Viêm xoang là một bệnh phổ biến hay gặp ở các nước có khí hậu nóng ẩm, không khí hay bị ô nhiễm như ở nước ta. Viêm xoang có thể do nhiều nguyên nhân gây ra, phổ biến là vi khuẩn, virus, nhưng nấm cũng là một nguyên nhân gây viêm xoang, nhưng ít gặp hơn.
Bào tử nấm có mặt trong đất, không khí nhiều bụi, xác động thực vật thối rữa, chất hữu cơ… Khi ta hít phải bào tử nấm, chúng sẽ bám vào hốc mũi xoang khi gặp điều kiện thuận lợi sẽ gây bệnh.
Khi bị viêm xoang do nấm có thể gặp những biểu hiện:
Trên lâm sàng: Triệu chứng lâm sàng viêm xoang do nấm cũng tương tự như viêm xoang do những nguyên nhân khác. Tùy theo xoang bị bệnh mà có triệu chứng khác nhau. Triệu chứng thường gặp là nhức đầu, ngạt mũi, chảy nước mũi trong hoặc đục. Trong viêm xoang hàm thường nhức đầu vùng gò má, thái dương. Viêm xoang bướm nhức đầu thường khu trú ở vùng đỉnh, vùng chẩm lệch về bên xoang bị bệnh. Ðôi khi người bệnh có khụt khịt mũi, khạc đờm có lẫn ít máu; Thời gian phát hiện bệnh thường chậm nên nấm có thể phát triển thành khối choán đầy trong xoang, phá hủy các thành xoang rồi xâm lấn vào những cơ quan xung quanh như hốc mắt, sọ não. Nấm xâm nhập vào hốc mắt sẽ làm mắt bệnh nhân bị mờ dần và có thể bị mù vĩnh viễn, xâm nhập vào nội sọ sẽ gây viêm màng não, viêm não; hoặc xâm nhập vào các dây thần kinh và mạch máu sẽ gây liệt các dây thần kinh và gây chảy máu ồ ạt khiến bệnh nhân tử vong rất nhanh.
Cận lâm sàng: Chụp XQ khó phát hiện tổn thương, có thể thấy hình ảnh xoang mờ với nhiều ổ lắng đọng calci. Chụp cắt lớp sẽ cho kết quả tốt hơn. Xét nghiệm: nuôi cấy bệnh phẩm trong môi trường thích hợp thấy có nấm mọc lên. Ngoài ra có thể dùng xét nghiệm huyết thanh chẩn đoán: ELISA, miễn dịch huỳnh quang… Khi nấm chưa xâm lấn thường cho kết quả âm tính, và dương tính mạnh khi nấm đã xâm lấn; Khi giải phẫu bệnh thấy trong xoang có khối giống dung nham núi lửa màu nâu đen, dễ vỡ. Nhìn dưới kính hiển vi thấy hình ảnh sợi nấm, từ đó định danh được loại nấm.
Xử trí viêm xoang do nấm:
- Viêm xoang do nấm có thể điều trị khỏi nếu phát hiện sớm và tiên lượng tốt ở giai đoạn chưa xâm lấn, xấu ở giai đoạn xâm lấn và có biến chứng.
- Để phòng viêm xoang do nấm cần phải giải quyết được yếu tố thuận lợi dẫn đến nhiễm nấm: dị vật, polype, khối u, giữ gìn vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường sống trong sạch, không có bụi, có chế độ ăn uống, sinh hoạt, nghỉ ngơi hợp lý. Ngoài ra, khi dùng các thuốc có thể gây suy giảm miễn dịch như corticoid cần phải tuân thủ nghiêm hướng dẫn của thầy thuốc.
- Khi có chẩn đoán chắc chắn viêm xoang do nấm, tùy giai đoạn bệnh, tùy chủng nấm bị nhiễm mà có thể sử dụng thuốc kháng nấm. Khi sử dụng thuốc kháng nấm cần theo đúng chỉ định của bác sỹ.
- Trường hợp phát hiện có khối nấm, cần phải được phẫu thuật sớm lấy hết khối nấm ra và bơm rửa hốc xoang thật sạch kết hợp với dùng kháng sinh chống nấm |