Nông - Lâm - Ngư nghiệp [ Đăng ngày (03/03/2021) ]
Đánh giá tính đồng nhất của mẫu giống bạch chỉ (Argelica dahurica) bằng chỉ thị phân tử ISSR
Nghiên cứu do các tác giả Nguyễn Văn Khiêm, Trần Ngọc Thanh, Nguyễn Minh Tuyên, Đinh Thanh Giảng, Dương Thị Ngọc Anh, Dương Thị Phúc Hậu, Trần Danh Việt, Trần Thị Kim Dung – Viện Dược liệu thực hiện.

Bạch chỉ (Argelica dahurica Benth et Hook) ) là một loại cây thuốc quý, có nguồn gốc từ Trung Quốc,được nhập nội trồng ở nước ta. Dược liệu  bạch chỉ được sử dụng trong các bài thuốc y học cổ truyền điều trị giảm đau, kháng viêm, giải độc, tác dụng đến trung khu thần kinh hồ hấp và tim mạch làm tăng huyết áp, mạch chậm (Đỗ Huy Bích và cộng sự, 2004).

Giống tốt là một nhân tố quan trọng để tạo ra năng suất và chất lượng dược liệu cao và ổn định. Năm 2013, Viện Dược liệu đã nhập nội mẫu giống BC9, tiến hành chọn lọc giống theo sơ đồ chọn giống cây giao phấn chéo của Vũ Đình Hòa và cộng sự (2005). Hạt giống thế hệ F3 được sử dụng để tiến hành khẩu nghiệm VCU và DUS năm 2018-2019. Kết quả đánh giá thống nhất di truyền của giống bạch chỉ dựa vào các đặc điểm hình thái theo quy phạm khảo nghiệm DUS đã cho thấy lệ cây khác dạng ở thế hệ F4 là 1/30 cây, chứng tỏ mẫu giống thống đồng nhất về hình thái. Tuy nhiên, đặc điểm hình thái của cây có thể thay đổi theo môi trường sinh thái và khó phát hiện được các tính trạng chưa được biểu hiện rõ ràng. Vì vậy, đánh giá đồng nhất giống bạch chỉ sau chọn lọc qua kiểu gien là cần thiết. Hiện nay chỉ thị phân tử DNA đã được áp dụng để đánh giá đa dạng di truyền, tính đồng nhất và tính ổn định của nhiều giống cây trồng. Bùi Văn Thế Vinh (2015) đã sử dụng chỉ thị RAPD để đánh giá ổn định di truyền của cây giống cấy mô sâm Ngọc linh. Mei et al. (2015) đã đánh giá đa dạng di truyền của các cây giống Đương quy và một số khác trong chi Angelica thu thập từ các vùng khác nhau ở Trung Quốc bằng chỉ thị ISSR và RAPD. Yousefiazarkhanian et al. (2016) đã đánh giá đa dạng di truyền các loại trong chi Salva bằng chỉ thị ISSR và RAPD. Huan et al. (2009) đã xác định ổn định di truyền của cây nuôi cấy mô duy trì 8 năm bằng chỉ thị ISSR. Tổng cộng 97 băng ISSR tạo ra từ khuếch đại 9 mồi. trong đó có 37 băng đa hình. 20 quần thể của nguồn gen đã được chia làm 2 nhóm lớn. Hệ số đồng dạng di truyền từ 0,752 đến 0,835. Kết quả nghiên cứu trên đã cho thấy có thể sử dụng chỉ thị phân tử DNA để đánh giá tính thống nhất của quần thể giống cây trồng, góp phần định hướng chọn giống nhanh hơn và chính xác hơn. 

Vật liệu dùng trong nghiên cứu là lá non của 20 cây bạch chỉ ở thế hệ F4 được thu thập ngẫu nhiên từ ruộng thí nghiệm khảo nghiệm DUS tại Mộc Châu, tỉnh Sơn La năm 2019. Mẫu lá được bảo quản trong túi nilông, sau đó được rửa sạch thấm khô, tách chiết DNA tổng số.

Trong nghiên cứu này, tính đồng nhất của mẫu giống bạch chỉ (Argelica dahurica) chọn lọc ở thế hệ F4 đã được đánh giá bằng chỉ thị phân tử ISSR. Tổng cộng 9 mồi ISSR được sử dụng trong phản ứng PCR để khuếch đại DNA của 20 cây bạch chỉ ở thế hệ F4. Tổng cộng 44 băng DNA được tạo ra, có kích thước từ 0,1 kb -2,0 kb, trung bình tạo ra 4,89 băng/mồi. Số băng đồng hình thu được 1,67 băng/mồi, chiếm 34,09%, số băng đa hình thu được 3,22 băng/mồi, chiếm 65,91%. Hệ số tương đồng di truyền giữa 20 cây dao động từ 0,52-1,00. Chỉ số PIC thu được là 0,339. Kết quả phân tích đã cho thấy cây BC6 là cây khác dạng so với 19 cây còn lại. 19 trong tổng số 20 cây giống nhau có hệ số di truyền từ 0,80-1,0, chứng tỏ mẫu giống bạch chỉ đã được chọn lọc ở thế hệ F4 đồng nhất cao về di truyền, có thể được sử dụng để sản xuất hạt giống.

Tạp chí Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, số 23/2020 (nthang)
In bài viết  
Bookmark
Ý kiến của bạn

Sáng kiến mới  
 
 

CASTI TiVi




© Copyright 2020 Trung tâm Thông tin Khoa học và Công nghệ - Sở Khoa học & Công nghệ TP. Cần Thơ
Địa chỉ: 118/3 Trần Phú - Phường Cái Khế - Quận Ninh Kiều - thành phố Cần Thơ
Giấy phép số: 05/ GP-TTĐT, do Sở Thông tin và Truyền Thông thành phố Cần Thơ cấp ngày 23/5/2017
Trưởng Ban biên tập: Ông Vũ Minh Hải - Giám Đốc Trung tâm Thông tin Khoa học và Công nghệ - Sở Khoa học & Công nghệ TP. Cần Thơ
Ghi rõ nguồn www.trithuckhoahoc.vn khi bạn sử dụng lại thông tin từ website này
-->