Hàng giả trở thành vấn nạn quốc gia

Không chỉ xuất hiện ở các thành phố lớn như TPHCM, Hà Nội.. hàng giả, hàng nhái còn hoành hành ở các vùng sâu, vùng xa.. và không bỏ qua một ngành hàng nào. Các mặt hàng như mỹ phẩm, hàng dệt may, thuốc men, giày dép, các loại thực phẩm chức năng, vật tư nông nghiệp, rượu, bia.. là những mặt hàng đang bị làm giả, làm nhái nhiều nhất hiện nay.

Việc hàng giả, hàng nhái tràn lan khắp mọi lãnh vực, từ các món hàng xa xỉ phẩm cho đến những vật dụng bình dân thường ngày khiến cho người tiêu dùng dần mất niềm tin vào hàng hoá, sản phẩm đang lưu thông trên thị trường. Cầm một bó rau, cân thịt trên tay, không người tiêu dùng nào dám chắc chắn trăm phần trăm rằng chúng được sản xuất đúng quy trình, an toàn vệ sinh thực phẩm hay bị 'đánh lận con đen' bằng một thứ thực phẩm giả nào đó hay không? Thậm chí, vào trung tâm thương mại sang trọng, mua một chiếc túi xách hàng hiệu đắt tiền, người tiêu dùng cũng chỉ biết tự 'trấn an' mình không mua phải hàng giả, hàng nhái nhãn hiệu. Đó là chưa kể đến một số mặt hàng giả, hàng 'fake' được bày bán công khai ở các ki-ốt, cửa hàng.. mà một bộ phận người tiêu dùng "mặc nhiên" chấp nhận tiêu thụ do giá thành rẻ.

Phát biểu tại một buổi toạ đàm chuyên đề về chống hàng giả do Bộ Công thương tổ chức vào tháng 4/2015 vừa qua, ông Nguyễn Trọng Tín, Phó Cục trưởng Cục Quản lý thị trường, Bộ Công Thương cho biết chỉ trong Quý I/2015, lực lượng QLTT đã tiến hành kiểm tra, kiểm soát trên 4.000 vụ. Còn trong năm 2014, Theo thống kê của Ban chỉ đạo 389 quốc gia, các lực lượng chức năng đã bắt giữ hơn 21.645 vụ hàng giả. Với những con số như vậy, chưa kể đến những vụ việc chưa được phát hiện, có thể nói hàng giả, hàng nhái đã trở thành một vấn nạn lớn của quốc gia, làm ảnh hưởng không nhỏ đến chỉ số cạnh tranh của Việt Nam trên thương trường quốc tế.

Không riêng gì ở Việt Nam, hàng giả, hàng nhái hiện đang là một vấn nạn của rất nhiều quốc gia trên thế giới, đặc biệt nghiêm trọng ở những nước đang phát triển. Ước tính mỗi năm trên toàn thế giới, một lượng hàng giả có giá trị tương đương khoảng 2000 tỷ USD được lưu chuyển qua thị trường các nước.

Đi tìm 'vũ khí' chống hàng giả

Những thiệt hại mà hàng giả, hàng nhái gây ra, dù ở tầm vĩ mô mang tính quốc gia hay là những hệ quả nhãn tiền ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống người dân thì cũng đã và đang khiến cho các nhà quản lý phải đau đầu. Công tác chống giả ở Việt Nam hiện nay, theo đánh giá của nhiều chuyên gia là chưa đạt được hiệu quả như mong muốn.

Ngoài những vấn đề còn tồn tại khiến cho công tác chống giả chưa được hiệu quả như hệ thống luật pháp còn nhiều lỗ hổng, thiếu sót; nguồn nhân lực thực thi công tác điều tra xử lý chưa được tập trung, đồng bộ; mức độ quan tâm của doanh nghiệp trong nước đến công tác này còn chưa “mặn mà”.. thì một trong những nguyên nhân gây “nhức nhối” nhất xuất phát từ chính bản thân các đối tượng sản xuất, kinh doanh hàng giả. Các đối tượng này ngày càng có nhiều thủ đoạn tinh vi hơn, công nghệ làm giả cũng phát triển mạnh mẽ, thậm chí có không ít những sản phẩm giả, nhái được sản xuất theo công nghệ hiện đại, sản xuất theo dây chuyền hàng loạt và có sự nghiên cứu các đặc tính của sản phẩm chính hãng kỹ càng, mang tính hệ thống trước khi tung các sản phẩm giả mạo ra thị trường.

