Cây hồ tiêu (Ảnh: tintaynguyen.com)

Việt Nam là đất nước mà trong đó ngành sản xuất nông nghiệp chiếm chủ yếu (gần 80% dân số hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp). Trong lĩnh vực trồng trọt, hồ tiêu được mệnh danh là “Vua của các loại gia vị” chiếm tỷ trọng 40% - 45% trong tổng giá trị lượng gia vị mua bán trên thế giới, là loại cây công nghiệp nhiệt đới có giá trị kinh tế cao đem lại nguồn thu nhập chính của hàng trăm nghìn hộ dân thuộc các vùng nông nghiệp đồi núi, nơi sinh sống khá tập trung của đồng bào dân tộc thiểu số. Trong đó, Tây Nguyên là vùng có nhiều tiềm năng về đất đai, khí hậu, thích hợp cho việc trồng hồ tiêu. Hơn nữa, sản xuất hồ tiêu có thể góp phần vào công cuộc xóa đói giảm nghèo, tăng thu nhập và nâng cao đời sống của người dân.

Bên cạnh đó, nông nghiệp là một ngành sử dụng nhiều nguồn lực chủ đạo như: đất, nước, lao động, vốn… Với người nông dân sản xuất các sản phẩm nông sản hoàn toàn không có một định hướng lâu dài, hay một sự quy hoạch vĩ mô. Đa phần họ chỉ sản xuất theo sự suy đoán hay cảm nhận chủ quan kết hợp với những kinh nghiệm trong quá khứ và sự diễn biến hiện tại của thị trường. Hơn thế nữa, với sự biến đổi khí hậu như hiện nay thì việc sản xuất nông nghiệp là ngành đầu tiên phải đối mặt, vì thế ngày càng trở nên rủi ro cao hơn trong sản xuất kinh doanh. Mọi nguồn lực trong sản xuất ngày càng trở nên khan hiếm và đặc biệt bị hạn chế đối với mọi nông dân. Mặt khác, đặc điểm cơ bản của người nông dân nói chung và nông dân huyện Đăk Glong nói riêng gồm các đặc điểm: Tích lũy vốn thấp, dễ thay đổi quyết định và rất nhạy cảm với thông tin thị trường.

Mục tiêu của nghiên cứu là nhằm xác định các yếu tố ảnh hưởng đến năng suất hồ tiêu và đề xuất các khuyến nghị nhằm nâng cao năng suất sản xuất hồ tiêu trên địa bàn huyện Đăk Glong, tỉnh Đăk Nông. Để xác định các yếu tố ảnh hưởng đến năng suất hồ tiêu và đề xuất sử dụng các yếu tố đầu vào quan trọng trong trồng hồ tiêu, nghiên cứu đã thu thập số liệu của 132 hộ trồng hồ tiêu trên địa bàn các xã thuộc huyện Đăk Glong, tỉnh Đăk Nông. Qua quá trình thực hiện ước lượng bằng phương pháp tổng bình phương sai số bé nhất (OLS), một hàm sản xuất hồ tiêu dưới dạng Cobb - Douglas được xây dựng mà trong đó biến phụ thuộc là năng suất hồ tiêu và biến này chịu sự ảnh hưởng bởi các biến độc lập như: phân đạm, phân lân, phân hữu cơ, công thu hoạch, năm tuổi cây, kỹ thuật (số lần tập huấn khuyến nông). Việc kiểm định sự vi phạm các giả thuyết của mô hình đã được thực hiện, và kết quả đã cho thấy các yếu tố trên có ảnh hưởng quan trọng đến năng suất hồ tiêu. Từ đó xác định mức độ ảnh hưởng quan trọng của các yếu tố đầu vào đến năng suất hồ tiêu, đề ra các khuyến nghị nhằm nâng cao năng suất trong sản xuất hồ tiêu tại huyện Đăk Glong và các huyện lân cận trong tỉnh Đăk Nông.