Sự hình thành polyp đại tràng
Sự hình thành polyp đại tràng là kết quả sự tăng sinh bất thường của tế bào. Bình thường quá trình tăng sinh tế bào chịu sự kiểm soát của 2 nhóm gen: nhóm gen gây ung thư và nhóm gen ức chế khối u. Đột biến ở bất kỳ gen nào trong số này đều có thể khiến cho tế bào phân chia quá mức. Ở đại tràng và trực tràng, sự tăng sinh này sẽ tạo thành những khối polyp và về lâu dài một số polyp có thể trở thành ung thư.
Có hai dạng polyp thường gặp nhất là polyp tăng sản và polyp tuyến. Polyp tăng sản thường có kích thước nhỏ, hay gặp ở đoạn cuối đại tràng và ít khi trở thành ác tính. Polyp tuyến chiếm khoảng 2/3 polyp đại tràng. Thường thì polyp càng lớn thì khả năng ung thư hoá càng cao, do đó các polyp lớn cần phải sinh thiết hoặc cắt bỏ hoàn toàn và gửi đi làm giải phẫu bệnh học.
Một số triệu chứng cần lưu ý
Polyp đại tràng thường không có triệu chứng rõ ràng. Tuy nhiên nếu người bệnh gặp các triệu chứng dưới đây có thể có polyp đại tràng:
Đại tiện có máu: Có thể thấy máu tươi thành vệt loang ra trên khuôn phân hoặc phân lầy nhầy máu màu nâu đen hoặc nhờ nhờ máu cá.
Đại tiện phân lỏng: Đối với những polyp nằm ở đoạn trực tràng thấp gần hậu môn, nhất là khi polyp to hoặc bị loét gây ra những triệu chứng ruột bị kích thích như đi ngoài ngày nhiều lần, có khi xuất hiện đau quặn, mót rặn nên có thể chẩn đoán nhầm với hội chứng lỵ.
Đau bụng: Có trường hợp polyp quá lớn gây ra triệu chứng bán tắc ruột hoặc tắc hoàn toàn, khi đó biểu hiện rất điển hình là cơn đau do tắc ruột, kèm theo nôn và bí trung đại tiện.
|
Nội soi là phương pháp tốt nhất để phát hiện polyp đại tràng. Ảnh: TL
|
Chẩn đoán và điều trị
Vì thường không có triệu chứng đặc biệt nên polyp đại tràng thường hay được phát hiện khi kiểm tra nội soi đại tràng để tầm soát ung thư, hoặc sau khi xét nghiệm phân thấy có máu ẩn hay chụp đại tràng cản quang. Nội soi là phương pháp tốt nhất để kiểm tra đại tràng vì nó giúp thầy thuốc quan sát được toàn bộ lớp niêm mạc của đại tràng và chỉ định cắt polyp nếu phát hiện ra chúng.
Hầu hết polyp đại tràng đều được cắt bỏ để ngăn ngừa ung thư. Những người có nguy cơ cao hoặc có tiền sử gia đình bị ung thư đại trực tràng nên khám sàng lọc định kỳ. Nếu thấy có biểu hiện trên cần đi khám phát hiện bệnh để điều trị kịp thời.
Bác sĩ Trọng Nghĩa |