Lân (P) là dinh dưỡng đa lượng cho sự sinh trưởng và cũng giới hạn phát triển của cây trồng do các phản ứng cố định trong đất. Nghiên cứu được thực hiện nhằm đánh giá ảnh hưởng của biện pháp luân canh cây trồng cạn trên nền đất lúa đến khả năng cung cấp P của đất trong vụ đông xuân 2013-2014 trên vùng đất trồng lúa ba vụ tại huyện Hòa Bình, tỉnh Bạc Liêu. Thí nghiệm được bố trí theo khối hoàn toàn ngẫu nhiên gồm 04 nghiệm thức: luân canh lúa-bắp, luân canh lúa-đậu nành, luân canh lúa-mè và nghiệm thức lúa ba vụ. Mẫu đất được thu thập vào ba giai đoạn: đầu vụ, giữa vụ và cuối vụ.

Kết quả nghiên cứu cho thấy pH đất ở các nghiệm thức luân canh cây trồng cạn khác biệt ý nghĩa so với nghiệm thức trồng lúa ba vụ vào giai đoạn đầu vụ (P < 0,01) và giai đoạn cuối vụ (P < 0,05). EC đất giảm khi áp dụng luân canh cây mè trên nền đất lúa vào giai đoạn cuối vụ (P < 0,05). P hữu dụng trong đất vào giai đoạn giữa vụ và giai đoạn cuối vụ ở nghiệm thức trồng lúa ba vụ cao hơn khác biệt ý nghĩa so với nghiệm thức luân canh cây trồng cạn (P < 0,05). Mặt khác, sắt hoạt động trong đất giữa các nghiệm thức luân canh cây trồng cạn khác biệt ý nghĩa so với nghiệm thức chuyên canh lúa vào giai đoạn đầu vụ, nhưng không khác biệt ý nghĩa vào giai đoạn giữa vụ và cuối vụ.

Qua kết quả nghiên cứu, nhóm tác giả đã đưa ra kết luận: Áp dụng biện pháp luân canh cây trồng trên nền đất lúa có thể làm thay đổi pH và EC của đất. Bên cạnh đó, việc thay đổi từ mô hình canh tác lúa lúa ba vụ sang luân canh lúa với cây trồng cạn có thể làm giảm hàm lượng P hữu dụng trong đất. Việc thay đổi tình trạng thoáng khí của đất khi luân canh lúa - cây trồng cạn cũng làm gia tăng lượng sắt hoạt động trong đất. Cần nghiên cứu thêm trên các vùng canh tác lúa ba vụ khác nhằm đánh giá ảnh hưởng của biện pháp luân canh cây trồng cạn đến các đặc tính đất và độ hữu dụng của P trong đất.