Huyện Tam Bình đã mở rộng diện tích trồng màu trên đất vườn lẫn đất ruộng là 1.484,5 ha. Trong đó có 181,5 ha dưa hấu, chiếm trên 10% diện tích màu. Dưa hấu là cây màu được nông dân chọn để trồng luân canh với lúa hay các loại rau màu khác, do có thị trường tiêu thụ rộng.

Trồng dưa hấu không khó nhưng đòi hỏi người trồng phải biết kỹ thuật, từ đó đúc kết thành kinh nghiệm qua các vụ kế tiếp thì mới thành công. Trồng rau màu nói chung và dưa hấu nói riêng, đều cần phải trồng luân canh với các loại rau màu khác họ để hạn chế sâu bệnh, cắt đứt nguồn lây lan mầm bệnh và cải tạo đất giúp cây trồng sử dụng dinh dưỡng tốt hơn.

Từ trước đến nay nông dân vẫn có thói quen trồng lúa chứ ít người dám thâm canh cây màu, nhưng đối với hộ anh Liêu Minh Tâm ở xã Bình Ninh, huyện Tam Bình là người dám nghĩ, dám làm. Anh Tâm đã trồng dưa hấu trên nền đất lúa từ 3 năm nay, và chưa luân canh với bất kỳ cây trồng nào khác. Dưa hấu vẫn cho năng suất cao và bán được giá, nên anh không có ý định sẽ đổi sang trồng cây khác.

Anh Tâm nói, anh đến với nghề trồng dưa hấu do thấy nhiều người thoát nghèo và trở nên khá giàu nhờ cây màu. Từ đó anh đã tìm tòi học hỏi trên sách, báo, internet và đi nhiều nơi để học kinh nghiệm thực tế. Sau khi đã có kiến thức về cây dưa hấu, anh bắt tay vào trồng vụ thứ nhất, do trồng vụ đầu nên anh chỉ lấy 3.000 m2 trong 10.000 m2 đất ruộng của mình để trồng thử.

Anh cho biết, lúc đầu chưa có kinh nghiệm và không biết dưa hấu có hợp với vùng đất mình không và chưa có đầu ra ổn định, nên không dám trồng nhiều. Nhờ cần cù, học hỏi kinh nghiệm, anh quyết định chọn dưa hấu để thay thế cây lúa. Do vùng đất này đã thâm canh lúa từ nhiều năm nay nên năng suất lúa giảm dần, cây cạn kiệt dinh dưỡng từ đất, giá cả lại bấp bênh. Lúc trúng mùa được giá thì 1 ha lúa lời 20 triệu đồng, khi mất giá lời không tới 10 triệu.

Trồng lúa không có lời nhiều mà lại phụ thuộc vào thị trường, nên nhiều người dân ở đây đã chuyển sang trồng luân canh các loại rau màu ngắn ngày như: hành, dưa leo, bầu, bí… còn anh Tâm thì chọn cây dưa hấu. Mỗi năm anh trồng 3 vụ: Vụ ĐX từ tháng 11 - 12 DL; vụ xuân hè từ tháng 3 - 4 DL; vụ thu đông từ tháng 7 - 8 DL.

Do dưa hấu có thời gian sinh trưởng ngắn nên sau khi thu hoạch anh cho đất nghỉ, sau 2 tháng mới trồng vụ mới. Sau 3 vụ anh tiến hành san phẳng đất để ngập nước trong 2 tháng rồi lên liếp mới để trồng vụ thứ 4, cứ thế đến vụ thứ 6 anh lại lên liếp mới để trồng vụ thứ 7. Tính đến nay anh đã làm liếp 3 lần. Nhờ cách làm này mà dưa hấu vẫn phát triển tốt, ít nhiễm sâu bệnh, anh cảm thấy trồng không khó mà lại nhanh thu lời.

Bí quyết giúp anh Tâm thành công là ngoài việc thực hiện đúng quy trình kỹ thuật còn phải chọn giống tốt, có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng và đáp ứng được nhu cầu thị trường. Vì vậy dưa hấu vụ nào cũng bán được giá cao, lúc thấp nhất là được 4.000 đ/kg, cao nhất 7.000 đ/kg. Dưa hấu của anh được thương lái ở các tỉnh như Đồng Tháp, Tiền Giang, Trà Vinh và Cần Thơ thu mua.

Khi thu hoạch anh liên hệ với các thương lái, ai mua giá cao thì bán. Vụ xuân hè này anh trồng giống dưa Super Hoàn Châu của Cty Syngenta, trái có trọng lượng trung bình 1,5 - 3 kg, ruột đỏ, chắc thịt, độ ngọt cao, vỏ mỏng và dai, thích hợp vận chuyển đi xa và bảo quản được lâu. Mặc dù chưa tới ngày thu hoạch, nhưng thương lái ở Cần Thơ đặt cọc trước với giá 5.000 đ/kg.

Anh Tâm cho biết vụ này sợ nhất là bù lạch truyền bệnh khảm, nên khi bệnh mới xuất hiện đã phun thuốc kết hợp với dầu khoáng để ngăn ngừa bệnh phát triển. Nếu không hết bệnh triệt để anh thay đổi thuốc ở lần phun kế để tránh hiện tượng kháng thuốc. Hiện dưa của anh phát triển tốt.

Trước khi thu hoạch 10 ngày anh đã ngưng bón phân, phun thuốc để bảo đảm thời gian cách ly. Ước tính năng suất trung bình 25 tấn/ha. Với giá như trên thì thu nhập 125 triệu đ/ha, sau khi trừ chi phí còn lời trên 60 triệu đ/ha, thu nhập cao hơn lúa gấp 3 lần.