Các cây họ Dầu đóng một vai trò quan trọng trong hệ sinh thái và kinh tế của rừng đất thấp Việt Nam, gỗ thích hợp cho mục đích xây dựng, làm vỏ tàu thuyền, nhựa được sử dụng làm sơn, vecni hay sơn mài. Sau một thời gian khai thác, tàn phá tài nguyên rừng, môi trường sống tự nhiên của các loài họ Dầu đang bị suy thoái nghiêm trọng.
Do đó, việc quản lý và bảo tồn bền vững loài này là nhiệm vụ cấp bách và cần thiết. Để xây dựng chiến lược bảo tồn và phục hồi rừng cây họ Dầu có hiệu quả, thì việc xác định được đặc điểm sinh thái và mối quan hệ với các loài cây đi kèm trong khu phân bố của loài ở ngoài tự nhiên có ý nghĩa hết sức quan trọng.
Trong nghiên cứu này Nguyễn Thanh Tuấn, Bùi Thị Thu Trang thuộc phân hiệu Trường Đại học Lâm nghiệp đã sử dụng chỉ số cạnh tranh phụ thuộc vào khoảng cách để phân tích mối quan hệ cùng loài và khác loài của Chò chai tại trạng thái rừng chưa ổn định thuộc Khu bảo tồn thiên nhiên Văn hóa Đồng Nai, qua đó làm sáng tỏ mối quan hệ cạnh tranh giữa Chò chai với một số loài cây gỗ thường xuất hiện cùng nó, làm cơ sở khoa học cho việc đề xuất các biện pháp quản lý, chọn loại cây trồng hỗn giao và xây dựng cấu trúc quần xã thực vật rừng hợp lý.
Kết quả cho thấy, cường độ cạnh tranh (CI) của Chò chai có xu hướng giảm dần theo sự tăng lên của đường kính thân cây (D), trong đó cây có đường kính nhỏ (D < 20 cm) chịu sự chèn ép với cường độ lớn từ những cây láng giềng. Cường độ cạnh tranh cùng loài và khác loài chiếm lần lượt là 21,67% và 88,33% trong tổng giá trị CI của Chò chai. Mặt khác, xếp theo thứ tự giảm dần của 5 loài có tổng chỉ số cạnh tranh cao nhất đối với Chò chai bao gồm: Tam lang (Barringtonia macrostachya), Làu táu (Vatica cinerea), Trường (Xerospermum noronhianum), Dầu song nàng (Dipterocarpus dyeri) và Săng ớt (Xanthophyllum colubrinum). Mối quan hệ giữa chỉ số cạnh tranh CI và đường kính cây mục tiêu thể hiện tương quan nghịch, được biểu diễn bằng hàm số mũ (CI = ADB). Mặt khác, cường độ cạnh tranh đối với Chò chai ở cỡ đường kính lớn hơn 20 cm biến đổi với biên độ nhỏ. Vì vậy, Chò chai ở giai đoạn non (D < 20 cm) nên tiến hành các biện pháp quản lý, nuôi dưỡng rừng nhằm nâng cao tỷ lệ sống và thúc đẩy sinh trưởng.
|