Đứng trước thực trạng đó, nhiều doanh nghiệp và cả các cơ quan chức năng cũng nhận thấy cần phải có một công cụ, một “vũ khí” cụ thể và hữu hiệu để chống lại sự xâm lấn của hàng giả, hàng nhái. Trước mắt, phải làm sao cho người tiêu dùng có thể dễ dàng nhận biết được sự tồn tại của hàng giả trước một “rừng” sản phẩm, thương hiệu hàng hoá đang được lưu thông trên thị trường. Theo ông Nguyễn Thành Danh, Phó Chi cục trưởng Chi cục QLTT Bình Dương, hiện nay có những sản phẩm được làm giả tinh vi đến mức ngay cả những nhân viên bán hàng cũng không thể phân biệt được, phải chờ đến khi đem về nơi sản xuất giám định lại mới biết đó là hàng nhái hết sức khéo léo, tinh vi. Ông Danh cho biết, ngay cả những người tiếp xúc với hàng hoá, sản phẩm của doanh nghiệp mình thường xuyên như vậy còn nhiều khi không phân biệt được hàng giả, hàng thật thì đừng nói đến người tiêu dùng, hay đến các lực lượng chức năng, lực lượng quản lý thị trường, những người phải cố gắng nhớ đặc điểm phân biệt hàng giả, hàng thật của hàng trăm, thậm chí hàng ngàn các chủng loại sản phẩm, mặt hàng khác nhau. “Điều này gây khó khăn rất lớn cho công tác điều tra, xử lý các vụ vi phạm hàng giả”, ông Danh chia sẻ.

Trong khi đó, đứng dưới góc độ người tiêu dùng, ông Nguyễn Viết Hồng, Tổng Thư ký Hội Bảo vệ Quyền lợi Người tiêu dùng TPHCM cho rằng, nếu không phân biệt được rạch ròi ranh giới giữa hàng giả, hàng nhái và các sản phẩm chính hãng, đến một lúc nào đó người tiêu dùng sẽ sụt giảm nghiêm trọng niềm tin vào thị trường tiêu dùng trong nước, còn doanh nghiệp muốn tạo được niềm tin cho người tiêu dùng, tạo dấu ấn thương hiệu sẽ trở nên cực kỳ khó khăn. “Trước đây, một sản phẩm bị làm giả thường phải mất 6 -7 tháng, thì hiện nay thời gian làm giả chỉ mất khoảng 1 tháng. Rõ ràng, với tốc độ phát triển của công nghệ sản xuất hàng giả, hàng nhái như hiện nay, nếu như chúng ta không thể có biện pháp ngăn chặn kịp thời, hàng giả, hàng nhái sẽ có nguy cơ trở thành một “đại dịch” nguy hiểm, khó kiểm soát”, ông Hồng bày tỏ lo ngại.

Ông Lê Đình Cường, Trưởng phòng Tư vấn giải pháp chống giả của Vina CHG, một đơn vị chuyên cung cấp các giải pháp chống giả công nghệ cao hiện nay ở Việt Nam cho biết: “Thay vì chịu “sống chung với lũ”, đã có một số doanh nghiệp tìm cách đối mặt với cuộc chiến chống hàng giả. Một trong những giải pháp chống giả được nhiều doanh nghiệp lựa chọn là dán tem chống giả lên sản phẩm, đặc biệt là tem chống giả điện tử SMS, bởi đây là một giải pháp chống giả áp dụng công nghệ hiện đại, các đối tượng làm giả hầu như không có cách nào để làm giả được”.

Cuộc chiến chống hàng giả, hàng nhái, theo như lời Phó Cục trưởng Cục Quản lý thị trường Nguyễn Trọng Tín, là một cuộc chiến trường kỳ, khó khăn và không thể chỉ trong “một sớm, một chiều”. Tuy nhiên, với những giải pháp chống giả hiện đại mà các doanh nghiệp đưa ra, chắc hẳn người tiêu dùng và các cơ quan chức năng sẽ có thêm những “vũ khí” sắc bén trên cuộc chiến chống hàng giả, giúp ngày một đẩy lùi vấn nạn mang tầm quốc gia này.