quân 170kg/ha. Đầu ra tôm càng xanh cũng khá ổn định, sau khi trừ chi phí, nông dân còn lãi từ 15-30 triệu đồng/ha.

Kết quả này là nhờ trong năm vừa qua, Trường ĐH Cần Thơ, Trung tâm Khuyến nông, Sở KH - CN Cà Mau chuyển giao đại trà kỹ thuật nuôi tôm càng xanh ở mật độ cao hơn, có kiểm soát môi trường ao nuôi bằng chế phẩm sinh học, sử dụng ao dèo tôm và tôm giống càng xanh toàn đực. Trong năm 2018 này, dự báo diện tích nuôi tôm toàn huyện sẽ tăng lên 14.000ha, ước sản lượng sẽ đạt khoảng 2.700 tấn. Các doanh nghiệp xuất khẩu cũng đã liên hệ chặt chẽ, thông tin các tiêu chí về chất lượng, kích cỡ tôm để doanh nghiệp thu mua và xuất khẩu đến với các hộ nuôi trồng. Hiện, các cơ quan chức năng đang phối hợp chặt chẽ với địa phương trong quá trình triển khai quy trình kỹ thuật nuôi; tăng cường quản lý con giống tôm càng xanh và nhân rộng các mô hình điểm, hiệu quả cao.

Kể từ khi thực hiện đề án tái cơ cấu nông nghiệp, sản lượng thủy sản của tỉnh mỗi năm tăng trung bình gần 2,5%. Không chỉ tăng diện tích, sản lượng mà nhờ liên kết với các nhà khoa học, trung tâm nghiên cứu mà nhiều mô hình, kỹ thuật nuôi tiên tiến được áp dụng, nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm. Tiêu biểu như các mô hình nuôi tôm thâm canh, bán thâm canh, quảng canh cải tiến, quảng canh, tôm - lúa, tôm - rừng… Đồng thời, người nuôi còn tận dụng diện tích để nuôi kết hợp, nuôi luân canh, xen canh một số đối tượng khác như cá kèo, cá chẽm, cua, sò huyết. Việc chuyển đổi phương thức nuôi diễn ra mạnh mẽ nhất với nghề nuôi tôm. Riêng trong năm 2017, diện tích nuôi tôm quảng canh cải tiến đạt hơn 102.000ha, diện tích tôm sinh thái có chứng nhận đạt 19.000ha và diện tích nuôi tôm siêu thâm canh đạt trên 1.442ha, năng suất bình quân từ 40 - 50 tấn/ha diện tích mặt nước nuôi/vụ.

Nâng cao giá trị sản phẩm

Cùng với con tôm, 4 ngành hàng chủ lực gồm chuối, cua, gỗ và gạo chất lượng cao trong đề án tái cơ cấu đang có nhiều chuyển biến khả quan. Sau khi xây dựng nhãn hiệu tập thể của Năm Căn thì loại vật nuôi này đã không ngừng tăng diện tích và sản lượng qua từng năm. Đến nay, đã có 250.131ha nuôi cua xen canh với các loại hình tôm quảng canh, quảng canh cải tiến, tôm - lúa, tôm - rừng... với sản lượng đạt trên 20.053 tấn. Theo lãnh đạo huyện Năm Căn, thời gian tới, huyện tiếp tục tận dụng lợi thế thương hiệu để đẩy nhanh phát triển loại vật nuôi chủ lực này theo hướng chuỗi giá trị gia tăng bằng việc nâng chất kinh tế tập thể như THT, HTX.

Bắt đầu từ vụ lúa hè thu năm nay, Cà Mau sẽ triển khai xây dựng mô hình vùng sản xuất lúa an toàn. Hiện nay, Sở NN - PTNT tỉnh đang triển khai Quy trình sản xuất lúa sạch bảo đảm tiêu chuẩn an toàn và các tiêu chí về lúa sạch. Mục tiêu là nâng cao trình độ sản xuất của nông dân trồng lúa theo kỹ thuật tiên tiến, quy trình kỹ thuật “3 giảm, 3 tăng” và “1 phải, 5 giảm”, bảo đảm tăng lợi nhuận cho người sản xuất, vừa bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm, thân thiện môi trường. Theo đó, tỉnh sẽ quy hoạch các điểm đang sản xuất lúa chất lượng cao, sản xuất lúa theo tiêu chuẩn VietGAP để xây dựng vùng sản xuất lúa sạch. Đi đôi với quy hoạch vùng bảo vệ đất đai, nguồn nước, hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn sản xuất, chế biến, chứng nhận chất lượng, thường xuyên giám sát quá trình sản xuất, kêu gọi các doanh nghiệp tham gia, giải quyết vấn đề tiêu thụ sản phẩm.

Trong quá trình triển khai tái cơ cấu nông nghiệp, các ngành, địa phương của Cà Mau rất chú trọng phát triển nông nghiệp theo chuỗi giá trị, từ đó nâng cao giá trị sản phẩm và duy trì tính bền vững của thị trường. Từ đầu năm đến nay, đã có 22 doanh nghiệp ký kết 61 lượt hợp đồng hợp tác phát triển chuỗi giá trị ngành hàng tôm với 15 HTX, tổ hợp tác gồm 800 hộ, với tổng diện tích hơn 1.300ha để cung ứng vật tư đầu vào và xây dựng vùng nguyên liệu nuôi tôm có chứng nhận quốc tế, gắn với chế biến và tiêu thụ sản phẩm. Các cơ quan chức năng cũng đã hỗ trợ các doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu thuỷ sản xây dựng vùng nuôi tôm thâm canh có chứng nhận quốc tế ASC, BAP với tổng diện tích 675ha/552 hộ; hỗ trợ các hộ nuôi tôm thực hành theo tiêu chuẩn VietGAP, đã đánh giá và cấp chứng nhận VietGAP cho 99 hộ/100ha.